محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ چهارشنبه نهم شهریور در کنگره ملی میرزا کوچک جنگلی که در مرکز همایش‌های بین‌المللی برج میلاد برگزار شد، گفت: دولت مردمی و وزارت فرهنگ در دوره جدید اهتمام ویژه‌ای نسبت به  تکریم و تجلیل بزرگان تاریخ این سرزمین دارد. 

اسماعیلی با اشاره به جایگاه میرزا کوچک خان در تاریخ ایران گفت: درباره این شهید بزرگوار بسیار سخن گفته شده، اما هنوز حق مطلب ادا نشده است. میرزای جنگلی در مقطع تاریخی خاصی منشا اثر شد؛ روز‌هایی که به تلخی از آن یاد می‌شود. 

وی ادامه داد: با شکست ایران در جنگ‌های ایران و روس، دوران حضیض این مرز و بوم آغاز شد. پس از آن قرارداد استعماری سال ۱۹۰۷ میلادی میان انگلیس و روسیه، ایران را به سه منطقه تقسیم کرد تا روز‌های قحطی بزرگ، ضعف حاکمیت مرکزی و واگرایی شدید فرا برسد؛ رخداد‌هایی که آزادی خواهان ایران را بسیار رنج می‌داد.

وزیر فرهنگ افزود: امروز به طور طبیعی، ما درک دقیقی از احوال ناخوش ملت ایران در آن روزگار نداریم، روز‌هایی که کشور ملعبه دست مقامات دست چندم سفارتخانه‌های خارجی بود، سرمایه‌های کشور به تاراج می‌رفت و ناامنی، بی ثباتی و گرسنگی به اوج خود رسیده بود. 

اسماعیلی تاکید کرد: اینجاست که عظمت کار میرزا کوچک خان مشخص می‌شود. وقتی نهضت خود را در چنین شرایطی آغاز کرد و آن را با وجود مشکلات فراوان تداوم بخشید. بزرگمردی که در فکر حکومت مستقل و توسعه آن به سراسر ایران بود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با یادآوری دوره تاریخی تسلط انگلستان بر ایران گفت: پس از انقلاب اکتبر که به هر خروج روس‌ها از ایران انجامید، دست انگلستان در کشور بازتر از همیشه شد تا آن جا که انگلیسی‌ها رضاخان را با کودتای سیاه ۱۲۹۹ شمسی به قدرت رساندند و رژیم وابسته پهلوی شکل گرفت. 

وی ادامه داد: میرزا کوچک خان آن روز‌ها در مظلومیت به شهادت رسید، اما بذری که نهضت او کاشت، پنجاه و هفت سال بعد با انقلاب اسلامی به بار نشست و به درختی تناور بدل شد. 

وزیر فرهنگ افزود: ‏آن روز‌ها که میرزا کوچک قیام کرد ماموران دست چندم روس و انگلیس بر ایران حکومت می‌کردند، اما امروز ‎ایران مقتدر  قدرت برتر منطقه است و اروپا برای رهایی از زمستان سرد و سیاهی که در پیش دارد، دست به دامن میانجیگری ایران شده است.

اسماعیلی در بخش دیگری از سخنان خود گفت:  ایران امروز به برکت بزرگانی که در حافظه تاریخی خود دارد به چنین جایگاه بلندی دست یافته است.

وزیر فرهنگ گفت: جامعه امروز ایران باید عظمت نعمتی که به واسطه راهبری امام عظیم الشان (ره) و رهبر حکیم انقلاب و جانفشانی فرزندان این مرز و بوم بدست آمده، درک کند و قدر بداند. 

اسماعیلی گفت: شهدایی تاریخ ایران همچون میرزا کوچک خان، آیت الله مدرس و شیخ محمد خیابانی امروز در میان ما نیستند، اما ارواح بلندشان سربلندی فرزندان ایران را به نظاره نشسته است.

  وی در پایان ابراز امیدواری کرد کنگره ملی میرزا کوچک خان که در تهران، قم، کربلا و رشت برپا می‌شود، زمینه شناخت بیشتر این اسوه و الگو را فراهم کند.

نهضت جنگل به ما یاد داد که هرگز نباید به بیگانگان اعتماد کنیم

همچنین غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سخنانی درباره شخصیت میرزا کوچک خان گفت: او یک روحانی و طلبه بود که چشمش به آفاق جدیدی باز شد و نجات ملت را وظیفه خود دانست و وارد مبارزه شد. 

وی ادامه داد: میرزاکوچک واجد روحیاتی همچون صداقت، ایمان به خدا، استقامت، شجاعت، عشق به وطن، مردم‌دوستی، عدالت‌طلبی، علاقه‌مندی به پیشرفت ایران و ایمان راسخ به اسلام بود و حتی کسانی‌که از نظر مرامی با میرزا هم‌سو نبودند، اخلاق، پاکی، بزرگی، نجابت و ایمان او را می‌ستودند.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی تاکید کرد: باید به نسل جوان یادآوری شود که این کشور با مجاهدت چه مردان بزرگی حفظ شده است که یکی از آن‌ها میرزا کوچک جنگلی است. نسل آینده باید بداند که "ایران" ارزان پا برجا نمانده است.

وی یادآور شد: بی بی سی که امروز خود را دلسوز مردم ایران نشان می‌دهد همواره بلندگوی کشوری استعماری بوده است. نهضت جنگل به ما یاد داد که هرگز نباید به بیگانگان اعتماد کنیم.

حداد عادل با اشاره به اینکه امروز دست دشمنانِ ملت ایران کوتاه شده و این ملت بر استقلال خود پافشاری می‌کند، خاطرنشان کرد: ملت ایران تاوان مقاومت را می‌پردازد، اما در برابر دشمنان سر خم نمی‌کند.