محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور در بیست و یکمین نشست نخست وزیران کشورهای عضو پیمان شانگهای که به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد، بر ایجاد سیستم مالی مشترک، سازوکار تبادل و امنیت انرژی، مدیریت یکپارچه کریدورهای ترانزیتی و تامین امنیت بینالمللی اطلاعات تاکید کرد.
ایجاد سیستم مالی مشترک و استفاده از ارزهای منطقهای برای توسعه تجارت، ایجاد سازوکار تجارت، تبادل و امنیت انرژی، اجرای سیستم مدیریت یکپارچه کریدورهای ترانزیتی و همکاری در زمینه تامین امنیت بین المللی اطلاعات بین کشورهای عضو از جمله پیشنهادات معاون اول رئیس جمهور در این نشست بود.
مخبر در سخنان خود به امضاء سند «یادداشت تعهداتِ» جمهوری اسلامی ایران در اجلاس سمرقند در شهریورماه امسال اشاره کرد و این اقدام را گام مهم دیگری در راستای عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای عنوان کرد و گفت: بررسی اسناد سازمان در دستور کار قوه مقننه جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است و امیدواریم در کوتاهترین زمان ممکن شرایط تکمیل عضویت در سازمان فراهم شود.
معاون اول رئیس جمهور به اهمیت سازمان همکاری شانگهای بهعنوان یک سازوکار موفق منطقهای در توسعه و تعمیق مناسبات درونگروهی و نیز ایجاد فضایی سازنده از همکاریهای توسعه محور بنا بر ظرفیتها و نیازمندیهای متقابل اعضا گریزی زد و تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران آماده نقشآفرینی فعالانه و حضور مؤثر در فعالیتهای سازمان و مشارکت در پیشبرد اهداف سازمان و توافقهای صورت گرفته میان اعضا است.
مخبر یادآور شد: اکنون که نظام بینالملل با تهدیدها و فرصتهای پیچیدهای روبرو شده است، برای حفظ صلح و امنیت و پیشبرد توسعه و رفاه بشری علاوه بر استفاده از ترتیبات کهن، باید کوششهای جمعی جدیدی متناسب با شرایط و دغدغه های تازه، سامان داد. از این رو سازمان همکاری شانگهای زمینه مناسبی برای ارتقای همکاریهای منطقهای در راستای منافع کشورهای عضو و یافتن راهکارهای پایدار مبتنی بر منافع مشترک جمعی است.
وی تاکید کرد: دولت جمهوری اسلامی ایران با اولویت قراردادن سیاست توسعه همکاریها و تعمیق مناسبات با کشورهای همسایه و پیرامونی و همچنین بهرهمندی از ظرفیتها و ترتیبات منطقهای و بین المللی خود، ضمن تأکید بر اهمیت مولفههای امنیت ساز در منطقه، خواستار تقویت مناسبات منطقهای و ایجاد الگویی پیشرفته از همگرایی پایدار به ویژه با اعضای سازمان همکاری شانگهای است.
معاون اول رئیس جمهور در تکمیل این بخش از اظهارت خود از اعلام آمادگی ایران در اشتراک گذاشتن ظرفیتهای ژئوپلتیکی و ژئواکونومیکی نظیر زیرساختهای ترانزیتی، انرژی، فنی و مهندسی، پیشرفتهای علمی و فناوری، نقشی شایسته در تأمین نیازهای متقابل اعضا خبر داد.
مخبر اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره بر ضرورت مقابله با اقدامات قهرآمیز یکجانبه تاکید داشته و دارد و توسعه همکاریهای اعضای سازمان همکاری شانگهای بهویژه در حوزه اقتصادی و تجاری را ابزار مناسبی برای تعمیق رویکرد چندجانبهگرایی و مقابله با سیاستهای منسوخ و رفتارهای یکجانبهگرایانه میداند.
وی گسترش همکاریهای منطقهای از طریق پیمانهای اقتصادی گوناگون با بهرهگیری از راهکارهای مختلف مانند تجارت بر مبنای ارزهای محلی و یافتن راهکارهای پرداخت مالی جایگزین، که در بیانیه سمرقند نیز به آنها اشاره شده است، را مواردی دانست که در اولویت کاری جمهوری اسلامی ایران قرار دارند.
معاون اول رئیس جمهور برای تحقق این امر پیشنهاد کرد، تامین مالی طرحهای لجستیک و تسهیلکننده تجارت و توسعه زیرساختهای مالی به همراه تسهیل فرآیندهای مسیر سبز گمرکی، با تمرکز بر بهرهمندی از ظرفیتهای سیستم مالی مشترک و استفاده از ارزهای منطقهای و مشترک مورد توجه ویژه قرار گیرد. همچنین بانکهای مرکزی عضو شانگهای میتوانند ابتکار ایجاد یک رمز ارز باثبات جهانی و غیرمتمرکز را در این زمینه ایجاد کنند که در تجارت میان کشورهای عضو مورد استفاده قرار گیرد.
مخبر این را هم گفت که از نکات مهم دیگر در این عرصه توجه به استفاده از مکانیسم تهاتر و اهتمام جدیتر نسبت به کاهش هزینهها است. همچنین پیشنهاد مندرج در «بیانیه امنیت انرژی» در سمرقند مبنی بر اقدام کشورهای عضو برای هماهنگی سیاستهای انرژی خود بسیار ارزنده است و جمهوری اسلامی ایران آماده است به تحقق آن کمک کند.
معاون اول رئیس جمهور با اعلام کرد که در چارچوب ابتکار پیشنهادی رئیس جمهور ایران به کشورهای صادرکننده گاز موسوم به ابتکار «گاز در خدمت بازیابی اقتصاد جهانی در دوره پس از کرونا»، «گفتوگوی تولیدکنندگان و مصرفکنندگان در سازمان شانگهای» را پیریزی کنند؛ همچنین «سازوکار تجارت، تبادل و امنیت انرژی سازمان همکاری شانگهای» نیز ایجاد شود و حوزههای سوختهای فسیلی، برق و انرژیهای تجدید پذیر را پوشش دهد.
مخبر در ادامه اظهار کرد: ماه گذشته تهران میزبان وزیران حمل و نقل کشورهای محصور در خشکی آسیای مرکزی شامل چهار عضو سازمان شانگهای بود که در آن نشست قرار شد مدلهایی برای اجرای سیستم مدیریت یکپارچه کریدورهای ترانزیتی از مبداء کشورهای محصور به بازارهای جهانی از طریق جمهوری اسلامی ایران تدوین شود؛ حال زمینه مناسبی فراهم است که این توافقها به سطح سازمان شانگهای برده شود و سایر کشورهای محصور و ترانزیت عضو شانگهای نیز در آن مشارکت کند.
معاون اول رئیس جمهور گفت: جمهوری اسلامی ایران در این زمینه گامهای مهمی را در قالب کریدور بینالمللی شمال- جنوب برداشته که با تحقق کامل آن دسترسیهای تجاری و اقتصادی از حوزه جنوب و شرق آسیا به کشورهای حوزه آسیای میانه، قفقاز، روسیه، دریای سیاه و اروپا تسهیل خواهد شد.
وی ادامه داد: در همین زمینه، تامین مالی مشترک زیرساخت کریدور «شمال– جنوب»، و همچنین کریدور «چین – غرب آسیا – دریای مدیترانه» و نقشآفرینی مشترک در اجرایی کردن آنها را میتوان به عنوان یک راهکار، در قالب سازمان همکاری شانگهای دنبال نمود.
مخبر یادآور شد: شبکه حمل و نقل و ترانزیت جمهوری اسلامی ایران، ظرفیتهای بندری در دریای خزر، خلیجفارس، دریای عمان و اقیانوس هند از مزیتهای اقتصادی مهمی هستند که ضمن تقویت شبکههای تجاری، کاهش در وقت و هزینهها و نیز سهولت دسترسی برای جابجایی کالا و انتقال خدمات را برای اعضای شانگهای فراهم خواهد ساخت.
معاون اول رئیس جمهور تاکید کرد: تجارب همکاریهای بینالمللی جمهوری اسلامی ایران در عرصههای اقتصادی و تجاری و امکانات موجود برای تامین بخشی از نیازها در عرصه انرژی و پتروشیمی و فضای مستعد برای سرمایهگذاری در این زمینه، فرصت ارزشمندی است که آمادهایم برای تقویت همگرایی اقتصادی و دستیابی به اهداف سازمانی به کار گرفته شوند.
مخبر امنیت بینالمللی اطلاعات و فضای سایبری را یکی دیگر از حوزههای مهم همکاری در سازمان همکاری شانگهای عنوان کرد و اظهار کرد: با امضای «موافقتنامه همکاری در زمینه تأمین امنیت بینالمللی اطلاعات بین کشورهای عضو» در سال ۲۰۰۹ مدون شده است. جمهوری اسلامی ایران آمادگی کامل خود را برای همکاری عملی با کشورهای عضو سازمان جهت رفع تهدیدها ذکر شده در موافقتنامه مذکور اعلام میکند.
وی یادآور شد: افراطیگری و تروریسم که مقابله با آن از ابتدا در دستور کار سازمان همکاری شانگهای قرار داشت، همچنان ثبات و امنیت منطقه ما را تهدید میکند و اخیراً نیز توسط یکی از عوامل وابسته به جریانهای تروریستی ضد بشری و تکفیری، حادثه وحشتناکی در یکی از مراکز دینی و مذهبی ما در شهر شیراز اتفاق افتاد که منجر به از دست دادن تعدادی از هموطنان ما اعم از کودک، زن و افراد بیگناه شد؛ این حادثه ضرورت توجه و اهتمام جدیتر اعضای جامعه جهانی برای مقابله با این فجایع انسانی و وحشتآفرین در کنار مقابله با سایر اشکال و جرایم سازمان یافته بینالمللی را یادآور میسازد.
معاون اول رئیس جمهور با قدردانی از ابراز همدردی کشورهای مختلف، بر عزم جدی ایران برای مجازات مسببان این اقدام تروریستی تاکید کرد و افزود: ما همواره نسبت به گسترش موج افراطگری و تروریسم در جهان هشدار دادهایم و حمایتهای پنهان و پیدای آمریکا و برخی کشورهای اروپایی از چنین تفکراتی برای رسیدن به مقاصد سیاسی خود را عامل گسترش تروریسم در جهان میدانیم.
مخبر از جمله عوامل گسترش تفکر تروریسم در جهان و توسعه ناامنی در منطقه غرب آسیا را ترویج تروریسم دولتی توسط رژیم صهیونیستیِ اشغالگر عنوان کرد که سالها به صورت رسمی به جنایت علیه مردم فلسطین به ویژه زنان و کودکان میپردازد.
معاون اول رئیس جمهور ضمن مراتب قدردانی از نخست وزیر جمهوری خلق چین و تمامی دستاندرکاران، جهت برگزاری این نشست مهم، از حمایتهای صورت گرفته توسط تمامی اعضا برای عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای، تشکر و در پایان اظهار امیدواری کرد که نتایج این نشست، باعث افزایش روزافزون همبستگی، رفاه و آرامش ملتهای ما و موجبات نقشآفرینی و ارتقاء جایگاه سازمان همکاری شانگهای در نظام بینالملل فراهم آورد.