برای اندازه گیری نیرو‌های وارد بر یک جسم از مبدل‌هایی استفاده می‌شود که حسگر اندازه گیری نیرو یا نیروسنج نام دارند. ابزاری دقیق برای استفاده در صنایع مختلف که دانش ساخت انواع آن در انحصار چند کشور پیشرفته به لحاظ علمی است و صاحبان آن را از واردات بی نیاز می‌کند.

کشور ما هم به همت شرکت‌های دانش بنیان توانسته در این حوزه وارد شود. در همین زمینه، شرکت آریا سنجش آسیا، از شرکت‌های دانش بنیان اصفهان موفق شده حسگر اندازه‌گیری نیرو با دقت کلاس C بسازد و برای آن تایید استاندارد را بگیرد. این حسگر، در صنایع فولاد، پتروشیمی، غذایی ریسندگی و بافندگی و ... کاربرد دارد. به گفته تولیدکنندگان این حسگر، این محصول دانش بنیان بدون اعمال حقوق گمرکی ۲۵ درصد از نمونه خارجی ارزان‌تر است. همچنین امکان تعمیر آن در داخل فراهم است و همین امر، عمر مفید این حسگر را از ۸ سال به ۱۵ افزایش می‌دهد.

ایران در جمع صاحبان دانش فنی ساخت حسگر اندازه گیری نیرو

یک شرکت دانش‌بنیان مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان، با ساخت حسگر اندازه‌گیری نیرو با ظرفیت ۲۵۰ تن و دقت کلاس C (دقت یک‌هزارم)، پروانه استاندارد را برای این محصول به شماره ۶۶۳۵ دریافت کرد.

احسان توکلی رئیس اداره اندازه شناسی و اوزان و مقیاس‌های اداره کل استاندارد استان اصفهان در گفتگو با خبرنگار ما گفت: دانش ساخت این حسگر دقیق، تا پیش از این در انحصار ۸ کشور پیشرفته صنعتی بود، اما اکنون، ایران، به عنوان نهمین کشور به جمع کشور‌های دارای دانش فنی ساخت این محصول اضافه شده است.

او افزود: این محصول دانش بنیان یکی از محصولات راهبردی در حوزه اندازه‌گیری است و با تولید انبوه آن می‌توان از خروج مقادیر زیادی ارز از کشور جلوگیری کرد.

حسگر‌های بومی با قابلیت سفارشی سازی

ابراهیم اسلامیان، رئیس هیئت مدیره شرکت دانش بنیان، کارشناس برق و الکترونیک است و ۱۰ سالی می‌شود که به طور مستمر در زمینه اتوماسیون و طراحی حسگر‌های نیرو فعالیت می‌کند.

او به خبرنگار ما گفت: ایده و هدف اصلی ما راه اندازی خط تولید طراحی و ساخت حسگر‌ها در کشور بوده است.

این پژوهشگر اصفهانی گفت: تاکنون توانسته ایم حسگر‌هایی را برای اندازه گیری نیرو و فشار فیزیکی در شرایط مختلف طراحی و تولید کنیم.

اسلامیان ادامه داد: انواع مختلفی از حسگر‌ها را در نمونه‌های فشاری و کششی تولید کرده ایم که در صورت جذب مشارکت سرمایه گذار می‌توانیم آن‌ها را به تولید انبوه برسانیم.

حسگر‌های تولید داخل متناسب با نیازمندی‌های مختلف در کشور، قابل سفارشی سازی هستند. او این موضوع را مزیت اصلی حسگر‌های ایرانی دانست و افزود: محدودیت تنوع واردات معضلی بسیار اساسی است و امروز واحد‌های صنعتی ناچارند مطابق با حسگر وارداتی، طراحی‌ها را تغییر دهند.

رئیس هیئت مدیره شرکت دانش بنیان بیان کرد:، اما ما امروز می‌توانیم با توجه به نوع نیاز و کاربرد، حسگر اندازه گیری مورد نظر را به هر شکل و با هندسه مورد نیاز طراحی و تولید کنیم، چون فناوری ساخت آن را در اختیار داریم.

اسلامیان با بیان اینکه هم اکنون چهار نمونه حسگر در این شرکت دانش بنیان تولید می‌شود، در خصوص مزیت‌های این محصول نسبت به نمونه‌های مشابه خارجی، توضیح داد: محصول ما نسبت به نمونه‌های اروپایی ۱۰۰ تا ۲۰۰ درصد و نسبت به نمونه‌های چینی ۲۰ تا ۳۰ درصد ارزان‌تر است.

او اضافه کرد: محصولات وارداتی در صورت خرابی باید تعویض شوند، اما در محصول ما امکان بازیابی با قیمت پایین فراهم است و در این صورت، عمر مفید حسگر از حدود ۸ به ۱۵ سال افزایش می‌یابد.

به گفته این پژوهشگر اصفهانی، به دلیل جنس این حسگر که از نوعی فولاد خاص است، تولید داخلی آن ارزش افزوده بالایی برای کشور خواهد داشت.

حسگر اندازه گیری قابل استفاده در صنایع از فولادی تا غذایی

عرفان اسلامیان مدیر فنی شرکت دانش بنیان تولید حسگر، در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه حسگر حرکتی دارای اجزای تخصصی است گفت: یکی از این اجزاء، بدنه است که باید ویژگی‌هایی نظیر خستگی، برگشت پذیری و اِلاسیته آن باید مورد توجه قرار گرفته باشد.

او افزود: پس از طی مراحل بسیار گسترده تحقیقاتی توانستیم موادی با این ویژگی‌ها را مشخص کنیم و سفارش ساخت آن را به فولاد آلیاژی بدهیم.

مدیر فنی شرکت دانش بنیان ادامه داد: مرحله بعد، تولید استرین گیج و ایجاد نقطه «Gauge» در بدنه حسگر است که یکی از تخصصی‌ترین قسمت‌های تولید حسگر به شمار می‌آید و با تکنیک جوش لیزر صورت می‌گیرد.

اسلامیان اضافه کرد: سپس اتصالات صورت می‌گیرد و در مرحله آخر رزین کاری و پس از آن، حسگر آماده آزمایش‌های بارگذاری می‌شود.

به گفته او، پس از ۳ روز آزمایش‌های کامل، حسگر آماده ارائه به بازار و تحویل به مشتری می‌شود.

مدیر فنی شرکت دانش بنیان اظهار کرد: این حسگر حرکتی در صنایع گوناگون از جمله فولاد، پتروشیمی، غذایی، ریسندگی و بافندگی، دامداری و کشاورزی کاربرد دارد.

اسلامیان گفت: یکی دیگر از کاربرد‌های حسگر در لودسل باسکول‌های وسایل نقلیه چرخدار جاده‌ای است که اکنون تولیدکنندگان، نیاز خود را از چین، آلمان و اسپانیا تامین می‌کنند، اما می‌توان محصول ایرانی را جایگزین آن کرد.

حسگر اندازه گیری نیرو یکی از محصولات راهبردی در حوزه اندازه گیری است و با تولید انبوه آن می‌توان کشور را از خروج مقادیری ارز بی نیاز کرد.

گزارش از معصومه اکبری