پیمان صالحی در بیست و هشتمین جلسه شورای علوم، تحقیقات و فناوری که گفت: رئیس جمهور رئیس شورای علوم، تحقیقات و فناوری هستند.قانون تشکیلات وزارت علوم برای ۱۸ مرداد سال ۸۳ است و وزارت علوم تنها مختص به دانشگاه ها نیست، بلکه گسترده زیادی در حوزه تحقیقات و فناوری را تحت حمایت دارد.

او ادامه داد: شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری به استناد ماده ۳ قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم و به منظور راهبری توسعه علمی و فناورانه کشور و با رسالت سیاست گذاری و نظارت فرابخشی و هماهنگی بین بخشی در حوزه های علمی، فناوری و تحقیقاتی کشور تشکیل شده است.

صالحی تاکید کرد: با توجه به جایگاه ارزشمند شورای عالی عتف به استحضار می­رساند که این شورای ملی به ریاست بالاترین مقام اجرایی کشور تشکیل می­ شود و مربوط به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیست، بلکه تمام وزارتخانه­ ها و دستگاه­ های اجرایی مرتبط با علم، تحقیقات و فناوری عضو شورا می­ باشند که خود بیانگر جایگاه فرابخشی این شورا و ظرفیت‌های بالای آن است.

او بیان کرد: به صورت خلاصه می­ توان وظایف و اختیارات شورای عالی عتف را در چهار حوزه: ۱- سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی کلان؛ ۲- هماهنگی، پایش و ارزیابی؛ ۳- بررسی و پیشنهاد منابع مالی مورد نیاز در حوزه‌های عتف و ۴- سایر امور تقسیم بندی کرد.

صالحی تاکید کرد: در نظام تامین مالی نظام نوآوری دو حلقه مفقوده داریم که هم اکنون وجود دارند. حلقه اول حمایت گرنت از ایده‌ها و نوآوری هاست که در ایران وجود ندارد و صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور ذیل معاونت فناوری و ریاست جمهوری قرار دارد که ۲۰ میلیارد تومان بودجه و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ۵۰ میلیارد تومان بودجه گذاشته اند.

او اضافه کرد: صندوقی که در حوزه آموزش گرنت ارائه می‌دهد در کشور وجود ندارد و در اجرای کنکور باید چه کاری کنیم که به روز باشیم تا حق کسی ضایع نشود.

صالحی اضافه کرد: شرکت‌های دانش بنیان در کشور وجود دارند که تقاضای ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلیارد تومان بودجه دارند، اما این میزان را نمی‌توانیم هزینه کنیم. صندوق تحقیقات، علوم و فناوری راه اندازی شده که رئیس جمهور در تاریخ ۲ آذر ۱۴۰۰ آن را ابلاغ کرده و در مرجعیت علمی، تحقیقات کاربردی، جذب و حمایت دانشجویان و ... باید مورد حمایت واقع شوند.

دبیر شورای عتف اضافه کرد: یکی از مباحث مهم سیاست گذاری، ایجاد هماهنگی و تعامل بین دستگاه­های متولی برای فراهم‌سازی و تسهیل شرایط استفاده و بهره‌برداری اثربخش از ظرفیت علمی و فناورانه نخبگان در راستای حل مسائل و چالش‌های کشور است.

او اضافه کرد: با عنایت به اینکه بهره برداری بهینه از ظرفیت نخبگان نیازمند توجه و زمینه‌سازی در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... است، لذا با تاکید ریاست محترم جمهوری دبیرخانه شورا مکلف شد با همکاری دستگاه­های اجرایی مرتبط (مرکز بررسی­های استراتژیک ریاست جمهوری، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و بنیاد ملی نخبگان) بسته سیاستی مناسب را برای جذب، نگهداشت و بکارگیری نخبگان و همچنین فراهم­سازی شرایط مهاجرت معکوس آن‌ها به کشور را تدوین و ارائه کند.

صالحی بیان کرد: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان یکی از نهاد‌های اصلی که تعامل‌های بسیار سازنده‌ای با نخبگان دارد در برنامه‌های متعددی برای جذب، نگهداشت و بکارگیری نخبگان و همچنین فراهم سازی شرایط مهاجرت معکوس در نظر دارد.

او ادامه داد: فراهم سازی شرایط حضور و همکاری نخبگان با دانشگاه­ ها، پژوهشگاه­‌ها و مراکز پژوهشی به عنوان استاد و پژوهشگر و همچنین تسهیل شرایط استقرار نخبگان در پارک‌ها و مراکز رشد علم و فناوری به صورت شرکت دانش بنیان و فناور و ارائه تسهیلات به آن‌ها از جمله برنامه­های وزارت عتف در حوزه نخبگان است.

دبیر کل شورای عالی عتف بیان کرد: با  هماهنگی که بین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، بنیاد ملی نخبگان و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صورت گرفته است رتبه­‌های ۱ تا ۱۰۰ (کشوری) گروه‌های ریاضی و فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی و رتبه‌های ۱ تا ۵۰ (کشوری) هنر و زبان‌های خارجی در کنکور سراسری سال ۱۴۰۱ و دارندگان نشان‌‏های طلا، نقره و برنز کشوری در المپیاد‌های ملی دانش‏آموزی (که توسط وزارت آموزش و پرورش برگزار می‏‌شوند با معرفی سازمان ملی پرورش استعداد‌های درخشان شامل المپیاد‌های ادبیات، ریاضی، زیست، شیمی، فیزیک، کامپیوتر و نجوم) در صورت انتخاب و پذیرش در رشته‌های هدف اولویت دار از مزایای خاصی نظیر تحصیل در دکتری پیوسته برخوردار می­ شوند.

سالانه ۱۵ هزار دانشجوی دکتری در کشور فارغ التحصیل می‌شوند/ موتور پیشرفت فناوری کشور پست داک است

صالحی اضافه کرد: آمار‌های جهانی نشان از استفاده وسیع از محققیق پسادکتری دارد. به­عنوان مثال، در ایالات متحده امریکا در سال ۲۰۲۰، تعداد دانشجویان دکتری ۲۸۳۳۳۵ نفر بوده است از طرفی تعداد پژوهشگران پسادکتری مشغول  ۶۵۶۸۱ نفر بود یعنی اشتغال به­کار یک پژوهشگر پسادکتری به ازاء هر ۳/۴ دانشجوی دکتری بوده است و این نشان از اهمیت این نیرو‌ها دارد. در واقع در کشور‌های توسعه یافته محققین پسادکتری پیشران پژوهش هستند و عمدتاً با فرآیند‌هایی که دارا می­باشند از نیرو‌های نخبه انتخاب می­ شوند.

او تاکید کرد: پست داک مدرک دانشگاهی ندارد و در دنیا فردی که فارغ التحصیل پسا دکتری باشد، نداریم و موتور پیشرفت فناوری در کشور پست داک است.

صالحی بیان کرد: در کشور ظرفیت‌های علمی و نخبگانی بسیار بالایی از جوانان مؤمن و متعهد شکل گرفته است. به طوری که در حال حاضر حدود ۱۶۳ هزار نفر دانشجوی دکتری در دانشگاه­‌ها و مراکز آموزش عالی کشور وجود دارد و سالانه از این تعداد حدود ۱۵ هزار نفر فارغ­ التحصیل می‌شوند. یکی از ابزار‌های سیاستی اصلی که برای بهره‌گیری از این ظرفیت در راستای منافع ملی در سطح دنیا بطور گسترده استفاده می‌شود جذب و بکارگیری فارغ التحصیلان دوره‌های دکتری در قالب محققان پسا دکتری است.

صالحی تاکید کرد: همچنین تجربیات جهانی نشان می­ دهد که دوره‌های پسادکتری در کنار جذب فارغ التحصیلان دکتری داخل کشور به یکی از ابزارهای بسیار مهم برای جذب پژوهشگران و نخبگان از سایر کشورها و مهاجرت معکوس نخبگان تبدیل شده است.

او ادامه داد: علی­رغم وجود پتانسیل بسیار بالا در کشور، در طی یک دهه گذشته زمینه‌های لازم برای بکارگیری و استفاده از ظرفیت نخبگانی فارغ التحصیلان دوره‌های دکتری برای حل مسائل و چالش‌های کشور کمتر فراهم شده است بطوریکه در دهه گذشته کمتر از 2000 نفر در قالب پسادکتری با دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و شرکت­های دانش بنیان جذب و به کار گرفته شده اند.

صالحی افزود: از این رو در جلسه شورای عالی عتف مقرر گردید دبیرخانه با همکاری وزارت عتف، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری آیین‌نامه اجرایی برای گسترش و رونق دوره‌های پسادکتری در راستای حل مسائل کشور را تدوین و عملیاتی کند.

او گفت: در حال حاضر در کشور حدود 300 هزار تجهیزات آزمایشگاهی خدمات لازم را به محققان سراسر کشور ارائه می کنند که از این تعداد حدود 80 هزار تجهیز و دستگاه در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و فناورانه وابسته به وزارت عتف مستقر هستتد.

صالحی اضافه کرد: یکی از چالش‌ها و مسائل نظام علمی و فناورانه کشور، نحوه فعالیت و ارائه خدمات توسط آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و فناورانه کشوراست‌.

او تاکید کرد: ۱۶۲ هزار و ۹۲۴ نفر هم‌اکنون دانشجوی دکتری در ایران وجود دارد. سالانه ۱۰ هزار نفر به تعداد دانشجویان دکتری ایران اضافه می‌شود. تنها هزار و ۲۰۰ نفر در ۱۰ سال گذشته در ایران به عنوان پژوهشگر پسادکتری مشغول به کار شده‌اند.