براساس اعلام ستاد اربعین، هر زائر برای خروج از کشور و شرکت در پیاده‌روی اربعین نیاز است در سامانه «سماح» سازمان حج و زیارت نام‌نویسی کند، بیمه شود، کارت بیمه، کارت واکسن به زبان انگلیسی و گذرنامه با شش ماه اعتبار و یا برگه گذر موقت اربعین همراه داشته باشد. با این وجود برخی خبر‌های پراکنده و مختلف درباره شرایط شرکت در پیاده‌روی اربعین، ابهام‌ها و پرسش‌هایی را به‌وجود آورده که مدیرکل نظارت عتبات سازمان حج و زیارت  به بخشی از آن‌ها پاسخ داده است. ضمن این‌که پاسخ‌های نیروی انتظامی، پلیس مهاجرت و گذرنامه، وزارت راه و شهرسازی، وزارت بهداشت و ستاد مرکزی اربعین زیر نظر وزارت کشور در این‌باره گردآوری و یادآوری شده است.

بیشتربخوانید

• ۱۴ نکته برای سفر خانوادگی اربعین

بدون گذرنامه به عراق می‌توان وارد شد؟

پرمتناقض‌ترین پرسش با توجه به اخبار مختلفی که تا کنون منتشر شده است، به اعتبار گذرنامه و تمدید آن مربوط می‌شود، به‌ویژه آن‌که هر سال تعدادی از زائران بدون داشتن گذرنامه راهی مرز‌ها می‌شوند، به این امید که با ازدحام جمعیت و فشاری که در پشت مرز‌ها ایجاد می‌شود، مرز‌های عراق به روی زائران گشوده شود؛ اتفاقی که یک بار در اوایل دهه ۹۰ رخ داد، اما شایعه آن هر سال تکرار می‌شود. این درحالی است که طبق توضیحات پلیس، در عراق، تردد بدون گذرنامه غیرمجاز بوده و جرم محسوب می‌شود که حتی به دستگیری منجر خواهد شد.

به گفته مدیرکل نظارت عتبات سازمان حج و زیارت، در حالت عادی برای سفر به عراق گذرنامه باید شش ماه اعتبار داشته باشد، اما برای ثبت‌نام در سامانه «سماح» سازمان حج و زیارت، گزینه «اعتبار گذرنامه» حذف شده است.

طبق آخرین توضیح فرمانده کل انتظامی کشور نیز، گذرنامه‌هایی که اعتبارشان تمام شده است، به مدت شش ماه تمدید خواهد شد که البته لازم است زائران قبل از مراجعه به مرز، برای تمدید گذرنامه اقدام کنند. برخلاف آنچه قبلا اعلام شده بود نیز فعلا در مرز امکان تمدید گذرنامه وجود ندارد.

سردار حسین اشتری ـ فرمانده کل انتظامی کشور ـ همچنین گفته است: امکان صدور «برگه گذر موقت» برای زائرانی که گذرنامه معتبر ندارند، فراهم شده است. فقط این برگه پیش از مراجعه به مرز و از طریق پلیس گذرنامه در مراکز استان و شهرستان‌ها از روز شنبه، پنجم شهریورماه قابل دریافت است؛ بنابراین طبق آخرین توضیحات پلیس، در مرز‌ها هیچ‌گونه خدمات تمدید گذرنامه و صدور برگه گذر موقف ارائه نمی‌شود.

رییس پلیس مهاجرت و گذرنامه فراجا هم گفته است که تمدید گذرنامه‌هایی که کمتر از شش ماه اعتبار دارند یا از ششم شهریور سال ۹۱ صادر شده و نسبت به تعویض آن اقدامی انجام نشده، از روز شنبه پنجم شهریورماه آغاز شده است. این تمدید به صورت رایگان و صرفا برای سفر به کشور عراق و عتبات عالیات در ایام اربعین انجام می‌شود.

به گفته سردار علی ذوالقدری، برگ گذر ویژه اربعین با یک دهم هزینه گذرنامه بین‌المللی صرفا برای کشور عراق و مراسم اربعین صادر می‌شود.

رئیس پلیس مهاجرت و گذرنامه فراجا همچنین گفته است: تمدید گذرنامه تنها در ادارات گذرنامه و پلیس امنیت عمومی شهرستان‌ها انجام می‌شود. در تهران نیز فقط در پنج مرکز ستارخان، پلیس گذرنامه فاتب در خیابان کوه نور، شهر ری، شهرستان ورامین و شهرستان شهریار این خدمات انجام می‌شود.

درباره ویزای عراق و عوارض خروج

سفر به عراق در زمان اربعین به دنبال توافق دو کشور، بدون ویزا امکان‌پذیر است. هرچند سفر‌های هوایی و کاروانی زمینی عراق همین حالا بدون ویزا انجام می‌شود.

همچنین طبق مصوبه مجلس، زائران اربعین از پرداخت عوارض خروج از کشور معاف هستند.

چند دُز واکسن برای اربعین لازم است؟

اما درباره واکسن کرونا که شرط ستاد اربعین برای شرکت در پیاده‌روی بوده و محل مناقشه و سرگردانی زیادی هم شده است، سوال‌های بسیاری پرسیده شده، از جمله این‌که این شرط برای زائران کودک و نوجوان آیا اعمال خواهد شد و یا زائران اربعین چند دُز واکسن باید تزریق کرده باشند، آیا داشتن کارت واکسیناسیون الزامی است، آیا این کارت باید به زبان فارسی باشد یا انگلیسی؟

طبق توضیحات مدیرکل نظارت عتبات سازمان حج وزیارت، درحال حاضر گزینه واکسن از سامانه سماح برای ثبت‌نام اربعین حذف شده است، دلیل آن مشکلاتی بوده که در اتصال سایت ثبت‌نام اربعین به سیستم وزارت بهداشت برای استعلام وضعیت واکسیناسیون، به وجود آمده است. با این وجود، طبق آخرین مصوبه ستاد اربعین، تزریق دست‌کم دو دُز واکسن کرونا و همچنین دُز یادآور در صورتی‌که شش ماه از آخرین نوبت تزریق آن‌ها گذشته باشد، الزامی است.

به گفته مدیرکل نظارت عتبات سازمان حج و زیارت و بنا بر مصوبه ستاد مرکزی اربعین، شرط واکسن شامل حال افراد کمتر از ۱۲ سال نمی‌شود.

طبق توضیحات سیدمجید میراحمدی ـ رییس ستاد مرکزی اربعین ـ و آنچه در سایت ثبت‌نام اربعین تاکید شده، مقرر شده است کنترل چگونگی تزریق واکسن در مرز‌ها با داشتن کارت تزریق واکسن یا تصویر این کارت در موبایل، انجام شود. مبنای واکسن هم دو دُز است، اما اگر شش ماه از دُز دوم گذشته است، باید دُز یادآور پیش از سفر تزریق شده باشند.

دولت عراق تا کنون، محدودیتی برای نوع واکسن تعیین نکرده است.

به زائران توصیه شده است کارت دیجیتالی واکسن را حتما از سایت وزارت بهداشت به زبان انگلیسی دریافت کنند و این کارت را در طول سفر به‌ویژه برای تردد از مرز همراه داشته باشند.

هزینه ثبت‌نام اربعین

حمیدرضا محمدی ـ مدیرکل نظارت عتبات سازمان حج وزیارت ـ درباره هزینه ثبت‌نام اربعین که بسیار محل بحث بوده است، نیز می‌گوید: هزینه ثبت‌نام اربعین همان ۱۸ هزار تومان پول بیمه است که هنگام تکمیل فرایند ثبت‌نام در سامانه «سماح»، پرداخت می‌شود. غیر از آن، هزینه دیگری برای ثبت‌نام اربعین نباید پرداخت شود.

او درباره خطا‌های سامانه ثبت‌نام اربعین هنگام پرداخت هزینه بیمه که اجازه نمی‌دهد فرآیند ثبت‌نام تکمیل و قطعی شود، توضیح می‌دهد که خطای دسترسی به سامانه، در زمانی که ترافیک مراجعه‌کنندگان به سایت زیاد است، اتفاق می‌افتد که فعلا گزارش تازه‌ای در این‌باره دریافت نشده است، اما اگر زائران هنگام پرداخت وجه بیمه در سایت دچار مشکل شدند، دوباره اقدام کنند تا فرآیند ثبت‌نام تکمیل شود.

مدیرکل نظارت عتبات سازمان حج وزیارت همچنین تاکید می‌کند که زائران پس از تکمیل فرآیند ثبت‌نام، حتما تصویر کارت بیمه خود را از سایت سماح پرینت بگیرند و هنگام خروج و تردد بین دو کشور همراه داشته باشند.

چقدر پول همراه داشته باشیم؟

میزان هزینه‌ای که در پیاده‌روی اربعین باید همراه باشد، از دیگر سوال‌های پرتکرار اربعین است. مدیرکل نظارت عتبات سازمان حج و زیارت درباره هزینه‌ای که زائران برای این سفر باید همراه خود داشته باشند، می‌گوید: در اربعین معمولا برای غذا و اسکان از موکب‌ها که رایگان است، استفاده می‌شود، اما برای حمل و نقل به‌ویژه در خاک عراق زائران باید مبلغی را همراه داشته باشند، به خصوص برای تردد از مرز مهران تا نجف یا از کربلا تا کاظمین و سامرا و البته هنگام برگشت به ایران.

به گفته او، تا پیش از اربعین و در روز‌های عادی سال، افرادی که انفرادی به عراق سفر می‌کنند و با ون جابه‌جا می‌شوند، فقط برای جابه‌جایی از مرز مهران تا شهر نجف و یا از کربلا تا کاظمین و سامرا حدود یک‌ونیم میلیون تومان می‌پردازند. این مبلغ فقط مربوط به حمل و نقل در خاک عراق و پیش از شلوغی اربعین است.

او توصیه می‌کند که زائران از قبل برنامه‌ریزی کنند که قصد دارند به کدام شهر‌ها در عراق سفر کنند و مطابق آن، هزینۀ خود را درنظر بگیرند و توجه کنند که هزینه حمل و نقل و دیگر خدمات در زمان اربعین گران‌تر است، مگر این‌که دولت عراق قیمت‌ها را کنترل کند. بهتر است زائران ایرانی با درنظر گرفتن همه شرایط، به میزان کافی پول نقد همراه داشته باشند و بهتر است پول رایج عراق (دینار) همراه زائر باشد.

اما درباره هزینه حمل‌ونقل تا خاک عراق، وزارت راه و شهرسازی قیمت‌هایی را به صورت دستوری تعیین کرده است که برای بلیت هواپیما اگر از ۱۵ شهریورماه و برای بازه ۲۰ تا ۳۱ شهریورماه خریداری شود، این مبلغ شش میلیون تومان است.

بلیت اتوبوس هم به گفته مدیرکل حمل‌ونقل مسافری سازمان راهداری قرار است روزفروش و به نام زائر باشد که فروش آن فقط از داخل پایانه‌ها و دفاتر فروش شرکت‌ها امکان‌پذیر است. قیمت رسمی این بلیت‌ها تا این لحظه اعلام نشده است، اما بنا بر آخرن اعلام ستاد اربعین، پیش‌فروش بلیت اتوبوس قرار است از ۱۶ شهریورماه آغاز شود.

مبلغ ارز اربعین

اما درباره ارز همراه زائر در اربعین، بانک مرکزی اعلام کرده است: از روز شنبه پنجم شهریورماه ۱۴۰۱، بانک‌های ملی، سپه، ملت، تجارت و صادرات ایران نسبت به فروش ارز در سرفصل ارز زیارتی اربعین به میزان ۱۰۰ دلار یا برابر آن به مبلغ ۱۵۰ هزار دینار عراق با نرخ توافقی به هر زائر اقدام می‌کنند.

از کدام مرز‌ها می‌توان خارج شد؟

برای خروج از مرز‌های زمینی، تا کنون تردد از مرز‌های مهران، شلمچه، چزابه، خسروی، تمرچین و باشماق هماهنگ شده است. بیشترین تقاضا نیز برای تردد از مرز مهران است. البته به دلیل برخی مسائل امنیتی، تردد از مرز‌های باشماق و تمرچین به صورت محدود انجام خواهد شد و این دو مرز به گروه‌های کاروانی اختصاص خواهد داشت و اتوبوس‌های مستقر در این مرزها، پس از تکمیل ظرفیت حرکت می‌کنند.

طبق اعلام ستاد مرکز اربعین، مرز شلمچه به تردد اتباع خارجی که از جنوب شرق کشور وارد ایران می‌شوند و مرز خسروی به اتباع سایر کشور‌ها اختصاص داده شده است.

ساعت کار مرز‌ها بنابر آخرین اعلام ستاد اربعین، ۲۴ ساعته خواهد بود، اما حداکثر زمان خروج ایرانی‌ها به داخل خاک عراق از مرز خسروی ساعت ۵ بعداظهر تعیین شده است.

طبق اعلام ستاد اربعین، امکان گذر از مرز‌های زمینی با وسیله نقلیه شخصی و عمومی وجود ندارد و هیچ اتوبوسی برای اربعین کاپوتاژ نمی‌شود و زائران باید در خاک عراق با وسایل نقلیه دیگری به مسیر خود ادامه دهند.

موکب‌های اسکان و غذا کِی در عراق برپا می‌شوند؟

ستاد بازسازی عتبات عالیات که مسؤولیت اسکان و تغذیه زائران اربعین را به عهده دارد اعلام کرده که موکب‌های ایرانی برای اسکان و پذیرایی از زائرن از شانزدهم تا بیست‌ونهم شهریورماه در عراق برپا می‌شوند. این ستاد همچنین اعلام کرده که امسال با توجه به گرمای هوا، بیشترین نیازمندی موکب‌ها، تامین آب و وسائل سرمایشی است.

قرار است ۲۵۰۰ موکب در نقاط مرزی و در خاک عراق از سوی ایرانی‌ها برپا شود که علاوه‌بر این، در حرم‌ها و صحن‌های اطراف آن‌ها امکان میزبانی از زائران فراهم می‌شود. جز این، هر سال عراقی‌های زیادی، زائران را در خانه‌های خود می‌پذیرند.

تکلیف سرباز‌ها و مشمولان وظیفه در اربعین

مساله حضور سرباز‌ها و یا زائران مشمول که خدمت سربازی نرفته‌اند، در اربعین پرسش پرتکرار دیگری بوده که مدیرکل نظارت عتبات سازمان حج و زیارت در این باره توضیح می‌دهد: برای ثبت‌نام اربعین در سامانه سماح، از این لحاظ محدودیتی وجود ندارد و همه متقاضیان امکان ثبت‌نام دارند، اما درباره خروج سرباز‌ها و یا افراد مشمول، بهتر است پلیس اعلام نظر کند.

در همین رابطه، سازمان وظیفه عمومی فراجا اعلام کرده است: مشمولان غیرغایب متقاضی زیارت عتبات عالیات در ماه‌های محرم و صفر به‌ویژه در راهپیمایی اربعین، در صورت نداشتن غیبت سربازی می‌توانند بدون نیاز به پرداخت وثیقه و با ثبت درخواست خود به صورت اینترنتی در این سفر شرکت کنند.

چه کسانی از شرکت در پیاده‌روی اربعین منع شده‌اند؟

ستاد مرکزی اربعین برای حضور در پیاده‌روی اربعین به لحاظ جمسی محدودیت‌هایی را تعیین کرده و بیماران دیابتی با زخم و یا عفونت اندام، بیماران دیابتی و مبتلا به رتینوپاتی، بیماران دیابتی که مشکل کلیوی دارند، بیماران پیشرفته، بیماران دارای عوارض و علایم قلبی و عروقی، بیمارانی که کنترل نامطلوب قند دارند یا قند ناشتای ۲۵۰ و بالاتر دارند، بیماران مبتلا به سرطان که در حال درمان هستند، بیماران مبتلا به آسم و COPD شدید و یا کنترل نشده، بیماران مبتلا به سرطان که وضعیت جسمانی نامطلوب دارند، افرادی که بنا به نظر پزشک دارای بیماری واگیری هستند (بالاخص بیماری‌های تنفسی، گوارشی و پوستی)، افرادی که تست کرونا آن‌ها مثبت است تا ۵ روز اول تست مثبت در صورت عدم وجود علایم حاد، افرادی که دارای بیماری حاد تب‌دار هستند را از این سفر منع کرده است.

این ستاد همچنین از زنان باردار، افراد بالای ۶۰ سال، افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای، افراد دارای فشارخون بالای کنترل نشده، افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده، افراد چاق با ضریب توده بدنی بیش از ۴۰، افراد دارای ضعف یا نقص سیستم ایمنی و افرادی که به‌طور مزمن از ترکیبات حاوی سالیسیلات استفاده می‌کنند خواسته است از شرکت در پیاده‌روی اربعین خودداری کنند.

منبع: ایسنا