در میز اقتصاد امروز آقایان محمد عنبری مدیرکل امور شرکت های دولتی وزارت اقتصاد، محمدصادق علی یاری کارشناس اقتصادی و محسن دهنوی عضو هیئت رئیسه مجلس به بررسی انتشار صورت های مالی شرکت های دولتی پرداختند و به سوالات زیر پاسخ دادند.

انتشار صورت مالی شرکت ها چه مزیتی دارد؟ 

آقای علی یاری: انتشار صورت های مالی تحلیلگرها نشان می دهد که نسبت بدهی در شرکت ها پایین آمده است، همچنین بنابر تحلیلی که در اطلاعات داشتیم، ۳۵ درصد شرکت های دولتی در زمینه ارز وارد شوند و عددهایی که محاسبه شده برای ۵۰ شرکت بزرگ، ۵۰ هزار میلیارد تومان ارزآوری کارشناسان استخراج کردند.

در مورد تولید ناخالص داخلی از طرف بانک مرکزی و شفافیت این موضوع جای مناقشه دارد چرا که این عدد ۱۰ تا ۱۲ درصد است. همچنین در خصوص بودجه ۳۰ درصد بودجه کل کشور در اختیار ۹ شرکت بزرگ دولتی همچون شرکت ملی نفت ایران، بازرگانی دولتی، بیمه مرکزی، سازمان بیمه سلامت، بانک‌ملی، بانک سپه و شرکت ملی گاز ایران است.

بحث ۱۴ درصد برای شرکت ملی نفت وجود دارد؟

آقای محمد عنبری: افزایش شفافیت و انتشار صورت مالی شرکت های دولتی پدیده مهمی است چرا که از دل صورت های مالی تعداد کارکنان، خدمت به مردم و یارانه در می آید.

ابتدای دولت سیزدهم رئیس جمهور بر شفاف سازی ناظر بر فعالیت های اقتصادی تاکید کرد که اگر این کار نکنیم، نظارت همگانی محقق نمی شود.

وقتی وارد صورت مالی شرکت توانیر می شویم، مشخص است چقدر صادرات به کشورهای همسایه داشتیم؟ یا میزان فروش مشخص است؟ همچنین صورت مالی شرکت شهرک های صنعتی استانی نشان می دهد که چقدر زمین در اختیار دارند؟ موجودی چقدر است؟ چقدر درآمد دارند؟ تمامی این موارد از دل صورت های مالی قابل احصاست.

نهادهای نظامی، انرژی اتمی و برخی شرکت های نفتی محدودیت داریم که نسبت داده های آنها در مرجع تشخیص وزارتخانه تخصصی قابل بررسی است. 

صندوق بازنشستگی کشور آمار منتشر کرده است؟

آقای عنبری: ۲۳ شرکت شناسایی شده که ۲ بورسی بوده و واگذار شده  و ۲۰ شرکت حسابرسی نشده است که صندوق ها باید همکاری کند.

باشهرداری تهران مکاتبه کردیم، اما اطلاعاتی به ما ارسال نکردند. همچنین‌ از مجموعه ۵۱ فدراسیون، ۳۰ شرکت صورت مالی گرفتیم. اما برخی فدراسیون ها همکاری نداشتند. دانشگاه آزاد هم قول همکاری داد.

از سال گذشته در تهیه صورت مالی خیلی جلوتر هستیم. سال گذشته ۳۰۰ صورت مالی تا پایان سال منتشر کردیم. امسال تا الان ۴۰۰ صورت مالی شناسایی و بررسی شده که تا پایان سال حتما ۴ رقمی خواهد شد.

شرکت ها الزامی برای انتشار صورت های مالی ندارند؟

آقای محسن دهنوی: در تبصره ۲ قانون بودجه شرکت های دولتی الزام کردیم، منتهی ۲ نکته دقت کنید، اینکه تا امروز روال نبوده است و همانند موضوع کلیدی روال شدن زمان می برد. خیلی وقت ها مدیران اجرایی بدلیل نظارت گریزی دارند در برابر شفافیت مقاومت می کنند، امسال با همت خوبی که وزارت اقتصاد بکارگرفته خیلی جلوتر از سال گذشته هستیم به طوریکه نزدیک ۴۰۰ شرکت اطلاعات منتشر کردند که بیش از تعداد شرکت های سال گذشته است.

اگر شرکت ها اطلاعات افشا نکنند چه می کنید؟

آقای دهنوی: ترک فعل و تخطی از قانون است. در ۳ تا ۴ ماهه ابتدای سال می گذاریم به برگزاری مجامع، تا ماه های تیر و مرداد در حال آماده سازی آمار و اطلاعات هستند. از مهرماه پیگیری جدی داریم، چنانچه تا آبان و آذر، شرکتی ارائه ندهد، برخورد جدی می کنیم.

یکی از مهم ترین راه های ایجاد شفافیت انتشار صورت های مالی کل شرکت های دولتی و هم شرکت هایی که دولت با واسطه سهامدار است.

مجلس برای سال آینده چه برنامه ای دارد؟

آقای دهنوی: هم اکنون در حال ترخیص برنامه هفتم هستیم که بندهای ایجاد شفافیت مالی در آیین نامه می آوریم. در آینده ام در قانون دائمی باید آورده شود.

چه تعداد شرکت ها سودده و زیان ده هستند؟

آقای عنبری: شفافیت موتور محرک اقتصاد و پیشرفت کشور است، بویژه در داده های مالی بیش از ۶۵ درصد بودجه کل کشور، شرکت ها تشکیل می دهند.

ما در کنار زحمتی که سایر پژوهشگران می کشند، این وعده را می دهیم که ماهانه ۲ تا ۳ صورت مالی داشته باشیم. هرچند هنوز نمی توانیم تحلیلی نسبت به سال قبل به سبب نهایی نشدن داشته باشیم، اما سود معقول شرکت ها قبل از مالیات رشد معقولی داشته است. در هر شرکتی تصمیمات مدیریت متناسب با آن شرکت منجر به این رشد شده است.

۱۱۱ شرکت، زیان انباشته دارند که ۵۰ شرکت قیمت تکلیفی در محصول دارند. شرکت بازرگانی دولتی گندم گرانتر از کشاورز خریداری و با نرخ ارزانتر بدست مردم می رسانند.

آقای علی یاری: ۹۸ درصد زیان شرکت ها مربوط به ۷ شرکت بازرگانی دولتی، تولید برق حرارتی، توانیر، شرکت ملی گاز ایران، اواپیمایی جمهوری، مادر تخصصی، توسعه انرژی اتمی زیان ده هستند. بازرگانی دولتی وظیفه کاری به گونه ای است که زیان ده است. شرکت توانیر بدلیل بحث قیمت تکلیفی زیان ده هستند.

۹۶ درصد سود مربوط به ۷ شرکت توسعه نوسازی معادن، پالایش نفتی، مهندسی آب و فاضلاب، شرکت ملی نفت است.

آیا پاداش ها متناسب با بهره وری داده شده است؟

آقای عنبری: پاداش متناسب با بهره وری تکلیف مجامع عمومی شرکت هاست که در راستای قوانین و مقررات این موارد را مد نظر قرار بدهند. شرکت هایی داشتیم که پاداش نصف سال گذشته بوده یا پاداش پرداخت نکردیم.

عموم شرکت ها، حقوق و مزایای آنها در سامانه ثبت است. مجموع پرداخت ها متناسب با قوانین و ارزیابی تعداد پرسنل بوده است.