با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، صدام حسین با تصور اینکه با رفتن شاه جای او را در خلیج فارس پر می‌کند و می‌تواند نقش رهبری اعراب را بازی کند، از همان روز‌های اول پیروزی انقلاب اسلامی چندین بار به تحرکات مرزی دست زد تا بهانه و انگیزه لازم را برای را برای حمله به ایران به دست آورد.

اولین تحرکات

اولین حرکت عراق از تاریخ ۱۳ فروردین ۱۳۵۸ شروع شد. در این روز، شهر مهران مورد حمله هوایی عراق قرار گرفت و روز بعد، یک گروه از ارتش عراق به شهر قصر شیرین حمله کردند. در ۱۸ فروردین ۱۳۵۸ تاسیسات نفتی مهران نیز مورد حمله عراق قرار گرفت.

در بیست و چهارم خرداد ۱۳۵۸، نیروی هوایی عراق پاسگاه‌های مرزی انجیره، نی خزر و هلاله را در غرب و جنوب کشور بمباران کرد. در چهاردهم آبان ۱۳۵۸، کنسولگری ایران در بصره اشغال و دو دیپلمات آن نیز بازداشت شدندکه مردم کرمانشاه بلافاصله به تلافی این عمل کنسولگری عراق در این شهر را اشغال کردند. در چهاردهم آذر ۱۳۵۸، یک گردان عراقی به پایگاه مرزی ایران در منطقه امیرآباد تجاوز و این پایگاه را تصرف کردند که مردم خرمشهر نیز به تلافی، مدرسه عراقی را اشغال و معلم‌های آن را دستگیر کردند.

در هشتم خرداد ۱۳۵۹، عراق بار دیگر به شهر ((مهران)) حمله هوایی و توپخانه‌ای کرد. در این حمله ۱۲ تن از هم میهننان عزیز به شهادت رسیدند و ۳۶ تن نیز زخمی شدند و این در حالی بود که همه آن‌ها غیر نظامی بودند. در ۱۲ شهریور ۱۳۵۹، مهران بار دیگر مورد حملات موشکی قرار گرفت که در این حمله نیز دو نفر شهید و پنج تن زخمی شدند.

تحرکات عراق، به خصوص تحرکات هوایی آن‌ها در این ماه شدت گرفته بود و این دو عامل داشت؛ اول اینکه نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به تازگی از گرفتاری یک کودتای نافرجام رهایی یافته بود و دوم اینکه نیروی هوایی ایران در این زمان درگیر عملیات دفع توطئه اشرار و ضد انقلاب در کردستان بود.

عراق که موقعیت را مناسب دیده بود، بار‌ها حریم هوایی ایران را نقض می‌کرد و دست به عملیات شناسایی هوایی در خاک ایران می‌زد. همزمان شهر‌های مرزی ایران از جمله پیرانشهر، پاوه، سردشت، دهلران، قصرشیرین، نفت شهر و موسیان را نیز مورد حملات پراکنده قرار می‌داد.

به طوری که تا ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ عراق جمعاً ۴۶۴ مورد تجاوز زمینی، هوایی و دریایی به ثبت رسیده است. از این تعداد ۱۴۸ مورد تجاوز هوایی، ۲۹۵ مورد تجاوز زمینی و ۲۱ مورد تجاوز دریایی بوده است.

دستگاه تبلیغاتی صدام در این زمان، تبلیغات وسیعی برای فریب افکار مردم عراق، و کشور‌های عربی به راه انداخته بود و به منظور جلب حمایت آنان، این جنگ را جنگ عرب با فارس قلمداد می‌کرد و یادآور جنگ قادسیه می‌شد. آن‌ها صدام را سردار قادسیه دوم می‌نامیدند.

نخستین درگیر‌های هوایی آغاز می‌شود

نیروی هوایی که وظیفه محافظت از مرز‌های هوایی ایران را به عهده داشت، از اوایل شهریور ماه با توجه به وضعیت بحرانی مرزها، گشت‌های هوایی خود را بیشتر کرد و به نیروی هوایی عراق هم اخطار نمود که حریم هوایی ایران را نقض نکنند که با توجه به اهداف عراق، کارساز نبود.

سرانجام بعد از حمله ۱۲ شهریور عراق به مهران، دستوری مبنی بر رهگیری و شکار هواپیما‌های دشمن که وارد مرز ایران می‌شوند، صادر شد. مطابق با همین دستور تا شروع رسمی جنگ حداقل سه درگیری هوایی در داخل مرز‌های ایران رخ داد که هر سه بار با پیروزی تیزپروازان نیروی هوایی ایران همراه بود.

در تاریخ ۲۷ شهریور سال ۱۳۵۹ نیز یک فروند هواپیمای شکاری نیروی هوایی مورد هدف قرار گرفت و خلبان آن سروان حسین لشگری بود که به اسارت درآمد. او مدت ۱۸ سال در چنگال بعثیون گرفتار بود و سرانجام در سال ۱۳۷۷ آزاد شد. وی به دلیل استقامت و خدمات خود با فرمان فرماندهی معظم کل قوا، به سرتیپی ارتقاء درجه یافت و متاسفانه به دلیل صدمات و جراحات وارده در زمان اسارت، در سال ۱۳۸۸ به شهادت رسید.

عراق از زمین و هوا به ایران حمله کرد

صدام حسین در ۲۶ شهریور ۱۳۵۹ در مجلس ملی عراق قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر را به صورت یک جانبه لغو و آن را در جلو دوربین تلویزیون پاره کرد. عراق نقشه خود را عملی و در ساعت ۱۳:۴۵ روز ۳۱ شهریور، تجاوز هوایی و زمینی خود را آغاز کرد و ۱۰ مرکز مهم نظامی ایران را توسط جنگند‌های بمب افکن خود بمباران نمود. همزمان با حمله هوایی، با ۱۲ لشکر زرهی و مکانیزه نیز از راه زمین به ایران حمله ور شد. نیروی هوایی ایران با توجه به مطالب ذکر شده و همچنین تغییراتی که به موجب انقلاب در آن بوجود آمده بود، درگیر نبردی شده بود که اصلا انتظار آن را نداشت.

بیشتربخوانید

• عکس‌های دیده نشده از موشکباران

منبع: ایسنا