قبرستان سفید چاه در روستای سفید چاه قرار دارد. این روستا در استان مازندران، شهر بهشهر، بخش یانه سر قرار گرفته است. همه اهالی بهشهر این قبرستان را به خوبی می‌شناسند.

علت اسرار آمیز بودن قبرستان سفید چاه چیست؟

در منطقه گلوگاه بهشهر، تقریبا فردی نیست که چیزی از داستان‌های شگفت انگیز گورستان تاریخی این روستا نشنیده باشد. مردم گلوگاه از ۵۰ پارچه آبادی دور و اطراف، مرده هایشان را به دوش می‌گیرند و به سفیدچاه می‌آورند تا جایی در جایی در این گورستان به خاک بسپارند. همان طور که گفته شد آن‌ها اعتقاد دارند که خاک سفید این روستا نمی‌گذارد اجساد مردگانشان بپوسد.

گورستان پرطرفدار سفیدچاه روز به روز گسترده‌تر می‌شود و به تدریج خانه‌ها و زمین‌ها را کنار می‌زنند تا برای مردگان جا باز کنند. این گورستان به جز خاک سفیدرنگش، یک فرق دیگر هم با دیگر گورستان‌های ایران دارد؛ در قسمت تاریخی گورستان، تقریبا همه سنگ قبر‌ها بالای سر مزار متوفیان سر پا ایستاده اند. سنگ قبر‌هایی که هر کدام تابلوی اعلاناتی هستند برای شناساندن شخصیت فرد متوفی.

خصوصیات محراب‌های گورستان سفید چاه

طرح محراب مرتبط با دوران میترایسم است. در آن دوران هنر حکاکی روی سنگ شهرت گرفته بود و به همین علت، چنین شکلی از سنگ قبر هم رواج پیدا کرد. این سنگ قبر‌ها جزء نماد‌های تاریخی ایران به حساب می‌آیند و می‌توان آن‌ها را علامتی از باور مردم به رستاخیر، مرگ و زندگی دانست. از طرف دیگر همان گونه که می‌دانید از محراب در مساجد به‌عنوان نمادی برای عروج و نزدیکی به خداوند استفاده می‌شود و استفاده از این شکل در ساخت قبرستان بی علت نیست. روی این سنگ قبرها، از نقش‌های خیلی زیبای اسلیمی استفاده شده که طرح‌های کاملاً نمادین دارند.

این محراب‌ها در دوران گوناگون اشکال مختلفی داشتند. چنانچه به سنگ قبر‌هایی که در قرن نهم هجری قمری نصب شده‌اند نگاهی بیندازید، خواهید دید که دارای ۲ تا ۳ طاق نمای تودرتو با قوس‌هایی خاص هستند. در این سنگ قبر‌ها اغلب از تزئینات گل برگ اسلیمی به شیوه اژده استفاده شده است. در حاشیه دوم هم ذکر صلوات کبیر به چشم می‌خورد و قبر‌هایی که دارای حاشیه سوم هستند، متبرک به ادعیه و احادیث شده‌اند یا نام متوفی و تاریخ وفات او روی آن‌ها نوشته شده است.

سنگ‌های مزاری که در قرن دهم و یازدهم قمری نصب شده‌اند، شکل‌های متقارن دارند. ظرافت حکاکی در این سنگ‌های مزار بسیار زیاد است و با یک نگاه سطحی و ساده می‌توانید متوجه این مسئله شوید. قاب‌بندی حاشیه، طرح طاق نمای سنگ، لچکی‌ها و پیشانی سنگ قبر هم با سنگ قبر‌های قرن هشتم کاملاً فرق دارد. روی این سنگ مزارها، از اشکال دایره‌ای تزئینی، گل‌های چندپر و نماد‌هایی مشابه خورشید استفاده شده است که امضای تاریخی این دوره هستند. اشکال سنگ قبر در قرن سیزدهم و چهاردهم فرق چندانی پیدا نکرد و تنها پیشینه متوفی را روی سنگ قبر حکاکی کردند. به این ترتیب با تماشای سنگ قبر‌های این گورستان می‌توانید پرده از پیشینه فرهنگ مردم ایران بردارید.

بهترین زمان بازدید از قبرستان سفیدچاه 

ابن آرامگاه نیز مثل هر قبرستانی هیچ تفاوتی نداشته و بهترین زمان بازدید از آن در روز می‌باشد و تا پیش از غروب آفتاب باید از قبرستان سفیدچاه بازدید کرد البته بهترین زمان سفر به بهشهر و بازدید از این جاذبه تاریخی طبق شرایط آب و هوایی فصل بهار و تابستان می‌باشد و در این ایام از سال گردشگران می‌توانند در بهترین شرایط آب و هوایی از این مکان بازدید کنند.

همین طور در فصل پاییز با تغییرات شرایط جوی و تغییر رنگ برگ و شاخه درختان تصویر خیلی جذابی در این آرامگاه به وجود آمده و مسافران می‌توانند از حال و هوای خاص و منحصر به فرد این مکان نهایت لذت را ببرند و ماجراجویان و دوستداران جاذبه‌های تاریخی و کهن ایران می‌توانند این قسمت را در اولویت بازدید خود بگذارند.

منبع: سفر