فاطمه عابدی آستانه،کارشناس بیماریهای واگیردار مرکز بهداشت قم گفت: درمان فرد آلوده به شپش، مهمترین راه پیشگیری است؛ زیرا هر فرد آلوده میتواند چندین نفر از اطرافیان را بهصورت مستقیم و غیرمستقیم آلوده کند و هر کدام از آنها نیز میتوانند به نوبه خود چندین نفر دیگر را با این حشره درگیر کنند.
او افزود: در صورتیکه درمان بهدرستی و طبق توصیههای بهداشتی انجام شود، فرد آلوده در یک روز درمان خواهد شد.
عابدی با اشاره به روشهای درمان فرد آلوده به شپش اضافه کرد: برای درمان، مواد ضدشپش مختلفی از قبیل انواع شامپو، لوسیون و کرم وجود دارد که لازم است طبق نظر پزشک استفاده شود، زیرا هر دارو ممکن است برای گروه هدف خاصی منع مصرف داشته باشد و درمان خودسرانه نیز میتواند باعث مقاومت حشره به مواد ضدشپش شود.
او ادامه داد: معمولا در درمان خودسرانه به دلیل بی توجهی به نکات خاص، شکست درمان مشاهده میشود و به دلیل متوجه نشدن فرد به شکست درمان، انتشار آلودگی به سایرین اتفاق میافتد و فرد آلوده پس از مدتی متوجه ابتلای مجدد میگردد، در حالیکه ادامه ابتلای قبلی است.
عابدی با بیان اینکه درمان سنتی لازم است زیر نظر پزشکان طب سنتی انجام شود، گفت: درمان سنتی به تنهایی و بهطور نادرست میتواند دلیلی برای شکست درمان و انتشار آلودگی باشد.
او افزود: درمان با استفاده از سموم و مواد نفتی بسیار خطرناک بوده و میتواند باعث مرگ شود.
عابدی بیان کرد: مراکز خدمات جامع سلامت، پایگاهها و خانههای بهداشت، موظف هستند بروشور «روش درمان شپش سر» را علاوه بر بروشور داخل شامپو به مراجعان تحویل دهند؛ در این بروشور قدمبهقدم نکات اجرایی ثبت شده است.
کارشناس مرکز بهداشت قم در ادامه گفت: شپش نوعی حشره است که انگل خارجی و خونخوار بوده؛ محل زندگی شپش سر بر روی پوست سر و گاهی لابهلای موهای نزدیک پوست سر میباشد؛ شپش منحصر به طبقه اجتماعی خاصی نیست و افراد را در هر قشری مبتلا میکند.
او با اشاره به اینکه ابتلا به شپش ارتباط تنگاتنگی با فرهنگ بهداشتی خانوار دارد، بیان کرد: البته دیده شده است در همهگیریها افراد با بهداشت نسبتا خوب نیز مبتلا شدهاند.
این کارشناس سلامت افزود: آلودگی به شپش سر، گرچه در همه گروههای سنی و در هر ۲ جنس زن و مرد دیده میشود، ولی در دختران سنین ابتدایی بیشتر دیده میشود.
عابدی، خارش پوست سر (بهخصوص پوست سر و گردن)، مشاهده رِشک یا تخم شپش و یا شپش را از جمله علائم ابتلا به شپش عنوان کرد.
او با بیان اینکه بسیاری از افراد تخم شپش را با شوره و چربی پوست سر چسبیده به مو اشتباه میگیرند، گفت: تماس با موی سر افراد آلوده و همچنین تماس با وسایل و اشیای افراد آلوده مانند روسری، کلاه، چادر، شال، مقنعه، تل، شانه، برس، سنجاق، گل سر، پیشبند و یقه البسه از راههای انتقال مستقیم و غیرمستقیم افراد به شپش است.
این کارشناس بهداشت تاکید کرد: به حداقل رساندن تماس سر با موهای سر سایر افراد، رعایت نکات بهداشتی در حفظ پاکی موها از جمله شانه زدن زیر و رو و روزانه موها، معاینه روزانه موهای سر و درمان در صورت ابتلا، استحمام مرتب سر و بدن، ترجیحا کوتاه نگهداشتن موها باهدف توانایی در رعایت اصول بهداشتی بهخصوص در کودکان، زنان باردار و افراد سالخورده و شستشوی بهموقع وسایل خواب از جمله روبالشی از جمله راههای مستقیم پیشگیری از ابتلا به شپش است.
عابدی اضافه کرد: عدم استفاده از وسایل شخصی دیگران، همراه داشتن وسایل مورد نیاز به هنگام مراجعه به آرایشگاه، استحمام فوری و تعویض لباسها بعد از بازگشت از آرایشگاه، کوتاه نکردن مو در زمان آلوده بودن فرد، زیرا این عمل باعث انتشار آلودگی از طریق آرایشگاه یا موهای بریده شده موجود در سطلهای زباله میشود، کوتاه کردن مو پس از درمان کامل، قرار دادن لباسها و وسایل شخصی در کیسه یا کیف شخصی در اماکن تجمعی مانند مدارس، آرایشگاهها، استخرها، به همراه داشتن چادر و مقنعههای شخصی در اماکن زیارتی و همچنین به همراه داشتن ملحفه در زمان مراجعه به مسافرخانه و مهمانپذیر از راههای پیشگیری از ابتلا به شپش است.