اگر چه ارزش تجارت کشور در هفت ماهه نخست امسال رشد ۱۰ درصدی داشته و وزن تجارت منفی ۱۸ درصد شده است، اما در مهر ماه نسبت به مهر ماه سال قبل ارزش تجارت نیز مثبت نیست و وزن تجارت خارجی نیز کاهش ۳۴ درصدی نسبت به مهر ماه سال ۱۴۰۰ داشته است.

صادرات غیر نفتی کشور در مهر ماه به ۹ و نیم میلیون تن و به ارزش ۴ میلیارد و ۱۵۵ میلیون رسید که نسبت به مهر ماه سال قبل با کاهش ۵ میلیون و ۶۸۷ هزار تنی، ۳۷ درصد در وزن و از لحاظ ارزش نیز با بیش از یک میلیارد دلار کاهش نسبت به مهر ماه ۱۴۰۰ با کاهش ۲۱ درصدی همراه بوده است.

در مهر ماه سال گذشته و در دومین ماه استقرار دولت سیزدهم صادرات کشور به رکورد ۵ میلیارد و ۲۶۸ میلیون دلاری در طول یک ماه دست یافته بود، اما با وجود صادرات نسبتا منطقی در مهر ماه امسال به دلیل عدم اظهار به موقع صادرات گاز، آمار‌ها کاهش صادرات را نسبت به ماه هفتم سال گذشته نشان می‌دهد.

اوضاع واردات در مهر ماه امسال کمی متفاوت است و با ترخیص سه میلیون و ۴۲۷ هزار تن کالا به ارزش ۵ میلیارد و ۶۹۶ میلیون دلار از مرز‌های ورودی کشور، وزن واردات نسبت به مهر ماه سال قبل ۲۲ درصد کاهش داشته، اما ارزش کالا‌های وارداتی با رشد یک میلیارد و ۷۸ میلیون دلاری، ۲۳ درصد افزایش داشته است که ناشی از تفاوت شرایط جهانی نسبت به مهر سال قبل و تفاوت ترکیب کالا‌های وارده است.

از ابتدای سال تا پایان مهر ماه یک میلیارد و ۲۱۸ میلیون دلار برنج (رشد ۲۲۳ درصدی به دلیل نیاز کشور و عدم ممنوعیت فصلی بر خلاف سال‌های قبل)، یک میلیارد و ۱۹۱ میلیون دلار گندم (بر خلاف ادعا‌های مطرح شده در خصوص کاهش شدید واردات صرفا ۳ درصد نسبت به هفت ماه سال قبل کاهش ارزش داشته است)، یک میلیارد و ۱۷۱ میلیون دلار ذرت دامی (کاهش ۳۵ درصدی)، ۹۲۵ میلیون دلار دانه سویا (کاهش ۱۴ درصدی) و ۸۶۷ میلیون دلار تلفن همراه (کاهش ۶۰ درصدی به دلیل تفکیک کد تعرفه تلفن‌های هوشمند بالای ۶۰۰ دلار و افزایش واردات با رویه مسافری و کاهش مشتری به دلایل اقتصادی) پنج قلم اول واردات کالا در ۷ ماهه نخست امسال بودند.

اما در هفتمین ماه از این مدت یعنی در ۳۰ روزه مهر ماه، به ترتیب ۵ کشور طرف معامله برای واردات، امارات با فروش ۲ میلیارد و ۲۲۹ میلیون دلار (رشد ۷۳ درصدی)، چین با یک میلیارد و ۴۳۸ میلیون دلار (رشد ۳۵ درصدی)، ترکیه با ۵۳۸ میلیون دلار (رشد ۲۶ درصدی)، هند با ۳۱۵ میلیون دلار (جایگزین سوئیس) و آلمان با ۱۴۸ میلیون دلار (رشد ۱۰ درصدی) بودند.

پنج مقصد صادرات غیر نفتی کشور در مدت ۳۰ روز مهر ماه نیز به ترتیب چین با خرید یک میلیارد و ۳۳۹ میلیون دلار (رشد ۲۰ درصدی)، عراق با ۶۴۷ میلیون دلار (کاهش ۶۱ درصدی به دلیل عدم اظهار گاز صادراتی و اینکه بخش زیادی از گاز صادراتی به عراق در مهر ۱۴۰۰ اظهار شده بود)، ترکیه با ۴۵۵ میلیون دلار (کاهش ۵۸ درصدی به دلیل عدم اظهار به موقع گاز صادراتی به این کشور)، امارات با ۳۶۴ میلیون دلار (رشد ۵ درصدی) و هند با ۱۹۴ میلیون دلار (جایگزین افغانستان) بودند.

پنج کالای نخست صادراتی کشور در ۷ ماه نخست امسال نیز بامدت مشابه سال قبل با تغییراتی به همراه بوده است. در ۷ ماه نخست سال قبل ۳ میلیارد و ۶۳۹ میلیون دلار گاز طبیعی، یک میلیارد و ۲۷۴ میلیون دلار متانول، یک میلیارد و ۱۳۹ میلیون دلار پلی اتیلن و یک میلیارد و ۵۶ میلیون دلار محصولات نیمه تمام از آهن و فولاد و ۹۰۵ میلیون دلار پروپان مایع در آمار‌های رسمی کشور به عنوان ۵ قلم کالای اول صادراتی ثبت شده بود، اما در ۷ ماهه امسال این ترکیب با کمی تغییر همراه بوده است و پروپان مایع با دو میلیارد و ۱۷ میلیون دلار (رشد ۱۲۳ درصدی)، متانول با یک میلیارد و ۳۳۵ میلیون دلار (رشد ۵ درصدی)، بوتان مایع با یک میلیارد و ۱۶۵ میلیون دلار (در هفت ماهه سال قبل جز ۱۰ قلم اول کالای صادراتی نبود)، گاز طبیعی با ۹۷۷ میلیون دلار (کاهش ۷۳ درصدی به دلیل عدم اظهار به موقع) و پلی اتیلن با ۹۷۶ میلیون دلار (کاهش ۱۴ درصدی) در رتبه‌های اول تا پنجم کالا‌های صادراتی کشور قرار گرفتند.

با این اوصاف تراز تجاری ۷ ماهه کشور منفی ۳ میلیارد و ۳۲۱ میلیون دلار را نشان می‌دهد و تراز تجاری در ماه مهر نیز منفی یک میلیارد و ۵۴۱ میلیون دلار بوده است.