سید عباس صالحی نماینده ولی فقیه در موسسه و روزنامه اطلاعات، رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی و وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم آیین بازگشایی سال تحصیلی در دانشگاه ادیان و مذاهب واقع در منطقه پردیسان قم گفت: حضور من در دانشگاه ادیان و مذاهب در واقع به دلیل تشکر و قدردانی از زحمات مسئولان دانشگاه مخصوصا موسس و رئیس این دانشگاه حجتالاسلام و المسلمین سید ابوالحسن نواب است.
او ادامه داد: دانشگاه ادیان و مذاهب از آغاز که یک موسسه بود و حتی هنوز تابلو نداشت تاکنون مسیر بسیار پر پیچ و خمی را طی کرده است من مطلع هستم و میدانم که حجتالاسلام سید ابوالحسن نواب و همکارانش چقدر مسیر سختی را طی کردهاند. طی کردن این مسیر نیاز به همت بالا داشت که ایشان این همت را داشتند و باید از این کار بزرگ که هنوز در نیمه است تشکر و قدردانی کرد.
نماینده ولی فقیه در موسسه اطلاعات عنوان کرد: گزارشی که امروز در خصوص تعداد دانشجویان و همچنین فعالیتهای پژوهشی دانشگاه ادیان و مذاهب ارائه شد نشان میدهد که این دانشگاه چه کار بزرگی را انجام داده است. همچنین نشان میدهد زحمتی که تاکنون مسئولان این دانشگاه متحمل شدهاند ثمربخش بوده و ان شالله در آینده ثمرات بیشتری نیز خواهد داد.
او تصریح کرد: به نظر من دانشگاه ادیان و مذاهب در حقیقت امتداد اندیشههای امام موسی صدر و به عبارتی ادامه شخصیت حقوقی این شخصیت برجسته میباشد. ما قبل از انقلاب شخصیتهای مختلف و بزرگی داشتیم، شخصیتهای همچون شهید مطهری، شهید بهشتی، آیتالله طالقانی و شهید امام موسی صدر که بعد از انقلاب تلاش کردیم شخصیتهای حقوقی آنها را در بخشهای مختلفی ادامه بدهیم. اینکه آیا موفق بودیم یا نه مسأله من نیست من میخواهم عرض کنم که دانشگاه ادیان و مذاهب را میتوانیم ادامه اندیشه امام موسی صدر بدانیم.
وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: امام موسی صدر به عنوان یک شخصیت شناخته شده در لبنان فعالیتهای وحدت بخش بسیار موثری داشت به نحوی که میتوان او را یک شخصیت پیشرو و اثر گذار در حوزه وحدت ادیان دانست. ایشان در طول دو دههای که در لبنان بودند فعالیتهای بسیار موثری را در حوزههای مختلف مخصوصا وحدت ادیان انجام دادند که این فعالیتها نوع نگاه به مسأله وحدت ادیان و همزیستی مسالمت آمیز ادیان را تغییر داد. در حقیقت ایشان یک نگاه نو و جدیدی را وارد دیپلماسی ادیان کردند.
او ادامه داد: یکی از کارهای بسیار مهم ایشان هویت بخشی به شیعیان لبنان بود. این بسیار مهم است که ایشان علاوه بر اینکه از وحدت لبنان صیانت کرد توانست به شیعیان در لبنان هویتی خاص بدهد. ایشان به عنوان یک روحانی شیعه در سال اول حضور خود تقریبا به همه روستاهای لبنان چه مسلمان و چه مسیحی رفته بودند.
صالحی تاکید کرد: در کنار تمام فعالیتهای ارزشمند امام موسی صدر، فعالیتهای ایشان در حوزه ادیان و مذاهب بسیار برجسته بود. ایشان در مدت حدود ۲۰ سالی که در لبنان بود توفیقات بسیار مهمی را به دست آورد. اتفاقات بسیار مهمی در این کشور در این دوره افتاد که یکی از آنها دعوت پاپ از ایشان برای حضور در یک مراسم رسمی بود. در سال ۱۹۶۳ ژان پل ششم مراسم بزرگی را در واتیکان میگیرد که از ایشان برای حضور در این مراسم دعوت میکند. امام موسی صدر در حقیقت تنهای روحانی مسلمانی بود که به این مراسم دعوت شده بود و این امر مهم تنها در سال چهارم اقامت ایشان در لبنان صورت گرفته بود.
او تصریح کرد: قطعا ویژگیهای شخصیتی و علمی ایشان در این موفقیت تاثیر گذار بوده است. آیتالله شبیری تصویر بسیار واضح و روشنی از شخصیت فردی ایشان داده است که میتواند وجود مختلف این بزرگوار را روشن کند. ایشان حدود ۱۰ ویژگی برجسته از شهید صدر بیان میکند که نشاندهند شخصیت والای این شهید بزرگوار است.
رئیس دانشگاه مذاهب بیان کرد: بی تردید در کنار ویژگیهای شخصیتی ایشان ارتباطات فراوانی که ایشان داشتند در تحقق این امر موثر بوده است. ایشان با همه ادیان و مذاهب ارتباط موثر و مداوم داشتند و تلاش میکردند با محوریت گفتوگوی انسانی فعالیتهای توسعهای فراوانی در میان همه ادیان و مذاهب در لبنان داشته باشند.
او ادامه داد: نگاه امام موسی صدر به لبنان بسیار ویژه و خاص بود و شاید بتوانیم بگویم یکی از گامهای موفقیت این شخصیت بزرگ بود. وقتی امام موسی صدر در لبنان قرار گرفت محیط خودش را شناخت و به یک تحلیل رسید. او همواره تاکید میکرد که ثروت فرهنگی لبنان همزیستی مسلمانان و مسیحیان است. او معتقد بود این ثروت فرهنگی در حقیقت ثروت فرهنگی جهان است. در حقیقت او این ثروت را باب گفتوگوی اسلام و مسیحیت میدانست.
صالحی بیان کرد: آقای صدر به عنوان یک مجتهد، فیلسوف و عالم دینی معتقد بود که خدمت به انسان بدون در نظر گرفتن مذهب و آیینش در حقیقت خدمت به خلق خداوند و نوعی عبودیت خداوند است. این نگاه و عملکرد او به نظر نقش مهمی در موفقیت او در حوزه ادیان و مذاهب داشته است که به نظر میرسد بسیار هم کاربردی بوده و میتواند به عنوان یک رویکرد جدید و خاص مورد توجه قرار بگیرد.
او ادامه داد: شهید صدر گفتوگوی ادیان را به سه دسته تقسیم میکرد؛ گفتوگوی فرهنگ محور، گفتوگوی تبلیغ محور و گفتوگوی انسان محور. گفتوگوی فرهنگ محور همان چیزهایی است که در کتابهایمان به عنوان گفتگو یا عناوین دیگر موجود است این خدمت به فرهنگ بوده است، اما خدمت به انسانیت نبوده است در غیاب مردم آنان را محاکمه و محکوم کردند. در حالی که دینداری مردم یک جریان اجتماعی است و ما نمیتوانیم با یک روند فرهنگی و اندیشهای آنها را محاکمه و قضاوت کنیم.
نماینده ولی فقیه در موسسه اطلاعات تصریح کرد: گفتوگوی تبلیغ محور گفتگوهایی است که در آن هدف نزدیک کردن طرف مقابل به اندیشه خود است. ایشان در این خصوص نیز نکته بسیار دقیقی دارند و معتقدند که این گفتگوها نتیجهای جز ایجاد شبهه برای طرف مقابل ندارد. از نظر ایشان نتیجه این گفتگوها این نیست که شما طرف را هدایت میکنید بلکه او را نگران و گیج میکنید و او را از ریشههایش جدا میکنید. او معتقد بود که فرآیند تغییر مذهب یک فرآیندی است که به راحتی اتفاق نمیافتد و گفتگوهای این چنین فضا را مبهم و غبارآلودتر میکند.
او تاکید کرد: در نوع سوم گفتوگو، این انسان است که محوریت دارد. یعنی در این نوع گفتوگو انسان مقابل مورد احترام است، عقیده و اندیشهاست مورد احترم است و در این گفتوگو به عقاید و عواطف طرف مقابل توجه میشود و اساسش محکوم کردن دیگری و به کرسی نشاندن حرف نیست. این گفتوگو در عصر حاضر ثمر بخش است و میتواند در آینده زندگی بشر تعیین کننده باشد. این نوع گفتوگو، گفتوگو بود که شهید صدر به دنبال آن بود و به آن جامعه عمل پوشاند.