دکتر معصومه امین کارشناس گروه بیولوژی و کنترل ناقلین بیماری ها، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز اظهار کرد: از گذشته‌های دور تاکنون آدمی همواره در کنار خود همخانه یا بهتر بگوییم مزاحمی ناخوشایند داشته، هر چند همیشه برای مغلوب کردن این همخانه تلاش کرده، اما واقعیت این است که تا حدود زیادی در بیرون راندنش از خانه و کاشانه ناموفق بوده است.

او ادامه داد: سوسری‌ها (Cockroaches) که در اصطلاح عام و هر چند غلط سوسک (Beetle) نامیده می‌شوند، از مهم‌ترین آفات منازل و دیگر محل‌های مرتبط با انسان‌ها به شمار می‌آیند.

امین گفت: این حشرات در تمام دنیا در نزدیک انسان زندگی می‌کنند و تاکنون در حدود ۴ هزار گونه از آن‌ها گزارش شده که در زیستگاه‌های مختلف زندگی می‌کنند.

او افزود: آن‌ها شب فعال بوده و گیاهخوار هستند، اما بسیاری از آن‌ها محیط‌هایی با منابع غذایی آماده و در دسترس را ترجیح می‌دهند.

کارشناس گروه بیولوژی و کنترل ناقلین بیماری ها، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز ادامه داد: سـوسـری‌ها همچنین از مدفوع، غـذا‌های فـاسد و پارچه تغذیه کرده و قسمتی از غــذای هضم نشده خود را برمی گردانند، به دفع مدفـوع روی غذا عادت دارند، از دهان و غدد خود ماده‌ای ترشح می‌کنند که در مسیر حرکت آن‌ها و منابع غذاییشان بوی ماندگار و نامطبوعی ایجاد می‌کند.

شکل ظاهری انواع سوسک یا سوسری

او ادامه داد: سوسک‌های آلمانی طلایی رنگ هستند و با یک سری خطوط تیره رنگ که از قسمت سر تا بال کشیده شده قابل تشخیص هستند، در حالی که سوسک‌های آمریکایی قهوه‌ای مایل به قرمز بوده و با سینه زرد رنگ قابل تشخیص هستند.

مکان رشد و زندگی سوسری

امین اضافه کرد: هر ۲ نوع سوسری محیط همراه با گرما و رطوبت را ترجیح می‌دهند، اما سوسک آلمانی بیشتر در آشپزخانه و سوسری آمریکایی در زیرزمین، درز و شکاف دیوار و نزدیک لوله‌های آب و فاضلاب دیده می‌شود. این موجودات به علت فرم بدنی، به راحتی در داخل درز و شکاف ها، پشت قاب عکس‌ها و حاشیه کمد‌ها وارد می‌شوند.

اهمیت پزشکی سوسری‌ها

او افزود: سوسری‌ها هر چیزی که در دسترس شان باشد را می‌خورند و به راحتی بر روی مدفوع انسان، خرده ریزه‌های موجود در زهکش فاضلاب، پنبه‌های جراحی مستعمل و سایر چیز‌های بالقوه آلوده تغذیه می‌کنند. بنابراین، اگر مواد بیماری زا در دسترس سوسری باشد، آن را می‌خورند.

کارشناس گروه بیولوژی و کنترل ناقلین بیماری ها، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز تصریح کرد: همچنین مواد آلوده کننده بر روی پا‌ها و شکم این موجودات می‌چسبد. سپس سوسری بر روی غذا‌هایی که به مصرف انسان می‌رسد یا بر روی بشقاب ها، محل‌های آماده سازی مواد غذایی حرکت کرده و عوامل بیماری زا را بر روی آن‌ها باقی می‌گذارد؛ بنابراین می‌تواند ناقل مکانیکی بعضی از میکروب‌ها باشد.

او بیان کرد: همچنین تماس سوسری‌ها و مواد ترشح شده آن‌ها با پوست ممکن است باعث ایجاد واکنش حساسیتی پوستی یا تنفسی در انسان شود.

امین ادامه داد: سوسری‌ها با آلوده کـردن مواد غذایی باعث انتقال بیماری‌های باکتریایی از جمله اسهال، وبا، تب تیفوئید، بیماری‌های ویروسی از جمله فلج اطفال، حمل تخم کرم‌های انگلی به انسان می‌شوند.

مبارزه با سوسری‌ها

او گفت: برای مبارزه با سوسری‌ها باید بهداشت منازل رعایت شود و جست و جو در زیر قفسه ها، اجاق گاز، سینی ظرفشویی، لابلای درز کاشی ها، درون جعبه تقسیم برق، پشت کاغذ دیوار‌های پاره و پارکت ها، زیر کفپوش، کانال فاضلاب و کفشو‌ها مورد توجه قرار گیرد.

امین افزود: در هنگام بازرسی باید یک حشره کش (اسپری‌های سوسک کش) درون درز و شکاف ها، پشت وسایل و درون فضا‌های خالی پاشیده شود تا با تحریک سوسری‌ها آن‌ها را مجبور به خروج از پناهگاه شان کرد.

کارشناس گروه بیولوژی و کنترل ناقلین بیماری ها، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز با بیان اینکه مواد غذایی در ظروف دردار در کابینت و یخچال جمع آوری و نگهداری شود، گفت: از زباله دان‌های دردار و قابل شستشو و کیسه زباله استفاده شود.

او ادامه داد: شست و شو و پاک کردن همه سطوح، وسایل، ظروف و سطل‌های زباله با مواد پاک کننده مانند پودر و مایع ظرفشویی، برای حذف چربی و سایر مواد آلی که منبع تغذیه حشرات است، سپس ضدعفونی آن‌ها با مواد ضدعفونی کننده مانند پودرپرکلرین و وایتکس برای از بین بردن میکروب‌ها مورد توجه قرار گیرد.

امین با بیان اینکه بسته بندی ها، شانه‌های تخم مرغ، کارتن‌ها و نیز البسه شسته شده و مبلمان قبل از ورود به ساختمان بررسی شود، اضافه کرد: شکاف‌های کف اتاق، چهارچوب در‌ها و کانال‌های عبور لوله‌های آب، فاضلاب و کابل‌های برق مسدود شود.

او تصریح کرد: روش استاندارد کنترل سوسری، سمپاشی کردن با یک حشره کش ابقایی بر روی سطوحی است که حشره روی آن‌ها راه می‌رود و پناهگاه‌های بالقوه آن محسوب می‌شود.