از زمانی که یادم می‌آید همیشه پدر و مادر‌هایی را دیده ام که در دوران نوجوانی فرزندانشان گلایه‌های بی شماری از آن‌ها داشته اند، از گله گذاری برای بی توجهی فرزندانشان به خانواده و فامیل، کمک نکردن و وقت نگذاشتن برای اعضای خانواده تا عشق‌های نوجوانی، مشکلات تحصیلی و بحران در دایره دوستانشان که پدر و مادر‌ها را خیلی اوقات دچار دردسر می‌کند.

از سوی دیگر نوجوان‌های زیادی هم دیده ام که از پدر و مادرهایشان گلایه دارند، هر چند شاید به اندازه والدین صحبت نمی‌کنند و درددلشان باز نمی‌شود، چرا که سعی می‌کنند نقاط ضعف ارتباطی با خانواده را در جای دیگری جبران کنند.

مثلا چندی پیش نوجوان‌هایی را در پارک دیدم که تا نیمه‌های شب نشسته و با هم صحبت می‌کردند، وقتی نزدیک آن‌ها رفتم و با آن‌ها هم صحبت شدم، گلایه از والدینشان زیاد داشتند، مثل اینکه: «دوستان حرف هم را بهتر می‌فهمند، ما خیلی چیز‌ها را به هم می‌توانیم بگوییم که به پدر و مادرهایمان نمی‌توانیم بگوییم تا اینکه والدین مدام ما را نصحیت می‌کنند و رفتارهایشان خسته کننده است»!

بیشتربخوانید:

نکات مهم از حضور نوجوانان در «شبکه‌های مجازی»

اما واقعا چرا نوجوان‌ها علاقه زیادی به گذراندن وقت بیشتر با دوستانشان دارند و ترجیح می‌دهند در حلقه دوستان باشند تا خانواده و اکثر وقت خود را در کنار آن‌ها بگذرانند و والدین هم گلایه می‌کنند که چرا پسر یا دخترم جمع دوستانش را به خانواده ترجیح می‌دهد؟

طبق گفته روانشناسان این طبیعی است که نوجوان برای حس استقلال طلبی اش دوست داشته باشد که در حلقه دوستانش باشد. دلائل دیگری هم برای این امر وجود دارد مثل اینکه در جا‌هایی هم خود پدر و مادر مقصر هستند که فرزندان با آن‌ها همراه نمی‌شوند یا نمی‌دانند که باید چه کار کنند تا روابط بهتری با بچه هایشان داشته باشند.

*چرا نوجوانان از والدین فاصله می‌گیرند؟

دکتر «سارا باقری»؛ مدرس دانشگاه و روانشناس کودک و نوجوان و خانواده درباره علل ترجیح دادن دوستان به خانواده در سنین نوجوانی می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین علل آن حس استقلال طلبی در سنین نوجوانی است، بچه‌ها دوست دارند مستقل از خانواده شوند و این یکی از مراحل کسب مهارت در آن‌ها است، دوم اجتماعی شدن است. یعنی نوجوانان تمایل دارند خود را در حلقه‌های جدید وارد کنند و در نهایت داشتن علایق و نیاز‌های مشترک بین هم سن و سالانشان است که باعث می‌شود آن‌ها تمایل به گروه‌های دوستانه پیدا کنند».

یادمان باشد یکی از دلایلی که باعث فاصله افتادن بین نوجوانان و والدینشان می‌شود، انتقاد‌های مکرر پدر و مادر از نوجوان است. این انتقاد‌ها شامل نوع پوشش، علایق، رفتارها، گفتار و مسائل دیگر می‌شود. مثلا اینکه پدر ومادر مدام به بچه می‌گویند که «این چه مدل لباسی است که می‌پوشی؟» یا «این چه موسیقی است که گوش می‌دهی؟» یا «چرا مدام دوست داری فست فود بخوری، این چه سلیقه‌ای است؟» و چرا‌های دیگر که باعث فاصله افتادن بین نوجوان و خانواده می‌شود.

*کلید‌های روابط بهتر والدین با نوجوان

حالا راهکار چیست؟ چه کنیم که به نوجوان هایمان نزدیک‌تر شویم. سارا باقری مهم‌ترین راهکار‌های رابطه موفق والدین و نوجوانانشان را در این چند مورد خلاصه می‌کند؛

«نخست اینکه تعریف و تمجید را جایگزین انتقاد و سرزنش کنید. حتی از کوچک‌ترین کار‌های خوب بچه هایتان هم غافل نشوید و از آن‌ها تعریف کنید، این حس خوبی به آن‌ها می‌دهد.

دوم خوش قول باشید. اگر قولی به فرزندتان می‌دهید سر قولتان بایستید تا اعتمادش را بیشتر به خود جلب کنید. از خیلی نوجوان‌ها شنیده می‌شود که مثلا می‌گویند پدر و مادر من که اصلا اهمیتی به من نمی‌دهند، اگر هم حرفی بزنند، به آن عمل نمی‌کنند.

سوم رازدار باشید. مسائل شخصی نوجوانتان را به کسی نگویید. من زیاد دیدم پدر و مادر‌هایی که کوچک‌ترین مسائل را در جمع فامیل و دیگران مطرح می‌کنند و حس بد به بچه خودشان منتقل کنند. نوجوان هم وقتی که می‌بیند در موقعیت اتهام است، قطعا آن کار ناشایست را دو مرتبه انجام می‌دهد، چون دیگر قبح آن برایش ریخته و کار بد به حساب نمی‌آید.

چهارم سعی کنید با خانواده و دوستانتان ارتباط برقرار کنید. حتی شده یک پیک نیک دسته جمعی و تفریح با هم بروی. از این طریق هم متوجه می‌شوید که دوستان فرزندانتان چه طور آدم‌هایی هستند و هم با خانواده آن‌ها آشنا می‌شوید و بهتر می‌توانید در ارتباطات خودبا فرزندانتان ظاهر شوید.

پنجم آنقدر روی بچه‌ها تمرکز نکنید. مادر‌هایی هستند که هیچ کاری جز غر زدن سر بچه‌ها ندارند. به این والدین توصیه می‌شود که یک سری علایق شخصی هم برای خود ایجاد کنند. مثلا یک باشگاه اسم بنویسند یا کلاس مورد علاقه شان بروند تا هم والدین شاد و پرانرژی باشند و هم بهتر بتوانند با بچه‌ها ارتباط برقرار کنند. هر چه والدین شادتر باشند، بچه‌های شادتری هم تربیت می‌کنند؛ و ششم تا جایی که می‌توانید خودتان را به روز کنید. این به روز بودن شامل بازی کردن با بچه‌ها می‌شود حال بازی‌های نوجوانی با کودکی متفاوت است از فوتبال بازی کردن تا یک پلی استیشن و بازی‌هایی از این دست می‌تواند در بهبود روند روابط شما با فرزند نوجوانتان موثر باشد.»

*در برابر اشتباهات فرزندانتان منعطف باشید

نکته دیگر اگر والدین به فعالیت‌های مختلف فرزندشان تمایل نشان دهند، قطعا می‌توانند نظارت سالمی بر روابط دوستان آن‌ها داشته باشند تا نوجوانشان کمتر دچار خطر و اشتباه شوند. زمانی که بچه‌ها رفتار‌های ناسالم و اشتباهی از آن‌ها سر می‌زند، اگر کمتر مورد انتقاد والدین قرار بگیرند و پدر و مادر پذیرایشان باشند، روابط بهتری با والدین پیدا می‌کنند. بهتر است پدر ومادر برای داشتن تفکر مستقل بچه هایشان مشوق آن‌ها باشند تا مقاوم در برابرشان.

*اگر دوستان نوجوانتان مورد تأیید شما نیستند، چه کنید؟

نوجوان شما با دایره‌ای پنج شش نفره از دوستانش ارتباط نزدیکی دارد و وقت زیادی را با آن‌ها می‌گذراند. اما این دوستان مورد تایید شما نیستند و با توجه به شرایط احساس می‌کنید ممکن است روی فرزند شما تاثیر سوئی داشته باشند. خوب راهکار چیست؟ باقری، مدرس دانشگاه و روانشناس کودک و نوجوان و خانواده می‌گوید: «برای اینکه بتوانید برای انتخاب دوست بچه هایتان اعمال نظر کنید، ابتدا لازم است که آن‌ها را خوب بشناسید. برخی والدین بی جهت و علت درباره دوستان نوجوانانشان انتقاد می‌کنند و همین باعث گارد گرفتن بچه هایشان می‌شود.

بهتر است والدین با سیاست درست آن‌ها را به خانه دعوت کنند و به گفتگو با دوستان بنشینند. نکته دوم اینکه اگر دوستانشان مورد تأیید شما نیستند، به صورت مستقیم از آن‌ها انتقاد نکنید یا در جلوی دوستان بچه هایتان از فرزندانتان انتقاد نکنید.

اگر بعد از مدتی به این نتیجه رسیدید که برخی از دوستان برای فرزند شما مخرب و نامناسب هستند، درباره آن‌ها با فرزندانتان صحبت کنید، با اصول و منطق درست به او نشان دهید که این دوستان مناسبش نیستند. اجازه دهید بچه هایتان هم نظر بدهند و از نگرانی هایشان بگویند و حتی اگر خطر کرده و رفتار‌های ناسالمی از آن‌ها دیدید، طردشان نکنید چرا که همه ما با اشتباهاتمان زندگی می‌کنیم. در نهایت اینکه باید طوری رفتار کنید تا فرزندتان بدانند عاشقشان هستید و همیشه پذیرای آن‌ها خواهید بود.»

منبع: فارس