شاید وقتی با دو پا، تنی سالم و چشمانی بینا در معابر عمومی تردد و از خدمات عمومی مختلف بهره میگیریم کمتر به این مسئله فکر کنیم که در جامعه ما معلولان و نابینایانی هستند که به دلیل محدودیتها و مناسب نبودن معابر و ساختمانها، به راحتی نمیتوانند از این خدمات و امکانات استفاده کنند.
مناسب سازی معابر عمومی و ساختمانها علاوه بر معلولان و نابینایان، به مطالبه سالمندان، بیماران خاص و کمتوانان جسمی تبدیل شده است، مسئلهای که با وجود آنکه در سه دهه گذشته در جلسات اداری و آیینهای مختلف به صورت شعاری و کلیشه ای، به اهمیت وجودی آن پرداخته شده است، ولی در عمل عزمی برای رفع این مشکل وجود نداشته و گویا تا زمانی که به دغدغه مسئولان مرتبط و آحاد مردم تبدیل نشود، نمیتوان چندان امیدی به رفع این معضل داشت.
بر اساس قوانین و ضوابط این بخش، توصیه به مناسب سازی معابر و تجهیزات شهری برای سه گروه عمده افراد معلول شامل جسمی حرکتی، نابینای حسی حرکتی و ناشنوای حسی حرکتی بیان میشود، به همین ترتیب در مورد فضاهای دسترسی به ساختمان (شامل مسیر دسترسی، پله و رامپ و بازشوها) و پارکها نیز مشکلات شناسایی و راه حلهای مناسب مورد توجه قرار میگیرد.
تاکنون در گناباد ۲ هزار و ۲۰۰ معلول در بخشهای مختلف شناسایی شده اند که برخی از آنها دارای ۲ و یا چند نوع معلولیت و در مجموع دارای سه هزار و ۸۹۹ معلولیت هستند.
از مجموع افراد دارای معلولیت در گناباد ۲۹۹ نفر را نابینایان تشکیل میدهند و از تعداد افراد نابینا ۲۰۷ نفر مرد و بقیه زن هستند.
از مجموع نابینایان گنابادی ۲۱۹ تن دارای نابینایی خفیف و متوسط و ۸۰ نفر دارای نابینایی شدید یا مطلق هستند.
همچنین با توجه به آمار بالای جمعیت سالمند گناباد و روند رو به افزایش آن توجه به مناسب سازی معابر برای تردد سالمندان در کنار معلولان و نابینایان از اهمیت بسیاری برخوردار است.
۱۲.۳۰ درصد جمعیت شهرستان ۹۳ هزار نفری گناباد را سالمندان تشکیل میدهند و این شهرستان دومین شهرستان سالمند کشور به شمار میرود.
مناسب سازی معابر باید دغدغه عمومی شود
معلولان و توان یابان گنابادی بر این باورند که با وجود اهمیت مناسب سازی معابر عمومی و ساختمانها، به دلیل ضعف در فرهنگ سازی، این مسئله به باور عمومی در مسئولان و دست اندرکاران مدیریت شهری و مردم تبدیل نشده است و عزم جدی در اجرای آن وجود ندارد.
تعداد زیاد ساختمانها و از جمله بناهای اداری که بیش از ۳۰ سال از عمر آنها میگذرد و بخش زیادی از معابر عمومی گناباد مناسب سازی نشده اند، علاوه بر این مسئله سد معبر به واسطه وجود اجناس و یا تابلوها، واحدهای صنفی در پیاده روها و یا حاشیه خیابانهای این شهرستان و از جمله خیابانهای سعدی و غفاری ، معلولان و نابینایان را با مشکلات زیادی در رفت و آمد مواجه کرده است.
مشکلات تردد معلولان درسطح شهر
عبدالحسین یوسف زاده یکی از معلولان گناباد گفت: به دلیل فقدان توجه به مناسب سازی معابر عمومی و برخی بناهای اداری، این قشر با مشکلات زیادی در تردد در سطح شهر و دریافت خدمات در دستگاههای اجرایی مواجه هستند.
او افزود: به دلیل سد معبر ناشی از انباشت اجناس و تابلوهای تبلیغاتی واحدهای صنفی در سطح پیاده روها و کنار خیابانهای شهر، علاوه بر معلولان و نابینایان حتی افراد سالم هم برای تردد مشکل دارند و این مساله در سالیان گذشته به دفعات از طریق شهرداری، فرمانداری و شورای اسلامی و سایر مسئولان پیگیری شده، ولی به نتیجهای نرسیده است.
یکی از معلولان گناباد ادامه داد: تعدادی از شعب بانکهای سطح شهر و از جمله خودپردازهای آنها برای استفاده معلولان مناسب سازی نشده است و بیشتر بوستانها و فضاهای سبز شهری گناباد هم از وضعیت مناسبی برای تردد معلولان و نابینایان برخوردار نیستند.
مناسبسازی معابر عمومی، نیاز تنها معلولان و نابینایان نیست
علی آراسته رئیس اداره بهزیستی گناباد گفت: زمانی که مقوله مهم مناسب سازی معابر و بناها مطرح میشود تصور بیشتر افراد به سمت معلولان، نابینایان و توانیابان محدود و بر این اساس تصمیمگیریها هم در این بخش محدود میشود، در حالی که مناسب سازی معابر نیاز همه اقشار جامعه است و در زیست بهتر همه افراد تاثیر دارد.
او افزود: با توجه به آنکه بیش از ۱۲ درصد جمعیت گناباد را سالمندان تشکیل میدهند، ما باید علاوه بر معلولان، نابینایان و توانیابان، قشر سالمند و دیگر افراد دارای مشکلات جسمی و حرکتی را هم در مناسب سازی معابر عمومی مد نظر داشته باشیم.
رئیس اداره بهزیستی گناباد ادامه داد: با وجود برگزاری جلسات دورهای در خصوص مناسب سازی که با حضور مسئولان دستگاههای مرتبط اجرایی و بانکها صورت گرفته و میگیرد، تا زمانی که اهمیت آن در بین متولیان امر جدی گرفته نشود شاهد رفع این مشکلات نخواهیم بود.
بیشتر بخوانید
آراسته بیان کرد: با توجه به بافت فرسوده و قدیمی برخی مناطق شهری گناباد و مشکلات متعددی که در زمینه تردد برای اقشار مختلف وجود دارد، باید مناسب سازی به یک محور مهم تصمیم گیرهای مسئولان مجموعه مدیریت شهری و همه دستگاههای اجرایی تبدیل شود.
او تصریح کرد: ۵۰ درصد نمره و رتبه مدیران در طرح شهید رجایی، که همه ساله در زمینه فعالیت ادارات و سازمانها برگزار میشود، به مناسب سازی معابر اختصاص یافته است.
ضعف در فرهنگ سازی عامل کندی روند مناسب سازی در گناباد
مهری محمدی کارشناس توانبخشی اداره بهزیستی گناباد گفت: ضعف در مسائل فرهنگی را مانع اصلی پیش روی مناسب سازی معابر عمومی و بناها میدانیم با اهتمام رسانهها و متولیان فرهنگی، این مسئله به یک باور عمومی تبدیل شود.
او افزود: شهرداریها و دستگاههای اجرایی بر اساس ضوابط، ملزم به رعایت موازین مناسب سازی هستند، ولی به نحو مطلوب به این مسئله توجه نشان نمیدهند.
کارشناس توانبخشی اداره بهزیستی گناباد ادامه داد: با توجه به پیگیریهای اداره بهزیستی در جلسات مختلف، در پنج سال گذشته توجه برخی ادارات به این مسئله بیشتر شده است که بیشترین معضل در این زمینه مربوط به معابر عمومی و بناهای قدیمی با قدمت بالای ۲۰ سال و یا مربوط به قبل از الزام قوانین مناسب سازی در دستگاههای اجرایی است.
توجه به مناسب سازی معابر در طرح نهضت ملی مسکن
غلامرضا مرادی رئیس نظام مهندسی ساختمان گناباد یکی از دلایل بی توجهی مردم، ادارات و سازمانها به مناسب سازی معابر و بناها برای تردد معلولان و نابینایان را، هزینههای اجرای این طرحها و اقدامات ذکر کرد و گفت: باید اعتبارات و تسهیلاتی به این منظور در نظر گرفته شود.
او با تاکید بر لزوم توجه به مناسب سازی در ساخت بناها و از جمله مجتمعهای مسکونی نظیر طرحهای نهضت ملی مسکن رویکرد مهم نظام مهندسی ساختمان گناباد برشمرد و افزود: بر اساس تعامل با شهرداری، به بناها و مجتمعهایی که این مسئله را رعایت نکرده باشند، پایان کار عملیات ساختمانی داده نمیشود.
رئیس نظام مهندسی ساختمان گناباد ادامه داد: نظارت بر رعایت ضوابط و اصول مناسب سازی مجتمعهای مسکونی و ساختمانهای بخش خصوصی با نظام مهندسی ساختمان و رعایت این مسائل در محوطه سازی مجتمعها با شهرداری است.
مرادی بیان کرد: باید اهمیت این امر به اندازهای برای شهروندان جا بیفتد که خود آنان مناسب سازی را به عنوان یک اصل مهم از مسئولان مطالبه کنند.
بیتوجهی به مناسبسازی در ۹۰ درصد اماکن مذهبی و مساجد گناباد
علی آراسته رئیس اداره بهزیستی گناباد با اشاره به اینکه ضوابط مناسب سازی در ۹۰ درصد اماکن مذهبی شامل مساجد و حسینیههای این شهرستان رعایت نشده است، تاکید کرد: معلولان و نابینایان و افراد سالمند در ورود و خروج به این اماکن و استفاده از خدمات بخشهای جانبی آنها با مشکلاتی دست به گریبان هستند و مرکز رسیدگی به امور مساجد و مسئولان مربوطه باید نگاه خاصی به این مساله داشته باشند.
علی محمدی کارشناس توانبخشی اداره بهزیستی گناباد گفت: از شهرداری و راهنمایی و رانندگی این شهر میخواهم که تعداد نقاط پارک ویژه خودروهای معلولان را در کنار خیابانها و معابر عمومی افزایش دهند و توجه بیشتری به مناسب سازی پارکها و فضای سبز شهری داشته باشند.
سد معبر اصناف، مانع مهم تردد معلولان و نابینایان در گناباد
ابوالفضل شاکری معاون برنامه ریزی و هماهنگی امور عمرانی فرماندار گناباد گفت: سد معابر عمومی اعم از پیاده روها و خیابانهای گناباد از مشکلات پیش روی معلولان و نابینایان است و حال آنکه بر اساس ماده ۵۵ قانون شهرداری ها، مناسب سازی معابر و ساختمانها و رفع سد معبر جزو وظایف اصلی و مهم مورد توجه شهرداریها عنوان شده و در قانون جامع حمایت از معلولان بر توجه همه ادارات و نهادها به مناسب سازی تاکید شده است.
او افزود: در سنوات گذشته گناباد به عنوان یکی از سه شهر پایلوت برای مناسب سازی معابر عمومی تعیین شد و طرحی بدین منظور از ورودی این شهر از میدان امام رضا (ع) تا بلوار معلم، خیابانهای امام خمینی (ره) و ناصر خسرو و قنات قصبه مورد توجه قرار گرفت و در بخشهایی از آن نیز این طرح اجرا شد، اما بعد از مدتی متوقف شد.
مشکل سد معبر با اجرای طرح الیت و پارک حاشیهای خودرو
سعید فولادی رئیس شورای اسلامی شهر گناباد با اشاره به مشکل شهروندان به دلیل سد معبر برخی واحدهای صنفی گفت: اجرای طرح الیت و یا پارک حاشیهای خودرو در معابر عمومی، مشکل سد معبر اصناف را کاهش میدهد.
او افزود: این مسئله در دستور کار شورای اسلامی گناباد قرار دارد و اجرای آن منوط به انتخاب پیمانکار است که بعد از انجام مناقصه نخست، عملیات اجرایی آن آغاز میشود.
منبع: ایرنا