نقی شعبانیان، معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری گفت: برای آنکه بیش از این به جنگل از لحاظ آتش سوزی، قاچاق چوب، چرای دام و تصرف به عرصه آسیبی نرسد ضرورت دارد طرح مدیریت پایدار منابع طبیعی منطقه هیرکانی هرچه زودتر اجرایی شود. هرآنچه نیاز و توان جنگل است مشخص شد و نوع کاربری‌ها یعنی در کدام نقاط باید طرح‌های جنگلداری، خدمات حفاظتی، حمایتی، فعالیت‌های گردشگری و اقتصادی اجرا و انجام گیرد تا حدودی شناسایی شده و در کمیته فنی و کارگرو‌های کارشناسی سازمان در حال پیگیری و بررسی است منتهی برای اجرای کامل مدیریت پایدار منابع طبیعی منطقه هیرکانی حدود چهار سال تا پنج سال زمان می‌برد.

وی با بیان اینکه طرح ممنوعیت برداشت چوب از جنگل‌های شمال در سال ۱۳۹۵ مطرح و از سال ۱۳۹۶ اجرایی شد، خاطرنشان کرد: تا پیش از این زمان طرح‌های جنگلداری محور بهره برداری چوب از جنگل‌های شمال مطرح بود و ضمن آنکه در کنار آن فعالیت‌های خوبی هم صورت می‌گرفت منتهی از آنجایی که در دهه ۹۰ نگاه به جنگل‌های شمال یک نگاه اکولوژیکی بود و طرح ممنوعیت برداشت چوب از این عرصه‌ها اجرا شد این طرح علاوه بر مزایا، معایبی هم داشت و قدری شتابزده اجرا شد.

قانون تنفس جنگل از اواخر سال ۹۵ به اجرا درآمد و از سال ۹۸ هم با اتمام قرارداد تمامی شرکت‌های فعال بهره بردار، هرگونه بهره‌برداری تجاری و صنعتی از چوب جنگل‌های کشور ممنوع شد.

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری تصریح کرد: پس از اجرای این طرح، با شرکت‌های بهره بردار چوب تسویه حساب شد و متاسفانه طی چهار سال هم طرح مدیت پایدار منابع طبیعی منطه هیرکانی یا طرح جایگزین اجرایی نشده است.

شعبانیان ادامه داد: بنا نبود جنگل مدیریت نشود بلکه رویکرد‌ها بیشتر به سمت و سوی مدیریت سفت و سخت جنگل‌ها بود، اما در کنار آن شاهد گرانی یکبارچوب شدیم و چنین اتفاقاتی متاسفانه سبب افزایش قاچاق چوب و علاوه بر آن تخریب راه‌های ارتباطی داخل جنگل شده است.

برای ترمیم جاده‌های جنگلی اعتبار هنگفتی نیاز است

وی یادآور شد: امروز برای ترمیم جاده‌های جنگلی اعتبارات هنگفتی نیاز است و به عنوان یک ضرورت بابت قرقبانی و زادآوری در جنگل باید جاده‌ها ترمیم شوند و در روند اجرای طرح مدیریت پایدار منابع طبیعی نیاز به چنین زیرساخت‌هایی داریم.

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری گفت: یکی از طرح‌های بسیار مهم پس از ممنوعیت برداشت چوب از جنگل‌های شمال، طرح مدیریت پایدار منابع طبیعی منطقه هیرکانی است و مهم‌ترین اهداف آن عملیاتی کردن اصول آمایش سرزمینی است.

به گفته شعبانیان نخستین کاری که همزمان با فرآیند اجرای مدیریت پایدار جنگل‌های شمال در قالب اصول آمایش سرزمینی برنامه ریزی شد، پهنه بندی عرصه‌ها و مشخص کردن نوع کاربری‌ها بوده است یعنی ذخیره گاه ها، نقاط با کاربری گردشگری، جنگلداری، مرتعداری، بیابان، توسعه صنعتی، زراعی، مسکونی، منابع آبزی پروری است.

وی اضافه کرد: در این ارتباط تمامی نقشه‌ها در قالب آمایش سرزمینی آماده شده و کارشناسان فنی یکی یکی این نقشه‌ها را ترسیم کردند و هر سال در اجرای این طرح برای ۲۵ حوضه آبخیز پیش بینی و برنامه ریزی شده است.

نگاه دولت به منابع طبیعی و محیط زیست ویژه است

وی گفت: برای آنکه بیش از این به جنگل به لحاظ آتش سوزی، قاچاق چوب، چرای دام و تصرف به عرصه آسیبی نرسد ضرورت دارد این طرح هرچه زودتر اجرایی شود چراکه امروز نوع نگاه دولت سیزدهم و رئیس جمهوری به مسائل محیط زیست و منابع طبیعی قابل توجه است.

شعبانیان تهیه حدنگاری ساحلی، سنددارکردن اراضی ملی با هدف حفظ دریا و عرصه‌های مرتعی و جنگلی یا گسترش پوشش گیاهی برای پیشگیری از سیل و جلوگیری از ریزه گرد‌ها را مصداق روشنی از این توجهات دولت سیزدهم برشمرد.

این مسوول سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری گفت: امروز نگاه اکولوژیکی و ارزش‌های زیست محیطی به ارزش‌های چوبی جنگل تغییر کرده است، تولید اکسیژن، جذب ریزگرد‌ها، چرخش آب‌های زیرمینی، تعادل حیات وحش از مهم‌ترین کارکرد‌های زیست محیطی در جنگل است.

جنگل‌های هیرکانی با گستره حدود ۱.۹ میلیون هکتار از آستارا در شمال استان گیلان آغاز می‌شود و تا گُلی داغی در شرق استان گلستان به طول تقریبی ۸۰۰ کیلومتر و عرض ۲۰ تا ۷۰ کیلومتر پراکنش دارد بخشی کوچکی از جنگل‌های هیرکانی هم معادل ۲۰ هزار هکتار در کشور آذربایجان قرار دارد.

در خطه شمال کشور، استان مازندران دارای بیش از یک میلیون هکتار عرصه جنگلی معادل ۵۳ درصد کل جنگل‌های شمال کشور است، در حالی که ۲ استان دیگر شمال گلستان و گیلان فقط ۴۷ درصد از وسعت جنگلی شمال کشور دارند و این نسبت در ثبت جنگل‌های هیرکانی حفظ شده است به طوری که از ۱۲ لکه جغرافیایی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو ۶ لکه مربوط به مازندران است.

کارشناسان امور بازنگری و اصلاح قوانین، پیش آگاهی از وضعیت جنگل‌های کشور‌های همسایه، اصول خودکنترلی با نگرش اکولوژیکی، آموزش، پژوهش، برنامه ریزی هدفمند و اصولی، پای کار آمدن دیگر دستگاه‌های اجرایی در حفاظت این اکوسیستم طبیعی، تقویت امکانات و تجهیزات و اعتبارات را از جمله راهکار‌های مدیریت رفع چالش‌های فراروی جنگل‌های شمال برشمردند.

معاونت امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در شهرستان چالوس مستقر است.

منبع: ایرنا