انتشار دود و خاکستر، در برخی روستا‌های شهرستان کارون دوباره مشکل‌ساز شده و اهالی این روستا‌ها این دود را ناشی از آتش زدن ضایعات نیشکر و ساقه نی‌ها در زمان آبیاری مزارع می‌دانند.

یکی از اهالی روستای «نثار بزرگ» از توابع شهرستان کارون در این باره می‌گوید: آتش زدن ضایعات مزارع نیشکر در تابستان امسال باعث شده دود و خاکستر در روستا‌های پیرامون منتشر شود که تا چند روز گذشته نیز ادامه داشت.

سید احمد افزود: طبق مشاهداتی که داشتیم، واحد‌های نیشکر دعبل خزاعی، سلمان فارسی و فارابی ضایعات مزارع خود را بار‌ها سوزانده‌اند که باعث آلودگی هوای روستا‌ها و پخش شدن خاکستر در خانه‌های اهالی شده؛ البته این آتش‌سوزی‌ها علاوه بر آتش‌سوزی مزارع در زمان برداشت است.

او خواستار توقف این آتش‌سوزی‌های مزارع نیشکر شد و اضافه کرد: اثرات این دود غلیظ حتی از از گرد و غبار بدتر است و به ویژه برای بیماران، کودکان و سالمندان مشکلات تنفسی ایجاد می‌کند.

تکذیب شرکت نیشکر

شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی هفت واحد نیشکری با بیش از ۱۰۰ هزار هکتار مزرعه داردکه زمان برداشت آن‌ها از حدود مهر آغاز می‌شود و تا اردیبهشت سال بعد ادامه می‌یابد.

«برداشت سیاه» یا آتش زدن مزارع نیشکر در زمان برداشت پیش از این نیز یکی از مشکلات این صنعت بوده، چنانکه پرونده شرکت‌های نیشکر فارابی، دعبل خزاعی و سلمان فارسی از زیرمجموعه‌های شرکت توسعه نیشکر که در حوزه شهرستان کارون قرار دارند و نیشکر دهخدا که در حوزه شهرستان باوی و اهواز قرار دارد در سال‌های گذشته به دلیل سوزاندن مزارع و آلودگی هوا و محیط به مراجع قضایی ارجاع شده.

با این حال مدیر روابط عمومی شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی، هر گونه آتش‌سوزی در مزارع زیرمجموعه این شرکت در روز‌های گذشته را تکذیب کرد.

ولید آلبوناصر با بیان اینکه برداشت نیشکر از ۲۶ مهر آغاز می‌شود، گفت: در زمان برداشت، مزارعی که انباشتگی زیاد یا خم‌شدگی نی‌ها را داشته باشند، آتش زده می‌شوند، بنابراین با توجه به اینکه هنوز فصل برداشت نیشکر نرسیده است، هیچ آتش‌سوزی در مزارع نداشتیم، کشت دیگری هم نداریم که بخواهیم بقایای آن را بسوزانیم.

او افزود: دودگرفتگی که در شهرستان کارون وجود دارد ناشی از آتش‌سوزی در هورالعظیم است و به دلیل اتهاماتی که درباره آتش‌زدن مزارع وجود دارد، مستندات و عکس‌هایی آماده کرده‌ایم.

آلبوناصر همچنین گفت: هیچگونه اخطاریه و یا مکاتبه‌ای از سوی اداره محیط زیست به واحد‌های زیرمجموعه این شرکت ارایه نشده است.

اخطار به ۲ واحد نیشکر

آتش زدن ضایعات مزارع در برخی از روز‌های تابستان و خارج از زمان برداشت، در حالی به مشکلات قبلی نیشکر اضافه شده، که در تابستان امسال دود آتش‌سوزی در بخش عراقی تالاب هورالعظیم، نیز هوای برخی شهرستان‌ها را آلوده کرده و نفس آن‌ها را تنگ کرده است.

رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان کارون، در گفتگو با خبرنگار ایرنا، آتش زدن ضایعات مزارع نیشکر و انتشار دود در این شهرستان را در روز‌های اخیر تایید کرد.

عباس ظاهری با اشاره دود منتشر شده از آتش‌سوزی مزارع نیشکر در روز‌های اخیر، گفت: برای شرکت‌های کشت و صنعت نیشکر دعبل خزاعی و سلمان فارسی به دلیل آتش سوزی در مزارع و آلودگی هوا، اخطاریه صادر و رونوشت آن به دادستان کارون و اداره کل محیط زیست خوزستان ارسال شده است.

او افزود: بررسی میدانی نشان می‌دهد، بخشی از دود غلیظ در شهرستان کارون ناشی از آتش‌سوزی در هورالعظیم است، اما بخشی از آن نیز مربوط به آتش‌سوزی در مزارع نیشکر بوده، چنانکه سه شنبه شب گذشته، مزارع نیشکر واحد دعبل خزاعی به آتش کشیده شده که باعث آلودگی هوا شد.

به گفته آثای ظاهری، آتش‌سوزی در روز‌های اخیر در زمان قلمه زدن نیشکر بوده، اما با توجه به اینکه برداشت مزارع نیز به زودی آغاز می‌شود، از این بابت نیز نگرانی‌هایی از بابت آلودگی هوا وجود دارد.

جای خالی اهرم قضایی

ظاهری با بیان اینکه پرونده چند واحد نیشکر هنوز در مراجع قضایی مفتوح است، اضافه کرد: این شرکت متعهد شده بود که برای کاهش آتش سوزی در مزارع، برنامه خود را ارایه دهد، برداشت سبز مزارع را اجرایی کند و ایستگاه سنجش هوا در اطراف مزارع راه‌اندازی کند، اما با وجود جلساتی که برگزار کردیم، هیچکدام از این تعهدات اجرایی نشد، به طوری که پارسال مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان نیز در نامه‌ای نسبت به این مساله گلایه کرده بود.

وی با تاکید بر وجود اهرم قضایی برای توقف آتش سوزی در مزارع نیشکر، بیان کرد: طبق دستور دادستان مرکز خوزستان در سال ۱۳۹۵، قرار بود هر سال میزان آتش سوزی مزارع کاهش یافته و سطح برداشت سبز افزایش یابد تا جایی که در سال ۱۴۰۰ فقط برداشت سبز انجام شود، اما این دستور محقق نشد، بنابراین نیاز است که این مشکل یک بار برای همیشه حل شود که این مساله در سفر گذشته علی سلاجقه رییس سازمان حفاظت محیط زیست به خوزستان مورد تاکید قرار گرفت.

ظاهری با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب بر استفاده از راهکار‌های دانش بنیان، پیشنهاد کرد: امسال همایش یا نشستی با حضور دادستان کل استان، سازمان حفاظت محیط زیست، شرکت نیشکر، فرمانداران شهرستان‌هایی که تحت تاثیر آتش سوزی مزارع نیشکر هستند و دانشگاه‌ها برگزار شود و با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان، نقشه راه برای نیشکر تهیه شود.

وی افزود: نیشکر با انجام سرمایه‌گذاری طرح تغلیظ ویناس در کارخانه الکل‌سازی را آغاز کرد که باعث کاهش بوی نامطبوع در تابستان امسال شد؛ این طرح می‌تواند الگویی برای اقدامات بعدی و توقف آتش سوزی در مزارع نیز باشد.

برداشت سیاه صفر نشد

طبق گزارش اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان، شرکت توسعه نیشکر در سال ۱۳۹۵ مکلف شده بودکه برداشت سبز از مزارع را تا ۳۰ درصد افزایش دهد و پس از آن هر سال با افزایش ۱۵ درصدی (دریکدوره پنجساله) برداشت سیاه را به صفر برساند، ولی این تعهدات محقق نشده است.

علی سلاجقه رییس سازمان حفاظت محیط زیست، خرداد امسال در سفر به خوزستان و در نشست با مسوولان شرکت نیشکر به اعتراضات مردمی به دلیل آتش‌سوزی مزارع نیشکر اشاره کرده و خواستار عملی شدن مسوولیت‌های اجتماعی شرکت توسعه نیشکر شد. سلاجقه گفته بود: گزارش‌هایی از مردم شهرستان کارون دریافت کردیم که از آلودگی ناشی از این آتش‌سوزی‌ها اظهار نارضایتی کرده بودند. ما دیگر نمی‌پذیریم که مجموعه نیشکر خوزستان معضل محیط زیستی برای مردم ایجاد کند؛ نه در بحث بوی نامطبوع، نه در زمینه تخلیه فاضلاب‌ها و نه در مورد آتش‌سوزی نیزار‌های مزارع که قابلیت تبدیل و استفاده دارند.

منبع: ایرنا