۱۲ مهر بود که لیست اطلاعات پرداخت تسهیلات کلان بانک‌ها به روز رسانی شد. اطلاعاتی که از فروردین امسال بانک مرکزی آن را منتشر می کند. در این خصوص رئیس کل بانک مرکزی آقای علی صالح آبادی گفته بود اسامی بدهکاران بانکی در قالب جدول‌های کاملا استاندارد و مشخص در چارچوب قانون بودجه ۱۴۰۱ منتشر می‌شود.

وزیر اقتصاد آقای احسان خاندوزی نیز در زمینه انتشار لیست بدهکاران تسهیلات کلان گفت: برای اولین بار در تاریخ بانکی کشور با انتشار این لیست چنین اتفاقی رخ داده که مردم کشور از دورترین روستا می‌توانند لیست ابربدهکاران بانکی را در بانک‌های مختلف ملاحظه کنند.

خاندوزی همچنین در صفحه شخصی خود نوشته بود در نامه‌ای رسمی به بانک مرکزی خواستم که بانک‌ها هر سه ماه فهرست ابربدهکاران را در سایت خود منتشر کنند.

در خصوص شرایط و میزان تسهیلات کلان که منتشر می‌شود معاون امور بانکی و بیمه وزیر اقتصاد نکاتی را مطرح کرد.

آقای عباس حسینی گفت:لیست‌های منتشر شده افشای اسامی بدهکارانی است که بالای ۱۰۰ میلیارد تومان به شبکه بانکی بدهکار هستند و در سرفصل‌های مطالبات مشکوک الوصول بانک‌ها ثبت شده اند.

پس از انتشار لیست‌های ابربدهکاران تسهیلات کلان بانکی نکته ای که بسیار به چشم می‌خورد وجود برخی از افراد و دستگاه‌ها است که به چندین بانک بدهکار هستند موضوعی که رئیس جمهور نیز به آن اشاره کرده است.

آقای ابراهیم رئیسی گفته بود:یک آدم بد حساب با همه بانک‌ها نه با یک بانک ارتباط دارد. اصلا این افراد در گرفتن تسهیلات حرفه‌ای هستند.

در خصوص مزیت‌ها ونکاتی که انتشار لیست بدهکاران تسهیلات کلان با خود همراه دارد کارشناس‌ها مواردی را بیان کردند.

آقای مهدی میرزایی کارشناس اقتصادی گفت:موضوع انتشار لیست تسهیلات کلان بانکی موردی بود که در لایحه بودجه ۱۴۰۱، توسط مجلس قرار گرفت، ابتدا قرار بود همه نکات مرتبط با بحث تسهیلات کلان اعلام شود، اما خرداد بنا به دلایل نامشخص فقط اطلاعات لیست افرادی که بالای ۱۰۰ میلیارد تومان تسهیلات دریافت کرده اند منتشر شد.

تزریق شفافیت به اقتصاد نکته طلایی انتشار لیست ابربدهکاران تسهیلات کلان بانکی

او می‌گوید:یکی از علت‌های اصلی که نقدینگی به صورت فزاینده رشد می‌کند و سبب برهم زدن بازار‌های مختلف می‌شود همین تسهیلات کلانی است که به برخی بنگاه‌ها و افراد پرداخت می‌شود. اعلام لیست‌ها علاوه بر این که می‌تواند شفافیت زیادی به اقتصاد کشور تزریق کند می‌تواند مسئولان را نسبت به این موضوع تسهیلات آگاه سازد.

وثیقه سدی بزرگ مقابل مردم عادی برای دریافت وام خرد

میرزایی گفت:در لیست‌های منتشر شده ملاحظه می‌شود که وام‌هایی بدون وثیقه و با کارمزد‌های بسیار ناچیز پرداخت شده است در حالی که بسیاری از مردم برای وام‌های خرد با مشکلات و موانع فراوانی از جمله وثیقه مواجه هستند.

او گفت:بحثی که در سیستم بانکی چند سالی است با آن مواجه هستیم تقدم منافع فردی و صنفی بانک‌ها و افراد بر منافع ملی کشور است خیلی از بانک‌ها با محاسبه می‌گویند وقتی پرداخت کلان عایده زیادی دارد چرا باید به افراد تسهیلات خرد پرداخت شود و به سبب عایدی کم وام‌های خرد مانند ازدواج، بانک‌ها نبود منابع را بهانه می‌کنند.

آیا متولی های بخش مالی در خصوص برخورد با بدهکاران تسهیلات کلان تا کنون اقدامی انجام داده اند؟

میرزایی می گوید: نکته ای مهمی که باید به آن اشاره کرد اقدامات عملی بانک مرکزی و وزارت اقتصاد در خصوص برخورد با بانک های متخلف و ابربدهکاران تسهیلات کلان است که تاکنون این دو رکن مهم کشور به انتشار لیست ها و اسامی اکتفا کرده اند و چیزی از برخوردهای  قاطعانه مشاهده نشده است هر چند که انتشار خود این اسامی  گامی بزرگ تلقی می شود اما باید در جهت برخورد های مناسب نیز حرکت شود.

در خصوص لیست بدهکاران تسهیلات کلان  بانکی کارشناس امور بانکی نیز علاوه بر تاکید بر نقش نظام بانکی در کشور نکاتی را مطرح کرد.

کارشناس امور بانکی آقای علیرضا بالسینی گفت:نقشی که نظام بانکی در کشور ایفا می‌کند بسیار پررنگ و جدی است و این مسئله ضرورت نظارت بر آن را بیشتر نمایان می‌کند. در دهه‌های اخیر قدرت خلق نقدینگی که توسط نظام بانکی به وجود آماده بسیار بالا بوده است این مسئله یک توانایی به نظام بانکی در خلق نقدینگی  بیشتر و گزینش در نحوه تخصیص منابع بانکی داده است.

بانک ها برای فرار از نظارت بانک مرکزی از روش های مختلف استفاده می کنند!

او گفت:نظام بانکی برای پرداخت تسهیلات کلان به خوبی از خلا‌ءهای قانونی استفاده کرده است. بانک‌ها برای آن که در دام نظارتی بانک مرکزی نیفتند از روش‌های مختلف برای دور زدن استفاده می‌کنند یکی از متداول‌ترین روش‌ها این است که بانک‌ها به صورت ضربدری به شرکت‌های مجموعه هم اقدام به اعطای تسهیلات می‌کنند. در سال ۱۴۰۰ بانکی را داشتیم که بیش از هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان تسهیلات به شرکتی داده که وابسته به بانک دیگر بوده است.

بالسینی می‌گوید:به رقم تاکید دولت در پرداخت تسهیلات مسکن، فرزند آوری و ازدواج، بانک‌ها به شدت در این زمینه مقاوت می‌کنند بر اساس آنچه خود وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده تقریبا عملکرد بانک‌ها در دادن تسهیلات به نهضت ملی مسکن نزدیک به صفربوده است بانک‌ها تمایل به پرداخت تسهیلات در حوزه‌هایی دارند که بیشتر برای خودشان مفید باشد و این نشان دهنده سیاست های دوگانه است.

به گفته کارشناسان انتشار  لیست بدهکاران تسهیلات کلان بانکی گامی مهم در جهت شفافیت است اما  تکمیل این پازل برخورد های قاطعانه را می‌طلبد.برخوردی که اگر کافی باشد می تواند مانع از سیاست های بانک ها برای پرداخت تسهیلات خرد و کلان بوده و مشکلات بسیاری از افراد منتظر دریافت وام های خرد را حل کند.