چرا چیدن خرمالو به عنوان شغل خطرناک ثبت ملی شد؟
شروع چیدن میوه معروف باغ‌های غرب تهران با فصل آبان گره خورده است. باغداران محله کن و روستاهای اطراف، حالا دیگر چیدن خرمالو را آغاز کرده‌اند؛ میوه‌ای که چیدنش کاری سخت و خطرناک است.
فصل برداشت خوش‌خوراک‌ترین میوه فصل پاییز یعنی آغاز سخت‌ترین شغل باغداری. چیدن میوه از درخت از نظر باغداران سخت‌ترین بخش باغداری است. برای باغداران کن، به‌خصوص باغدارانی که میوه خرمالو را برداشت می‌کنند، این سختی مضاعف است. چون درخت خرمالو بسیار شکننده و بلند است و به قول باغداران، به شاخه‌هایش هیچ اعتباری نیست.
چرا مهارت چیدن خرمالو ثبت ملی شد؟
سال ۱۳۹۸ مهارت چیدن خرمالوی باغداران محله کن از سوی سازمان میراث فرهنگی با شماره ۲۰۹۹ به ثبت ملی رسید. کاری که باغداران محله کن تبحر خاصی در آن دارند و با روش‌های ایمن این میوه پاییزی را می‌چینند. علیرضا بزرگی، یکی از باغداران محله کن، می‌گوید: «چیدن خرمالو از درخت بسیار سخت و خطرناک است. هرکسی نمی‌تواند از درخت خرمالو بالا برود. بالا رفتن از درخت خرمالو حتماً باید با طناب باشد و باغدار به‌هیچ‌عنوان نباید به تنه و یا شاخه درخت تکیه دهد. این درخت بسیار شکننده است و خطر سقوط باغدار حین چیدن میوه بسیار بالا است.»
در ارتفاع ۲۰متری
خرمالو میوه حساسی است. موقع چیدن نباید به میوه فشار یا صدمه وارد شود. این موضوع برطعم و کیفیت میوه تأثیر می‌گذارد. از طرفی درخت خرمالو بلندبالاست و این ویژگی خطر بالا رفتن از درخت را چند برابر می‌کند. بزرگی در ادامه می‌گوید: «در باغ‌های کن درختانی که در بخش کم نورتر رشد کرده‌اند و برای دریافت نور بیشتر بالا رفته‌اند ارتفاعشان تا ۲۰ متر هم می‌رسد. به‌طور متوسط هم بیشتر درخت‌ها تا ۱۵ متر ارتفاع دارند. ارتفاع زیاد درخت و شکننده بودن شاخه‌ها باعث شده تا میوه‌چینی به یک شغل خطرناک تبدیل شود.»
خطر سقوط کارگر‌ها زیاد است
این باغدار باسابقه محله کن می‌گوید: «سال‌های قبل باغداران کن خودشان از درخت بالا می‌رفتند و خرمالو می‌چیدند. ولی الآن اکثرشان پیر شده‌اند و توانایی بالا رفتن از درخت را ندارند. جوان‌تر‌ها هم چندان اهل باغداری نیستند. برای همین برای چیدن خرمالو کارگر استخدام می‌کنند. کارگر‌ها هم باید باتجربه باشند و زیر نظر باغدار کار می‌کنند. در خاطرات بسیاری از باغداران کن حوادث دل‌خراشی از سقوط فردی که برای چیدن میوه از درخت بالا رفته وجود دارد. برای همین سعی می‌کنند نکات ایمنی را حتماً رعایت کنند تا مبادا حادثه‌ای رخ دهد، چون در این صورت همه هزینه بر دوش باغدار است.»
این روز‌ها خرمالو زودتر برداشت می‌شود
آبان فصل چیدن خرمالوست. باغداران محله کن همیشه از ۱۵ آبان چیدن خرمالو را آغاز می‌کردند. چون در این زمان خرمالو بهترین وضعیت را برای چیدن دارد و خوش خوراک‌تر است. بااین‌حال چند سالی است که باغداران چیدن خرمالو را از ابتدای آبان شروع می‌کنند، آن هم به دلیل اینکه بسیاری از باغ‌های کن حفاظ ندارند و اجازه حصارکشی هم داده نمی‌شود. طی سال‌های اخیر بحث سرقت میوه‌ها و صدمه زدن به درخت افزایش پیدا کرده است و برای همین باغدار سعی می‌کند میوه را زودتر بچیند. از طرفی باغداراران قدیمی باغ‌هایشان را اجاره داده‌اند، چون باغداری دیگر به‌صرفه نیست. در نتیجه باغداری که باغ‌ها را اجاره کرده مجبور است در زمان محدودی همه محصول را بچیند و برای اینکه به‌قول‌معروف وقت کم نیاورند و فصل چیدن خرمالو تمام نشود، زودتر میوه را می‌چینند.
سالانه بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ تن خرمالو از باغ‌های کن برداشت می‌شود و خرمالویی که در این محدوده از پایتخت برداشت می‌شود خوش‌خوراک‌ترین خرمالوی کشور لقب گرفته است.
منبع: همشهری آنلاین
