بامیه با نام علمی Abelmoschus esculentus گیاهی گلدار از خانواده پنیرکیان است که بهترین رشد را در آب و هوای گرمسیری دارد و به طور معمول بومی آسیا و آفریقا محسوب میشود. بامیه به خاطر غلاف دانههای خوراکی خود شناخته میشود و به همین علت هم محبوبیت زیادی میان مردم دارد.
بامیه که به آن انگشت خانم نیز میگویند در دو رنگ قرمز و سبز وجود دارد. طعم هر دو نوع یکسان است و تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند. بامیه از نظر بیولوژیکی به عنوان میوه طبقه بندی شده، اما همچون سبزی در پخت و پز مورد استفاده قرار میگیرد.
هرچند این گیاه غذایی رایج در سراسر دنیا به شمار نمیرود، اما بامیه سرشار از مواد مغذی است. تمامی نکاتی که در ادامه مشاهده خواهید کرد، با استناد به مقالات مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا جمع آوری شده اند:
غنی از مواد مغذی
بامیه سرشار از مواد مغذی ارزشمند با مقادیر قابل توجه است. یک فنجان (۱۰۰ گرم) بامیه خام حاوی ترکیبات زیر است:
کالری: ۳۳
کربوهیدرات: ۷ گرم
پروتئین: ۲ گرم
چربی: ۰ گرم
فیبر: ۳ گرم
منیزیم: ۱۴ درصد از میانگین ماده مغذی مورد نیاز روزانه (DV)
فولات: ۱۵ درصد از DV
ویتامین آ: ۱۴ درصد از DV
ویتامین ث: ۲۶ درصد از DV
ویتامین کا: ۲۶ درصد از DV
ویتامین ب ۶: ۱۴ درصد از DV
بامیه منبع عالی ویتامین ث و کا ۱ است. ویتامین ث یک ماده مغذی محلول در آب است که به عملکرد کلی سیستم ایمنی بدن کمک میکند. در مقابل ویتامین K۱ ویتامینی محلول در چربی است و به دلیل نقش خود در لخته شدن خون شناخته میشود.
علاوه بر این، بامیه کالری و کربوهیدرات کمی دارد و حاوی مقداری پروتئین و فیبر است. بسیاری از میوهها و سبزیجات فاقد پروتئین هستند و همین موضوع است که بامیه را تا حدودی منحصر به فرد میکند. مصرف پروتئین کافی با مزایای فوق العادهای برای مدیریت وزن، کنترل قند خون، تقویت ساختار استخوانی و توده عضلانی همراه است.
حاوی آنتی اکسیدانهای مفید
بامیه حاوی آنتی اکسیدانهای متنوعی است که هر یک از آنها برای سلامتی عملکرد ویژهای دارند.
آنتی اکسیدانها ترکیباتی هستند که از آسیب مولکولهای مضر به نام رادیکالهای آزاد به سلولهای بدن جلوگیری میکنند.
آنتی اکسیدانهای اصلی موجود در بامیه شامل پلی فنلها از جمله فلاونوئیدها و ایزوکوئرستین و همچنین ویتامینهای آ و ث هستند. تحقیقات نشان میدهند که استفاده از یک رژیم غذایی غنی از پلی فنل ها، میتواند از طریق کاهش خطر لخته شدن خون و همچنین آسیب اکسیداتیو سلامت قلب را بهبود ببخشد.
پلی فنلها همچنین ممکن است به دلیل توانایی منحصر به فرد خود برای ورود به مغز و محافظت در برابر التهاب برای سلامت مغز نیز مفید باشند. این مکانیسمهای دفاعی به محافظت از مغز در برابر علائم پیری و بهبود شناخت، یادگیری و حافظه کمک میکنند.
کاهش خطر امراض قلبی- عروقی
سطح کلسترول بالا با خطر افزایش یافته بیماریهای قلبی مرتبط است. بامیه حاوی یک ماده ژل مانند غلیظ به نام موسیلاژ است که میتواند طی فرآیند هضم به کلسترول متصل شود و به جای جذب در بدن، آن را همراه با مدفوع دفع کند.
در یک مطالعه ۸ هفتهای محققان به طور تصادفی موشها را به ۳ گروه تقسیم کردند و به آنها یک رژیم غذایی پرچرب حاوی ۱ ٪ یا ۲ ٪ پودر بامیه و یا رژیم غذایی پرچرب بدون پودر بامیه دادند. موشهایی که از رژیم غذایی حاوی بامیه استفاده میکردند، کلسترول بیشتری را در مدفوع خود دفع کرده بودند و سطح کلسترول تام کمتری نسبت به گروه کنترل داشتند.
یکی دیگر از علل فواید قلبی بامیه محتوای پلی فنلی آن است. یک پژوهش ۴ ساله روی ۱۱۰۰ نفر نشان داد افرادی که رژیم غذایی غنی از پلی فنل مصرف میکردند، نشانگرهای التهابی کمتری در ارتباط با بیماریهای قلبی داشتند.
خواص ضد سرطانی
بامیه حاوی نوعی پروتئین به نام لکتین است که ممکن است از رشد سلولهای سرطانی انسان جلوگیری کند. یک مطالعه لوله آزمایش روی سلولهای سرطان سینه نشان داد که لکتین موجود در بامیه ممکن است تا ۶۳ درصد از رشد سلولهای سرطانی جلوگیری کند.
مطالعه دیگری روی سلولهای ملانومای متاستاتیک موشهای آزمایشگاهی نشان داد که عصاره بامیه باعث مرگ سلولهای سرطانی میشود. البته باید در نظر داشته باشیم که این مطالعات در لوله آزمایش با عصاره تغلیظ شده بامیه انجام شده اند و به همین دلیل به تحقیقات انسانی بیشتری نیاز است.
کاهش قند خون
حفظ سطح قند خون سالم برای سلامت عمومی بدن بسیار مهم است. قند خون بالا به طور مزمن میتواند منجر به پیش دیابت و دیابت نوع ۲ شود.
تحقیقات روی موشهای آزمایشگاهی نشان میدهد که مصرف عصاره بامیه به کاهش سطح قند خون کمک میکند. در یک مطالعه موشهایی که عصاره بامیه دریافت کرده بودند، افزایش قند خون کمتری را نسبت به حیوانات گروه کنترل تجربه کردند.
محققان توضیح دادند که بامیه جذب قند را در دستگاه گوارش کاهش میدهد و سبب پاسخ پایدارتر به قند خون میشود. همچنین بامیه ممکن است با متفورمین، یک داروی رایج درمان دیابت تداخل داشته باشد؛ بنابراین خوردن بامیه برای مصرف کنندگان این دارو توصیه نمیشود.
بیشتر بخوانید
منبع : عصر ایران