می شود گفت او همه جا هست در زمان های مختلف فراموشش می کنیم وقتی آدم ها نگرانند همه چیز گران شده و هر روز با تعجب به قیمت ها نگاه می کنند او نه از قیمت ها سر در می آورد نه می‌داند دلار و طلا قیمتش چقدر است.

حتی نمی داند قیمت گوشت قرمز چقدر است او شاید خیلی وقت است نه گوشت خورده نه لذت داشتن هرچیز جدید و کوچکی را تجربه کرده است فقط نگران همان دستمال کاغذی، آدامس، واکس و گل هایش است فقط قیمت همان ها را می داند.

درپیاده رو‌های خیابان در سنگفرش مقابل بازار همه جا او را می‌بینی.

موضوع گزارشم را با سه نفرشان در میان گذاشتم با لبخندی کودکانه و نگرانی‌هایی که اصلا کودکانه نیست، بامن هم صحبت شدند.

هادی نوجوان ۱۲ ساله‌ای است که در کنار یکی از خیابان‌های شهر مشغول واکس‌زدن کفش است دستانش سیاه شده و سیاهی داستانش هم کمی بر روی پیشانیش نشسته است ؛ او می گوید:  پدرش را در سه سالگی از دست داده است.

در حالی که دستانش در حال برق انداختن بر روی کفش مشتری است و جثه کوچکش هم تکان می خورد می گوید: من تنها فرزند خانواده هستم و با مادرم زندگی می‌کنم و باید بتوانم گوشه‌ای از مخارج خانه را تامین کنم، چون روی کمک فامیل و آشنا نمی‌توان حساب باز کرد و همه برای خود مشکلاتی دارند.

او در ادامه گفت: کار شبانه‌روزی باعث شده که نتوانم به درس و مشقم برسم، چون در بیشتر وقت‌ها خسته به خانه می‌روم و علاقه‌ای به درس خواندن  هم ندارم و اولویت من جمع‌کردن پول و سرمایه است.

سارا هم دختربچه ۹ساله‌ای است که در خیابان با لباس‌های مندرس و نامرتب مشغول دود کردن اسپند در پشت چراغ قرمز است. با او هم گفتگو را آغاز کردم به سارا لبخندی زدم و از کیفم شکلاتی را به او دادم و او این گونه از خود شروع کرد؛ ما در حاشیه شهر زندگی می‌کنیم و از روستای احمد آباد مهاجرت کرده‌ایم، چون مخارج خانواده زیاد است، با برادر ۱۷ ساله‌ام که ترک تحصیل کرده است مشغول کار هستیم.

زهرا هم دختر ۱۴ساله دیگری که در پشت چراغ قرمز در یکی از چهارراه‌های شهر مشغول پاک‌کردن شیشه خودرو‌های عبوری است می گوید:خواهر من در ۱۸سالگی مجبور به ازدواج شده است، چون خانواده ام توان نگهداری ما را ندارد بنابراین من هم به کمک پدرم که یک دوره گرد ساده است، آمده ام تا بتوانیم جهیزیه ای برای خواهرم تامین کنیم.

بیشتر بخوانید

• نقش اورژانس اجتماعی در کاهش آسیب‌های اجتماعی
• شناسایی ۳۲۷ کودک کار در اردبیل
• بازتوانی، از اصول برنامه دوست دار کودکان کار است

۱۰۹ کودک کار در استان همدان تحت حمایت بهزیستی قرار دارند

سرپرست معاونت اجتماعی بهزیستی استان همدان گفت: ۱۰۹ کودک کار در استان ساماندهی شده اند و از حمایت های بهزیستی بهره مند هستند؛ ۹۰ نفر پسر و ۱۹ کودک کار زیر پوشش بهزیستی هم  دختر هستند.

زهره بختیاری با اشاره به تفاوت بین کودکان خیابانی و کودکان کار گفت: کودکان کار به کودکان کارگری گفته می‌شود که به صورت مستمر برای تامین معاش خانواده بایستی مشغول به کار باشند و از تحصیل و آموزش به دور می مانند.

او با اشاره به  حمایت های بهزیستی از کودکان کار گفت: ۱۰۹ کودک کار توسط بهزیستی استان مورد حمایت های خدماتی و آموزشی قرار گرفته اند و مبلغ آن برای هر کودک کار دو میلیون و ۴۰۰ هزار تومان در سال  است.

سرپرست معاونت اجتماعی بهزیستی استان همدان گفت: اعتبار حمایتی هر کودک برای شناسایی ،جذب ،پذیرش و توانمند سازی کودکان از سوی بهزیستی هزینه می شود.

بختیاری افزود: آمار و اطلاعات دقیقی از تعداد کودکان کار در استان وجود ندارد و بهزیستی فقط آمار پذیرش شدگان خود را دارد .

او در مورد نحووه شناسایی کودکان کار اضافه کرد: گاهی کودکان کار خود را به مراکز بهزیستی معرفی می کنند و گاهی هم کارشناسان بهزیستی با  حضور در اماکن پر تردد که احتمال وجود کودکان کار در ساعات مختلف شبانه روز زیاد است این افراد را شناسایی و جذب می کنند و برخی اوقات کودکان کار از طریق سازمان ها ودستگاه های دولتی وغیر دولتی دیگر به بهزیستی معرفی می شوند و بعد از شناسایی اطلاعات لازم کسب و زمینه لازم برای ارتباط بیش تر با خانواده آن ها فراهم می شود.

بختیاری گفت : توانمندسازی در ابعاد چهارگانه سلامت جسمی،روانی، اجتماعی و معنوی انجام می شود.

سرپرست معاونت اجتماعی بهزیستی استان همدان گفت: ارائه خدمات روانشناسی و مددکاری اجتماعی ،ارائه خدمات توانمندسازی به کودک و خانواده ،خدمات آموزشی به کودک و خانواده از دیگر خدمات بهزیستی به کودکان کار و خانواده های آنان به شمار می‌رود.

سرپرست معاونت اجتماعی بهزیستی استان همدان گفت: وضعیت کودکان کار استان همدان متاثر از مهاجرت، بیکاری سرپرست خانواده و وضعیت اقتصادی نامناسب است و کودکان کار اتباع کشورهای همسایه در استان همدان وجود ندارد.

کودکان کار در معرض آسیب های اجتماعی  و روانی قرار دارند

خانم سماوات روانشناس گفت: با توجه به اینکه کودکان در پارک‌ها، خیابان‌ها و در دید کلی‌تر در مکان‌های جرم‌خیز مشغول فعالیت هستند با صحنه‌هایی اعم از جنسی و خشونت بار مواجه می‌شوند که مشاهده آنها برای کودک مناسب نیست و این مواجهه پیش از موعد و ناایمن با این صحنه‌ها و اطلاعات، یک عامل خطر عمده در شکل‌گیری انحرافات اخلاقی محسوب می‌شود.

او گفت:بیشتر این کودکان مورد سوءاستفاده و تجاوز قرار می‌گیرند، کسانی که اختلال روانی/جنسی دارند، با فهم این مسئله که این کودکان حامی ندارند، بیشترین سوءاستفاده را از کودکان می‌کنند.

این روانشناس گفت : فقر و تنگدستی، عوامل فرهنگی، بیکاری یا اعتیاد والدین کودکان را روانه کار در خیابان کرده است.

سماواتی با بیان اینکه برای حل معضل کودکان کار و کودکان خیابانی باید تدابیری اندیشیده شود گفت: بهزیستی برای ساماندهی کودکان کار اقداماتی انجام داده اما باید سایر بخش‌ها در این زمینه همراه باشند.

فقر مهمترین علت کار کودک است اما تنها عامل نیست

این روانشناس در ادامه با تاکید بر این که کار کودک تا حد زیادی از نشانه‌های فقر است اما فقر تنها علت کار کودک نیست گفت: بهره کشی از نیروی کار کودک، ریشه در عوامل مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دارد به نحوی که فقر اقتصادی، بیکاری والدین، اعتیاد ، طلاق و شکاف طبقاتی از مهم ترین عوامل افزایش کودکان کار است.

گزارشگر: سعیده مختاری