نظام بینالملل پس از جنگ سرد و فروپاشی شوروی با نوعی ابهام قدرت روبهرو شد در این خلاء قدرت، ایالات متحده آمریکا با مطرح کردن نظم نوین جهانی و هژمونی آمریکا، نظام تک قطبی را در مقابل نظام دو قطبی گذشته ترسیم کرد. این دیدگاه متأثر از تحـولات دهـه نود و پیـروزی آمر یکـا در جنـگ سـرد، مـدعی اسـت بـا فروپاشی نظام دوقطبی و کوچ نظام بینالملل به وضعیت تکقطبی، تنها ابرقدرت حاکم بر جهان آمریکاست.
بیشتربخوانید
در این نظام ابرقدرت خود را موجـد تعیـین قواعـد بازی در نظام بینالملل و در دفاع از وضـع موجـود میداند و خود را کشـوری با بـزرگتـرین قـدرت نظـامی، فرهنـگ جهـان شـمول، مهمترین اقتصـاد جهـان، اصـلیتـرین صـادرکننده ارز و پـول، منبـع پیشـگام علمـی و فنـاوری و بزرگترین دریافتکننده سرمایهگذاری خارجی معرفی میکند. مهمترین ویژگی این نظام، توزیع نابرابر قدرت است، به طوری که آمریکا به عنوان قدرت مسلط در جهان بر تمامی روابط کشورها و اتفاقات دنیا مؤثر است و هویت، این اراده را در مجموعه جهان اسلام در راستای ایفای یـک نقـش قطبـی، در نظام بینالملل آینده تقویت نموده است.
کما اینکه امروز نیز به عنوان قطبـی فرهنگـی و تمدنی و با نسـبتی پـایینتـر در ابعـاد اقتصـادی مؤثر و صاحب نفوذ در نظام بینالملل است. با توجه به مؤلفههـای مهـم قـدرت، سـه مجموعـه مختلـف از کشـور در درون جهـان اسـلام موجود است، در مجموعـه جهـان اسـلام عـلاوه بـر تـوان ژئوپلیتیکی و عمق استراتژیک منطقـهای ایـران، توان اقتصـادی مـالزی، انـدونزی و ترکیـه، پشـتوانه خوبی برای قدرتبخشی به جهـان اسـلام محسـوب مـیشوند. سـاختارهای درون تمـدنی مثـل اتحادیه عرب، شورای خلیج فارس، اکو، سازمان وحدت اسلامی به علاوه توان هستهای پاکسـتان در بُعـد نظـامی و ایـران در ابعـاد غیرنظـامی، نقـش مناسـک حـج و نفـت عربسـتان، قـدرت نـرم منطقــهای مصــر و مجموعــه بســیار گســتردهای از دانشــمندان جهــان و ســرمایهگــذاری فــراوان کشورهای اسلامی به خصوص کلـوپ نفتـی در جهـان غـرب نیـز ازجملـه مؤلفـههـای قـدرت ایـن مجموعه است، با تمام این احوال و پتانسیلهای بالقوه، گمشده جهان اسلام مسأله وحدت است، موضوعی که بارها و بارها از سوی اندیشمندان امت اسلامی مطرح شده است.
رهبر انقلاب نیز براساس اندیشههای بنیان گذار کبیر انقلاب اسلامی به کرّات به ضرورت وحدت جهان اسلام پرداختهاند. ایشان در سخنان اخیر خود با طرح این سؤال که «منظور از وحدت چیست؟»، خاطرنشان کردند: آنچه از وحدت در دنیای اسلام مدنظر است، وحدت در حفظ منافع امت اسلامی است و نه وحدت نژادی و جغرافیایی.
ایشان افزودند: فهم صحیح منافع امت اسلامی و اینکه مسلمانان باید با چه کسانی و چگونه دوستی یا دشمنی کنند و به اشتراک عمل در برابر نقشههای استکبار برسند، برای تحقق وحدت، بسیار مهم است. رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه نکته مهم و اساسی در اشتراک عمل، رسیدن به فهم مشترک درباره تغییر هندسه سیاسی در دنیا است، گفتند: نقشه سیاسی دنیا در حال تغییر و نظام تک قطبی در حال حرکت به سمت مطرود شدن است و سلطه استکبار جهانی نیز هر روز بیش از گذشته مشروعیت خود را از دست میدهد، بنابراین دنیای جدیدی در حال شکلگیری است و سؤال بسیار مهم این است که جایگاه دنیای اسلام و امت اسلامی در این دنیای جدید کجاست؟
حضرت آیت الله خامنهای تأکید کردند: در چنین شرایطی امت اسلامی میتواند جایگاه رفیعی داشته باشد و در دنیای جدید، الگو و پیشرو باشد، به شرط آنکه بتواند به اتحاد کلمه برسد و خود را از تفرقه و وسوسههای امریکا و صهیونیستها و کمپانیهای بزرگ رهایی بخشد.
ایشان با طرح یک سؤال دیگر مبنی بر اینکه «آیا اتحاد کلمه مسلمانان و داشتن جایگاه رفیع در دنیای در حال تغییر امکانپذیر است؟»، گفتند: بله، اتحاد بین ملتهای اسلامی ممکن است، اما نیازمند تلاش و عمل و ایستادگی در مقابل فشارها و سختیها است.
منبع: آنا