«افشین نادری شریف» معاون امور صنعتی و تحقیقاتی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در گفت‌وگویی ابعاد توانمندی‌های صنعت دفاعی در حوزه «پدافند هوایی و تعامل آن با جنگ الکترونیک» را تشریح کرد.

نادری شریف در ابتدای این گفت‌وگو با بیان اینکه وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح چندی پیش نمایشگاهی تحت عنوان پدافند «هوایی در تعامل با جنگ الکترونیک و تحت یک سیستم شبکه و سیستم یکپارچه فرماندهی» را برگزار کرد که این نمایشگاه نمایانگر پیشرفت‌های صنعت دفاعی در این حوزه بود، گفت: در گذشته، جنگ، تحت یک شبکه یکپارچه و ترکیبی، یک مزیت بود؛ تعامل بین نیرو‌های زمینی هوایی و دریایی در یک عملیات یک مزیت بود، اما امروز جنگ و نبرد‌های تحت شبکه یکپارچه یک الزام است و اگر نباشد محکوم به شکست هستید.

معاون امور صنعتی و تحقیقاتی وزارت دفاع در پاسخ به این سوال که قرارگیری سامانه‌های آفندی و پدافندی در یک نمایشگاه چه دستاوردی برای نیرو‌های مسلح به همراه داشته است، افزود: نیرو‌های مسلح طی سال‌های اخیر در حوزه پدافند هوایی و جنگ الکترونیک دستاورد‌های خیلی خوبی داشته اند. در حوزه سیستم‌های فرماندهی، سامانه‌های پدافندی اعم از سامانه‌های توپخانه‌ای و سامانه‌های موشکی فعالیت‌هایی انجام شده بود، اما هیچ زمانی ما در یک نمایشگاه این‌ها را بر اساس حوزه عمل و قابلیت آن‌ها در کنار هم قرار ندادیم و نمایش مجموعه پدافندی، آفندی، موشک‌ها و سیستم شبکه محور فرماندهی درکنار یکدیگر به شناخت بیشتر نیرو‌های مسلح از قابلیت‌های ایجاد شده و نیاز‌های آینده کمک کرد.

نادری شریف ادامه داد: در این نمایشگاه تصمیم بر این شد که همه سامانه‌های پدافند هوایی که شامل سامانه‌های شناسایی، درگیری سرد، اخلال کننده‌ها و درگیری گرم را با توجه به محدوده عملیاتشان کنار هم قرار دهیم، هنگامی که این سامانه‌ها در کنار هم قرار گرفتند آن زمان توانستیم دید بسیار خوبی نسبت به سامانه یکپارچه پدافند هوایی کشور در شبکه یکپارچه فرماندهی پیدا کنیم و ببینیم نیازمندی‌ها چیست و در کجا نیاز داریم که یک سامانه را ارتقا دهیم و کجا نیاز داریم که در همین مقطع بمانیم و بهینه سازی را در دستور کار قرار دهیم؛ در چه فاصله و چه محدوده‌ای پوشش سامانه پدافندی داریم و در مجموع چه پروژه و محصول تحقیقاتی بایستی تعریف کنیم.

وی در پاسخ به علت نمایش برخی از تجهیزات حوزه رزم زمینی و سایر دستاورد‌های دفاعی و غیر دفاعی نیز گفت: در کنار موضوع پدافند هوایی، جنگ الکترونیک و شبکه کنترل فرماندهی یکپارچه، برخی از دستاورد‌های سه سال اخیر وزارت دفاع هم به نمایش در آمد. در سال گذشته نمایشگاه صنعت دفاعی نداشتیم و محصولات و سامانه‌های جدیدی سال ۹۹ و ۱۴۰۰ را که به دست آمده بود به نمایش نگذاشتیم و برای همین در کنار موضوع پدافند هوایی دستاورد‌هایی از جمله موشک‌های نقطه‌زن هدایت لیزری، نقطه‌زن مهمات‌های هوشمند و نقطه‌زن راکت‌های هوشمند و نقطه‌زن انواع خودرو‌های زرهی، ارتقایی‌ها و... اشاره کرد به نمایش درآمد.

روی پرنده‌های شناسایی دشمن در فاصله ۴۰۰ کیلومتری اخلال ایجاد کردیم

معاون امور صنعتی و تحقیقاتی وزارت دفاع در پاسخ به این پرسش که آیا نمایشگاه پیام خاصی را به منطقه و کشور‌های همسایه ارسال کرد یا خیر گفت: دشمن روی تسخیر آسمان سرمایه‌گذاری هنگفتی کرده و نقطه برتری خود را در آسمان جستجو می‌کند؛ در راهبرد‌های دکترین دفاعی دشمن این است که اگر بتواند آسمان را تسخیر کند، احتمال پیروزی بیشتر خواهد بود؛ دشمنان روی این مسئله مانور می‌دهند و چندی پیش هم رژیم اشغالگر قدس ادعای بی اساس کرده که در آسمان ایران نفوذ کرده است.

وی ادامه داد: با نمایش این تجهیزات، انواع و اقسام رادار‌های کشف و شناسایی و سامانه‌های پدافند هوایی، این پیام را برای دشمن ارسال کردیم که ادعای دشمن از روی عجز و ناتوانی است و آسمان ایران به گونه‌ای نیست که قابل نفوذ باشد و یک پرنده دشمن بتواند وارد بشود و هیچ‌یک از سیستم‌های شناسایی ما متوجه نشوند. ما توانستیم روی پرنده‌های شناسایی دشمن در فاصله ۴۰۰ کیلومتری اخلال ایجاد کنیم؛ دشمن هم می‌داند که این دانش در صنعت دفاعی جمهوری اسلامی به دست آمده و نهادینه شده است.

نادری شریف در همین زمینه افزود: دشمن به توانمندی‌های ما آگاه است و می‌داند اگر خطایی مرتکب شود، ۱۰ برابر آن ضربه خواهد خورد و هزینه پرداخت خواهد کرد.

کشور‌های صاحب تکنولوژی درخواست خریداری سامانه‌های دفاعی ما را دارند

معاون صنعتی و تحقیقاتی وزارت دفاع در توضیح بخش‌های دیگر نمایشگاه صنعت دفاعی گفت: بخش دیگری از این نمایشگاه به حوزه سامانه‌ها و تسلیحات آفندی، موشک‌های کروز، حوزه پهپادی و بمب‌های کروز اختصاص داشت. برای کشور ما عزت‌آفرین است که کشور‌های صاحب تکنولوژی، درخواست خریداری سامانه‌های دفاعی ما را دارند و درخواست انتقال تکنولوژی دارند که این حکایت از پیشرفت صنعت دفاعی در طراحی، ساخت و خودکفایی سامانه‌های دفاعی دارد.

رونمایی از سامانه‌های جدید در نمایشگاه صنعت دفاعی ۱۴۰۱

وی در پاسخ به این سوال که آیا در این نمایشگاه از برخی محصولات جدید هم رونمایی شد یا خیر؟ پاسخ داد: بخش زیادی از محصولات ما جدید بود، اما برخلاف دوره‌های گذشته که می‌آمدیم یک سامانه را به صورت خاص رونمایی می‌کردیم، در این دوره تعداد زیادی از محصولات و سامانه‌ها را با هم رونمایی کردیم؛ یعنی تجمیعی از محصولات در کنار هم به عنوان تسلیحات نظامی مکمل یکدیگر، قدرت و توان دفاعی ما را چندین برابر بیشتر از آنی که مثلاً باور ۳۷۳ به وجود می‌آورد را نشان می‌دهد؛ در این نمایشگاه ترکیبی از رادارها، سامانه‌های پدافندی و سامانه‌های جنگ الکترونیک که همگی سامانه جدید بودند در تعامل با یکدیگر، هم قدرت و توانمندی دفاعی ما را نشان داد و هم در نمایش سیستم‌های آفندی ترکیب بمب‌های هوشمند ما با پهپاد‌ها یک سامانه سلاح جدید و راهبردی را به رخ کشید.

صنایع دفاعی متمایز از دیگر صنایع فعال در کشور است

نادری شریف در پاسخ به سوالی مبنی بر نظر روسای سه قوه و دیگر مقامات کشوری و لشکری در بازدید از نمایشگاه صنعت دفاعی گفت: امروز جوانان این مرز و بوم باوجود تحریم‌های ۴۰ ساله، موفق به طراحی سامانه‌هایی شدند که تنها در اختیار چند کشور محدود است و البته ما تنها بخشی از موفقیت‌های خود را رسانه‌ای می‌کنیم و در واقع این که ما چه پیشرفت‌هایی داشتیم و به چه قله‌هایی دست پیدا کرده ایم را نمی‌توانیم تماماً به مردم ارائه کنیم؛ اما ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که پیشرفت صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران ورای دیگر صنایع فعال در کشور است. برای مثال استاندارد‌های طراحی و ساخت یک خودروی نظامی به مراتب سختگیرانه‌تر از یک خودروی تجاری و معمولی است؛ هنگامی که در مجموعه دفاعی چنین خودرو‌هایی را ساختیم نشانگر توانمندی و پیشران بودن صنعت دفاعی است.

دنبال ایجاد نمایشگاه دفاعی برای آحاد مردم جامعه هستیم

معاون صنعتی و تحقیقاتی وزیر دفاع در پاسخ به سوالی با موضوع ابعاد بین المللی نمایشگاه پدافندی و جنگ الکترونیک وزارت دفاع عنوان کرد: من بازدیدکننده‌های این نمایشگاه را به دو بخش تقسیم می‌کنم؛ یک بخش همکاران ما در نیرو‌های مسلح بودند که آن‌ها به توسعه بخشی از توانمندی‌ها مطلع شدند و از آن‌ها نیز استفاده می‌کنند؛ بخش دیگر مخاطبان خارج از نیرو‌های مسلح بودند که آن‌ها هنگامی که توانمندی صنعت دفاعی کشور را در ساخت این تجهیزات بومی پیشرفته که تنها بین ۴-۵ کشور دنیا تولید می‌شود؛ دیدند، متوجه شدند این دستاورد‌ها حاصل تلاش نخبگان و شرکت‌های دانش بنیان در داخل کشور است و بسیار شگفت‌زده شدند.

وی ادامه داد: تعدادی از بازدیدکنندگان با توجه به شرایط تحریم با این باور که این محصولات تولید کشور است بسیار متعجب بودند. قطعاً این نمایشگاه بر افزایش روحیه بازدیدکنندگان موثر بوده و به دنبال فضایی هستیم که بتوانیم این دستاورد‌های دفاعی را در معرض دید عموم دانشگاهیان و نخبگان خود قرار دهیم تا روحیه خودباوری در بین اقشار مختلف جامعه افزایش یابد.

نادری شریف در پاسخ به این پرسش که یک خط رسانه در بین رسانه‌های بیگانه در خصوص کیفیت برخی از محصولات دفاعی مطرح شده و در این خصوص چه نظری دارید، گفت: این موضوع که دشمن مطرح می‌کند عمدتا بر روی سامانه‌های پهپادی ما است. دشمن توان موشکی ما را پذیرفته بود، اما در عرصه پهپادی انتظار نداشت که با این تحریم‌ها ما به پیشرفت‌های اساسی رسیده باشیم. بخشی از این موضوع را در درگیری با داعش حس کرد، اما ما هیچ وقت در توسعه صنایع خود متوقف نبوده و فراتر از آن هم قدم می‌برداریم.

معاون امور صنعتی و تحقیقاتی وزارت دفاع افزود: این برای دشمن خیلی سخت است، کشوری که دائماً تحریم است، کشوری که دائماً محدودیت دارد و هیچ سرمایه‌گذاری خارجی روی آن نشده به این نقطه رسیده باشد. برای آن‌ها خوشایند نیست و این دقیقاً شکست تمام سیاست‌های تحریم دشمن به خصوص در حوزه نظامی است و این طبیعی است که کار رسانه‌ای کنند و این پیشرفت‌ها را کتمان کند؛ چون اگر دنیا به این نتیجه برسد که ایران بر خلاف همه تحریم‌ها در حوزه موشکی و پهپادی توانست به این پیشرفت‌ها دست یابد، این یعنی شکست سیاست‌های دشمن و پیروزی اراده ملت ایران در صرف فعل «ما می‌توانیم.»

وی در پاسخ به این سوال که رئیس‌جمهور در جمع نخبگان و مدیران وزارت دفاع درخواست کردند که استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان در دستور کار قرار گیرد و زیست بوم دفاعی زیست‌بوم جذابی برای نخبگان باشد، گفت: موضوع نخبگان در وزارت دفاع به دو دسته تقسیم می‌شود. یک دسته نخبگانی که در داخل وزارت هستند که ما برای نگه داشت و توسعه برنامه‌های این افراد، خدمات گوناگونی را در نظر گرفته‌ایم و آن‌ها را حمایت می‌کنیم؛ اما دسته دیگر نخبگان ملی هستند. این افراد داخل وزارت دفاع نیستند و نخبگانی هستند که در سطح کشور در دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و... در حال فعالیت هستند که ما باید این افراد را یا جذب کنیم و یا از توانمندی آن‌ها در قالب پروژه‌های مختلف استفاده کنیم. به کارگیری هر دو دسته با راهبرد‌ها و سیاست‌های مختلف در دستور کار است و ما برای منسجم‌تر شدن موضوع نخبگان، مرکزی تحت عنوان مرکز راهبری نخبگان را در وزارت دفاع ایجاد کرده ایم.

سرریز توانمندی‌های دفاعی سهم زیادی را در صنعت کشور دارد

معاون امور تحقیقاتی و صنعتی وزارت دفاع در پاسخ به این پرسش که قبل از نمایشگاه روز صنعت دفاعی نمایشگاهی در عرصه غیرصنعتی وزارت دفاع برگزار شد و آقای رئیس جمهور هم در آن جلسه مطالبه سرریز فناوری‌های دفاعی به دیگر بخش‌های کشور را داشتند، بیان کرد: یکی از شایستگی‌های وزارت دفاع بحث مهندسی سیستم است. ما روی این موضوع در کل زنجیره ارزش، از ایده تا تولید یک محصول، مسلط هستیم و این نقطه قوت ماست. این توانمندی عامل به وجود آمدن دستاورد‌های متعدد در حوزه دفاعی شده است. در یک مقطع، کشور برای صنعت دفاعی هزینه کرد و زیرساخت‌های صنعت دفاعی کشور ایجاد شد؛ الان زمانی است که صنعت دفاعی باید به کمک اقتصاد کشور بیاید و ما این کار را انجام دادیم. سرریز توانمندی‌های دفاعی ما، سهم زیادی را در صنعت کشور دارد و سهم بسیاری از زیرساخت‌های صنعت کشور، متعلق به صنعت دفاعی است. تلفیق این زیرساخت‌های صنعتی با آن شایستگی مهندسی سیستم می‌تواند بسیار تاثیر گذار باشد.

نادری شریف ادامه داد: در گذشته نیز صنعت دفاعی از ظرفیت‌های مازاد خود در راستای کمک به حوزه اقتصادی و صنعتی استفاده می‌کرد، اما شدتش کمتر بود؛ بعد از بحران اقتصادی سال ۹۹، با دستور مقام معظم رهبری مبنی بر به جریان انداختن نهضت قطعه سازی در دیگر بخش‌های کشور، این موضوع سرعت بیشتری در بخش دفاعی پیدا کرد و بسیاری از زیرساخت‌ها، توانمندی‌ها و سرریز فناوری‌های خود را در اختیار بخش اقتصادی کشور به منظور رفع گلوگاه‌های فناوری و در حوزه‌هایی که دشمن اقتصاد و صنعت کشور را تحریم کرده بود مانند بخش خودرو، نفت و گاز، حمل و نقل ریلی، دریایی، هوایی و تجهیزات پزشکی با دو قید در اختیار گذاشتیم. یکی اینکه بی دلیل زیرساخت ایجاد نکنیم و بخش دانش بنیان کشور را به کار بگیریم؛ و نکته دوم اینکه رقیب بخش خصوصی نشویم. اگر یک توانمندی در بخش خصوصی وجود دارد ما وارد نشویم. بلکه آن بخش خصوصی را حمایت کنیم که توانمندی خود را توسعه بدهد. اما جا‌هایی که بخش خصوصی نمی‌تواند سرمایه گذاری کند یا هنوز به دانش فنی دست پیدا نکرده است، ما در وزارت دفاع در آن حوزه‌ها وارد شدیم تا بخش زیادی از مشکلات اقتصادی و صنعتی کشور در حوزه‌های مذکور را برطرف کنیم.