رای الیوم نوشت: آمریکا پس از ایجاد تغییراتی در جنگندههای اف ۱۶ و اف ۱۵ با هدف کاستن از قابلیت آن، آن را به کشورهای جهان سوم به خصوص کشورهای عربی میفروشد، اما باید این حقیت را در نظر گرفت که اسطوره برتری جنگندههای آمریکایی به سرعت و به چند علت در حال افول است.
روزنامه الکترونیکی رای الیوم در سرمقاله امروز خود نوشت، کشورهای عربی برای خرید جنگندهها یا بمب افکنهای اف ۱۶ و اف ۱۵ آمریکایی هجوم بردند، زیرا این نوع هواپیماها را پیشرفتهترین و قویترین جنگنده در جهان میدانستند. اما اکثر این جنگندههایی که به کشورهای عربی داده شده است فاقد دستگاههای الکترونیک و مدرن و موشکهای پیشرفته هستند و شروطی دارند که استفاده از آنها را محدود میکند.
مجله «میلیتری واچ» که در زمینه تسلیحات و تجهیزات نظامی فعالیت میکند و هیئت تحریریه آن را گروهی از افراد متخصص و با تجربه و آگاه تشکیل میدهد در گزارش چند روز قبل خود این واقعیت را تائید کرد که آمریکا تغییراتی در جنگندههای اف ۱۶ و اف ۱۵ با هدف کاستن از قابلیت آن برای فروش به کشورهای جهان سوم به خصوص کشورهای عربی ایجاد کرده است.
این مجله در همین گزارش اذعان کرد که تفاوت زیاد و قابل توجهی بین جنگندههای فعال در ارتش آمریکا یا ارتشهای کشورهای غربی و جنگندههای مشابه ساخته شده برای کشورهای جهان سوم وجود دارد تا جایی که جنگندههای ساخته شده برای کشورهای جهان سوم به خصوص کشورهای عربی فاقد تجهیزات و فناوری بسیار پیشرفته الکترونیکی و فاقد موشکهای مخصوص خود است و شرایط و شروط سختی وضع شده که استفاده از آنان را محدود میکند.
ارتش عراق پس از اصرار بی سابقه و زیاد در پی تشدید خطر حملات داعش توانست در بازه زمانی بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷، سی و چهار فروند جنگنده اف ۱۶ از آمریکا بخرد، اما واشنگتن اجازه نداد این جنگندهها به موشکهای پیشرفته جدید مجهز شود مانند همان موشکهایی که جنگندههای متعلق به دو ارتش آمریکا و اسرائیل به آن مجهز هستند. علاوه بر آن، جنگندههای فروخته شده به عراق فاقد دستگاهها و تجهیزات رصد، هدایت الکترونیکی و دیگر فناوریهای مشابه است به گونهای که این نوع هواپیماها با قابلیت محدودی که دارند نمیتوانند با نقض هوایی مستمر عراق از سوی اسرائیل مقابله و از آن جلوگیری کنند؛ به رغم اینکه ارتش عراق آموزش چنین چیزهایی را از سوی آمریکاییها دیده است به اعتبار این که عراق یک دولت همسو و متحد است.
این مطلب را در حالی مینویسیم که مطلع شدیم آمریکا قصد دارد ۱۲ فروند از این جنگندههای ناقص و تجهیزات نظامی دیگری را به ارزش چهار میلیارد و دویست میلیون دلار به اردن نیز بفروشد و قراردادهای نظامی مشابهی با قیمت بسیار بالاتری با عربستان و امارات نیز بسته شده است.
از سوی دیگر قرار است یک هیئت نظامی ترکیه برای خرید جنگندههای اف ۱۶ به عنوان جایگزین هواپیماهای شبح (اف ۳۵) به آمریکا سفر کند. آمریکا پیشتر با فروش اف ۳۵ به ترکیه به علت اقدام این کشور به خرید سامانه دفاع موشکی اس ۴۰۰ از روسیه مخالفت کرد. ارتش ترکیه امروز ۲۵۰ فرونده جنگنده اف ۱۶ در اختیار دارد، اما در صدد نسخه جدیدتر و پیشرفتهتر است البته اگر بتواند چنین کاری بکند. گرچه با وجود عضویت ترکیه در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، این تصمیم آنکارا مشکوک به نظر میرسد.
اسطوره برتری جنگندههای آمریکایی به سرعت و به چند علت در حال افول و فروپاشی است و بارزترین علت این است که چین و روسیه موشکهایی تولید کرده اند که به آسانی قادر به رهگیری جنگندههای آمریکایی و سرنگون کردن آنهاست. شاید موفقیت پدافند هوایی سوریه در سرنگون کردن یک فروند جنگنده اف ۱۶ در سال ۲۰۱۸ در اثنای نفوذ به عمق خاک سوریه باعث شد که این جنگندهها از آن تاریخ به بعد چنین جراتی پیدا نکنند. یکی دیگر از دلایل افول برتری جنگنده آمریکایی ساخت پهپادهای مسلح پیشرفته و ارزان است که بسیاری از ماموریتهای جنگندهها را انجام میدهد.
آمریکا برخی از کشورها از جمله ایران؛ روسیه، ونزوئلا و کره شمالی را تحریم کرد و بر اساس آن نمیتوانند جنگنده از اروپا یا آمریکا بخرند. اما این کشورها به خصوص ایران توانست این نقص را با تمرکز بر صنایع موشکی در ابعاد و حجم مختلف و توسعه بخش هستهای خود جبران کند تا جایی که به «کشور در لب مرز» تبدیل شده است. بدان معنا که دارای امکانات، متخصص، کارشناس و اورانیوم غنی شده است و میتواند در صورتی که رهبر معظم این کشور فرمان بدهد ظرف چند هفته چندین کلاهک هستهای تولید کند.
تعبیر و اصطلاح رایج در محافل عربی این است که آمریکا سلاح «قراضه ضایعاتی و ناقص» را در ازای دریافت دهها بلکه صدها میلیارد دلار به فروش میرساند و صحت آن روز به روز بیشتر تائید میشود. شاید ناکامی سامانه موشکی پاتریوت آمریکا در مقابله با موشکهای جنبش انصارالله یمن و سامانه دفاعی گنبد آهنین اسرائیل در مقابله با موشکهای کمتر توسعه یافته و معمولی در جنگ اخیر غزه بارزترین دلیل در این خصوص باشد.
بر اساس نظر اکثر کارشناسان، هواپیماها؛ جنگندهها و بمب افکنهای روسیه از نوع «سوخو» به خصوص نسخه اس ۳۵ در نبرد اوکراین نشان دادند که بسیار پیشرفتهتر از جنگندههای آمریکایی هستند و یک گزارشی وجود دارد که تائید میکند جنگنده جدیدی که چین تولید کرده و در اختیار ارتش این کشور گذاشته شده است ظرف چند سال اندک آینده، غافلگیر کننده خواهد بود.