یک مطالعه کوچک نشان داد گذراندن یک دوره آموزشی سواد رسانه‌ای دیجیتال، توانایی شرکت کنندگان در شناسایی اطلاعات نادرست آنلاین را بهبود می‌بخشد.

ما چندین سال است که می‌دانیم بزرگسالان ۶۵ ساله و بالاتر نسبت به افراد ۱۸ تا ۲۹ ساله بیشتر احتمال دارد اخبار جعلی را در اینترنت به اشتراک بگذارند.

طبق نظرسنجی Pew در سال جاری، این یک معمای دشوار است که باید با آن مقابله کرد؛ زیرا تعداد کاربران بالای ۶۵ سال گوشی هوشمند، تبلت و رسانه‌های اجتماعی در دهه گذشته به رشد خود ادامه داده و اخبار جعلی به سرعت توسط آن‌ها پخش می‌شود.

بسیاری از محققان مداخلاتی مانند برنامه‌های سواد دیجیتال و برگه‌های راهنمایی آنلاین را برای کمک به افراد مسن برای آشنایی با اطلاعات جدید در محیط‌های آنلاین آزمایش کرده‌اند؛ اما آیا این تلاش‌ها واقعا موثر هستند؟ مطالعه جدیدی که توسط محققان دانشگاه استنفورد در ماه آوریل در گزارش‌های علمی منتشر شد، نشان می‌دهد که این برنامه‌ها کار می‌کنند.

آن‌ها دریافته اند بزرگسالانی که در یک دوره آموزشی یک ساعته شرکت کردند تا اعتبار اطلاعات آنلاین را شناسایی و تایید کنند، در آزمون ارزیابی اخبار جعلی بهتر از گروه کنترلی که هیچ آموزشی دریافت نکرده بودند، عمل کردند.

در آزمایش محققان، ۱۴۳ بزرگسال حدودا ۶۷ ساله که دوره آنلاین را گذرانده بودند، به عنوان گروه آزمایش و ۲۳۸ بزرگسال در حدود ۶۳ سال که دوره را گذرانده بودند به عنوان گروه کنترل حضور داشتند.

برای دوره آنلاین، یک ابتکار روزنامه نگاری غیر انتفاعی به نام MediaWise یک برنامه آموزشی سواد دیجیتالی را در طول انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ در آمریکا ارائه کرد.

این دوره از متن، فیلم، تمرین‌های تعاملی و آزمون‌های کوتاه استفاده می‌کرد تا به شرکت‌کنندگان آموزش دهد که چگونه صحت اطلاعاتی را که آنلاین یافته‌اند، بررسی کنند. این شامل نشان دادن نحوه انجام «خواندن جانبی» یا مرور وب برای دیدن آنچه منابع دیگر در مورد یک ادعای خاص می‌گویند و نیز انجام جست و جوی عکس معکوس برای دیدن این که آیا یک عکس تغییر یافته یا خارج از زمینه است، می‌شد. این دوره همچنین به شدت بر روی فیسبوک متمرکز بود؛ زیرا محبوب‌ترین پلتفرم در بین افراد مسن است.

پیش از گذراندن دوره، از هر دو گروه آزمایش و کنترل خواسته شد تا یک نظرسنجی حاوی «تکلیف تشخیص فریب» را تکمیل کنند که از شرکت‌کنندگان می‌خواست درباره درست یا نادرست بودن شش عنوان خبری قضاوت کنند. پس از پایان دوره، نظرسنجی مشابه دیگری با شش عنوان مختلف به هر دو گروه داده شد. هر مجموعه از سرفصل‌ها شامل دو عنوان با گرایش دموکرات‌ها، دو عنوان با گرایش جمهوری خواهان و دو عنوان غیر مرتبط با سیاست بود. در گروهی که در دوره آنلاین شرکت کردند، نمرات ارزیابی آن‌ها از میانگین ۶۴ درصد در نظرسنجی اول به میانگین ۸۵ درصد در نظرسنجی دوم افزایش یافت. گروه کنترلی که این دوره را گذرانده بودند، میانگین دقت ۵۵ درصد در نظرسنجی اول و ۵۷ درصد در نظرسنجی دوم را داشتند.

محققان دریافتند که برخلاف افراد جوان‌تر، افراد مسن‌تر «بومی دیجیتال» نیستند و ممکن است تجربه کمتری در استفاده از فناوری‌ها و پلت‌فرم‌های رسانه‌ای معاصر داشته باشند؛ زیرا این ها بخش بزرگی از زندگی حرفه‌ای و شخصی آن‌ها نبوده اند. بنابراین، آن‌ها پیشنهاد می‌کنند که برنامه‌های آموزشی اضافی مانند MediaWise می‌توانند مهارت‌های تحقیقاتی اساسی را برای این بزرگسالان فراهم کنند تا اطلاعات جدیدی را که به صورت آنلاین با آن‌ها مواجه می‌شوند، بررسی کنند.

محققان اذعان کردند این امکان وجود دارد افرادی که در وهله اول در دوره MediaWise ثبت نام کرده‌اند، انگیزه بیشتری برای بهبود مهارت‌های سواد رسانه دیجیتال خود نسبت به افراد گروه کنترل داشته باشند. بنابراین، برای یکنواخت کردن هرگونه سوگیری احتمالی، آن‌ها انگیزه گروه کنترل را برای یادگیری مهارت‌های آنلاین از طریق یک سوال در اولین نظرسنجی که از آن‌ها پرسیده شد که آیا مایل به شرکت در برنامه MediaWise هستند، سنجیدند. پس از مقایسه زیرگروه کنترل که پاسخ «بله» را دادند با گروه آزمایش، نتایج همچنان روند مشابهی را دنبال کردند. گروهی که این دوره را گذرانده بودند، هنوز بهتر از گروه کنترلی که این دوره را نگذرانده بودند، می‌توانستند صحت تیتر‌ها را قضاوت کنند.

به گفته محققان، بزرگسالان مسن‌تری که مداخله MediaWise برای سالمندان را انجام دادند، پس از گذراندن دوره، توانایی بهبودیافته‌ای در طبقه‌بندی دقیق اخبار درست و نادرست و نیز درک بیشتری از چندین مهارت مهم برای شناسایی اطلاعات نادرست آنلاین نشان دادند و احتمال بیشتری داشت که تحقیق در مورد اخبار را گزارش کنند، قبل از این که درباره صحت آن‌ها قضاوت کنند.

بیشتر بخوانید 

• کدام را ترجیح می‌دهید: استفاده از ایموجی یا کلمات؟

منبع: popsci