در بیشتر از دو دهه‌ای که از رقابت‌های لیگ‌برتر فوتسال به‌شکلی حرفه‌ای گذشت، تیم‌های متعددی شکل گرفته اند و البته خیلی‌زود عمرشان به پایان رسیده است. باشگاه‌های دولتی با نشان‌های مطرح یا مجموعه‌های خصوصی که هدف‌شان دیده‌شدن است به شکل‌های مختلف از جمله صعود از لیگ دسته‌اول یا خرید امتیاز پا به لیگ‌برتر فوتسال گذاشته‌اند.

از تیم‌های کاشی‌نیلو، فیروزصفه، فولادماهان، بازارهای‌روز کوثر و آخرینش سپاهان اصفهان گرفته تا تیم‌های شهید منصوری قرچک، تاسیسات دریایی و دانشگاه‌آزاد که سابقه قهرمانی در لیگ‌برتر و حتی فتح جام باشگاه‌های آسیا را نیز در کارنامه داشته‌اند همگی پس از یک تا پنج سال به‌همان طریقی که به فوتسال آمده‌اند از فوتسال رفته اند و آب از آب تکان نخورده است.

برند‌های مطرح به فوتسال جذابیت می‌بخشند

علی افضل، کارشناس فوتسال درخصوص انحلال تیم فوتسال سپاهان گفتگو با خبرنگار ما گفت: باشگاه سپاهان با تصمیم هیئت‌مدیره تیم بسکتبال را منحل کرد و تیم والیبال را به لیگ دسته‌اول فرستاد، اما قرار بود در فوتسال مانند فصل گذشته به‌طور جدی فعالیت کند؛ حتی تمام اقدامات نیز برای بسته‌شدن تیم در فصل پیش‌رو انجام گرفت.

او ادامه داد: بازیکنان جدید به سپاهان پیوستند و مصوبات نیز نهایی شده بود، اما به یک‌باره تصمیم هیئت‌مدیره تغییر کرد و تیم فوتسال سپاهان پس از فقط یک‌سال فعالیت در لیگ‌برتر منحل شد.

این کارشناس فوتسال با اشاره به فعالیت باشگاه‌های مطرح در فوتسال برای پیشرفت و ارتقای سطح فوتسال کشور افزود: اگر باشگاه‌هایی مانند سپاهان و ذوب‌آهن اصفهان با آن برند بزرگ، بیشتر از دو سال در لیگ‌برتر فوتسال فعالیت می‌کردند به‌دلیل رقابت برای برترین‌بودن، تیم‌های بزرگ فوتبالی نیز به‌سمت فوتسال می‌آمدند و علاوه‌بر جذابیت لیگ‌برتر، سطح فوتسال ایران ارتقا پیدا می‌کرد.

سرعت رشد در فوتسال بالاست

افضل درباره تفاوت هزینه کردن در فوتبال و فوتسال توضیح داد: برخلاف فوتبال، در فوتسال بودجه بالایی در نظر گرفته نمی‌شود و حتی با یک بودجه متوسط نیز باشگاه‌ها و تیم‌ها می‌توانند رقابت خوبی برای کسب مقام قهرمانی با سایر تیم‌ها داشته باشند و حتی می‌توانند خیلی زود به جام باشگاه‌های فوتسال آسیا و جام باشگاه‌های جهان راه پیدا کنند.

او با تاکید بر کمک فوق‌العاده باشگاه‌ها به فوتسال کشور و تیم‌ملی با فعالیت مداوم در لیگ‌برتر گفت: به‌هرحال باتوجه به سابقه طولانی‌مدت حضور باشگاه‌ها در لیگ‌برتر فوتسال و البته کناره‌گیری بسیاری از آنها، اگر سپاهان در رشته فوتسال به فعالیت خود ادامه می‌داد به تیم‌ملی کمک شایانی می‌کرد و جوانان علاقه‌مند به فوتسال در اصفهان یا حتی سایر استان‌ها به حق‌شان می‌رسیدند و می‌توانستند پیراهن تیم‌ملی را نیز بر تن کنند.

این کارشناس فوتسال اظهار کرد: متأسفانه نمی‌دانم چه طرز فکری پشت این کار بود. اگر سپاهان در فوتسال تیم‌داری می‌کرد، کمک زیادی به فوتسال کشور می‌شد؛ برنامه خوبی برای آکادمی و استعدادیابی داشتیم تا جوانان را پرورش دهیم؛ نمی‌دانم و متوجه نشدم برای چه این تیم منحل شد.

ثبات در فوتسال، حلقه گم‌شده است

احمد باغبانباشی، کارشناس فوتسال درخصوص انحلال و نابودی تیم‌های لیگ‌برتر فوتسال در سال‌های اخیر گفت: در طول یک‌دهه اخیر تیم‌های متعددی پا به لیگ‌برتر فوتسال گذاشتند، اما ماندگار نشدند و منحل شدند که نمونه آن در اصفهان، کاشی‌نیلو، فولادماهان، فیروزصفه، بازار‌های روزکوثر و سپاهان هستند یا در تهران تیم تاسیسات‌دریایی که به قهرمانی آسیا نیز رسید.

او یادآور شد: این معضلات همیشه در فوتسال وجود دارد و برای سالیان آینده نیز باقی خواهد ماند؛ چون حامیان مالی و زیرساخت‌های خوبی برای فوتسال در کشور مهیا نیست که با تکیه بر آن بتوان تیم‌داری کرد.

سرمربی اسبق تیم‌های مس سونگون و سپاهان، به آنچه خودخواهی افراد برای معروفیت از طریق فوتسال خواند اشاره و اضافه کرد: برخی اشخاص برای دیده‌شدن خود و برند مجموعه‌شان یکی دو سال پا به فوتسال می‌گذارند، اما پس از معرفی‌شدن کنار می‌روند؛ متاسفانه پایداری تیم‌ها در فوتسال به‌هیچ عنوان دیده نمی‌شود، چون این مجموعه‌ها به‌جای هزینه‌کردن راه پیش‌پاافتاده‌ای را انتخاب می‌کنند.

باغبانباشی با انتقاد از بی‌نظمی و بی توجهی مدیران و مجموعه‌های بالادستی مانند فدراسیون‌فوتبال و سازمان‌لیگ تاکید کرد: یکی از مقصران نیز سازمان‌لیگ فوتسال است که به‌راحتی تیم‌ها را برای لیگ‌برتر می‌پذیرند و به همان آسانی هم انصراف و انحلال تیم‌ها را قبول می‌کنند؛ اگر در فدراسیون‌فوتبال و سازمان‌لیگ شرایط به گونه‌ای باشد که تیم‌ها به خصوص دستگاه‌های خصوصی برای ادامه حضور در لیگ‌برتر متعهد شوند تا حدودی مشکلات این‌چنینی کم خواهد شد.

اهمیت پخش زنده و حمایت مالی در فوتسال

او با بیان اینکه در فوتسال ایران، پخش مستقیم‌ها و تبلیغات بسیار محدود است گفت: صداوسیما اگر بازی‌های بیشتری از لیگ‌برتر فوتسال را پخش کند قطعا تاثیر زیادی روی ادامه حضور تیم‌ها در سطح اول فوتسال ایران خواهد گذاشت و شرایط کاملا دگرگون می‌شود.

این کارشناس فوتسال ادامه داد: خوشبختانه در چند سال اخیر خبرگزاری‌ها و خبرنگاران فعالیت بیشتری در حوزه فوتسال داشته‌اند، برنامه ۲۰۲۰ شبکه‌ورزش وارد این حوزه شده و بدون‌شک بازتاب اخبارشان به فوتسال ایران کمک می‌کند.

باغبانباشی درباره درآمدزایی محدود باشگاه‌ها در فوتسال گفت: فوتسال ایران درآمدزایی خاصی ندارد و هنوز آن ساختار اصلی برای ارتباط تیم‌های ایرانی با اروپا به‌طور جدی شکل نگرفته و اگر انتقال بازیکنان و مربیان به اروپا با دریافت هزینه‌هایی برای باشگاه‌های ایرانی همراه شود مجموعه‌ها ترغیب می‌شوند که برای سالیان طولانی در این رشته جذاب، باقی بمانند.

او اظهار کرد: قرارداد بیشتر بازیکنان با باشگاه‌ها یک‌ساله است، چون به تیم‌ها برای ماندن در لیگ‌برتر برای فصل‌های آینده اعتمادی ندارند، در یک‌سال هیچ اتفاق خاصی نمی‌افتد.

سرمربی اسبق تیم فوتسال سپاهان گفت: باشگاه‌ها باید ساختار بلندمدتی را طراحی برنامه‌ریزی و از نقطه‌ای با حساب‌وکتاب فعالیت‌شان را آغاز کنند.

به گفته باغبانباشی، برخی مشکلات در کنفدراسیون فوتبال آسیا نیز وجه فوتسال را زیر سوال برده و تیم‌ها دیگر انگیزه‌ای برایشان نمی‌ماند، در آسیا هنوز نگاه به فوتسال، حرفه‌ای نیست.

انحلال تیم‌ها در فوتسال به همه گیری تبدیل شده است

رضا صادقی، کارشناس فوتسال درخصوص رفتار‌ها و تصمیمات غیرحرفه‌ای از جانب مجموعه‌های دولتی و خصوصی درباره فعالیت در بالاترین سطح فوتسال گفت: انحلال و کناره‌گیری باشگاه‌ها در فوتسال ایران دیگر قابل پیش‌بینی و به اپیدمی تبدیل شده است و به‌طور معمول یک باشگاه پس از فعالیت یک‌ساله یا نهایتا ۳ ساله بساط خود را از فوتسال برمی‌چیند.

او افزود: اگر قوانین ورود و شرایط حضور در لیگ‌برتر فوتسال، برای تیم‌ها محکم و طبق اصول باشد به‌راحتی آب‌خوردن تیم‌ها تصمیم به انصراف از فوتسال نمی‌گیرند.

این کارشناس فوتسال ادامه داد: همچنین وقتی باشگاه‌ها باوجود هزینه‌های هنگفت در فوتسال، به پیشرفت و سودی نمی‌رسند دیدگاه‌شان تغییر می‌کند و عطایش را به لقایش می‌بخشند. درحالی‌که هیچ‌گونه عواقبی نیز برایشان ندارد با خیال‌راحت خودشان را از رقابت در سطح نخست فوتسال کنار می‌کشند.

صادقی گفت: در ۱۰ سال اخیر تیم‌های پرشماری وارد فوتسال شدند، اما دیدیم که چگونه از صحنه کنار کشیدند و در این زمینه نیز ورزش استان اصفهان رکورددار و پرچم‌دار است.

او بیان کرد: در مقایسه با هزینه‌هایی که باشگاه‌ها می‌کنند به لحاظ تبلیغاتی آورده‌ای ندارند و حمایت‌های لازم نیز صورت نمی‌گیرد، بنابراین با دو دو تا چهار تا و حسابی سرانگشتی دیگر ماندن در فوتسال برایشان اهمیتی ندارد.

این کارشناس فوتسال گفت: وقتی‌که یک مجموعه‌ای قصد ورود به فضای حرفه‌ای فوتسال را دارد باید فدراسیون‌فوتبال، هیئت‌فوتبال و اداره کل ورزش‌وجوانان آن استان از آن مجموعه حمایت کنند.

سازمان‌لیگ از تیم‌های لیگ‌برتری تضمین ادامه فعالیت بخواهد

صادقی با بیان اینکه دود انصراف تیم‌ها به چشم بازیکنان و مربیان می‌رود تاکید کرد: سازمان‌لیگ فوتسال باید چاره‌ای بیندیشد و با وضع قوانینی در هیئت‌رئیسه، محدودیت‌هایی را برای تیم‌ها در نظر بگیرد و از مجموعه‌ها تضمینی بخواهد تا به‌راحتی با آینده تیم و اعضایش بازی نکنند.

او افزود: حتی وقتی می‌خواهید در یک باشگاه ورزشی فعالیت کنید باید ضمانت بدهید، اما در لیگ‌برتر فوتسال با اینکه می‌دانیم هرسال یک یا چند تیم قرار است منحل شوند قانونی برای جلوگیری از این اتفاق وضع نشده است.

این کارشناس فوتسال ادامه داد: زمانی‌که دیدم باشگاه سپاهان با آن زیرساخت و شرایط مالی خوب، پس از گذشت یک‌سال فعالیت از فوتسال کناره‌گیری کرد، واقعا بهت زده شدم؛ علتش را نیز اصلا متوجه نشدیم که چرا آمدند و چرا رفتند؟

صادفی اضافه کرد: روز‌های نخست ورود سپاهان به فوتسال، امیدوار بودم که باشگاه‌هایی مانند ذوب‌آهن و سرخابی‌های پایتخت نیز به فوتسال ورود کنند تا این رشته مهم و جذاب پیشرفت کند، اما خود سپاهان هم کنار رفت و ما علاوه‌بر اینکه انتظار چنین رفتاری را نداشتیم، علت تصمیم‌شان را نیز با گذشت چند ماه هنوز متوجه نشده ایم.

او پیشنهاد کرد: باشگاه‌هایی که به رشته فوتسال علاقه و برنامه‌ای مشخص و بلندمدت دارند به فوتسال و لیگ‌برتر ورود کنند تا هرساله شاهد اتفاقات غیرحرفه‌ای نباشیم.

او گفت: دیگر بازیکنان و مربیان تیم‌های فوتسال به مجموعه‌های مدیریتی باشگاه‌ها اعتمادی ندارند و این بی‌اعتمادی از همان تصمیمات غلط و خودخواهانه نشات می‌گیرد؛ این افراد همیشه نگران انحلال تیم هایشان هستند.

این کارشناس فوتسال در پایان اظهار امیدواری کرد: روزی برسد که با برنامه‌ریزی باشگاه ها، تیم‌ها، بازیکنان و مربیان و همچنین جامعه فوتسال به حضور باشگا‌ه‌ها دل‌گرم بمانند.

با تمام این تفاسیر، لیگ‌برتر فوتسال شرایط حادی را سپری نمی‌کند، اما اگر زنجیره انحلال و کناره‌گیری تیم‌ها در هر فصل از لیگ‌برتر قطع نشود نمی‌توان تضمین کرد که جایگاه و اعتبار لیگ‌برتر و تیم‌ملی، در آسیا و جهان تنزل پیدا نکند. باشگاه‌های دولتی با پشتوانه مالی و مجموعه‌های خصوصی با انگیزه‌ای فراوان دو لبه شمشیری هستند که در صورت فعالیت حرفه‌ای به پیشرفت فوتسال کشور کمک می‌کنند. همچنین اگر بی‌توجهی‌ها و رفتار‌های غیرحرفه‌ای ادامه داشته باشد نه‌تن‌ها خودشان آسیبی جدی خواهند دید بلکه فوتسال ایران در مجامع باشگاهی و ملی در آسیا و جهان به یک نامی معمولی تبدیل خواهد شد.

گزارش از علی کریمی