قول مشهور این است که تعداد یاران اصلی امام که حکم وزرای حضرت را در حکومت جهانی‌اش دارند، ۳۱۳ نفر هستند ، در روایات ویژگی‌های زیادی برای یاران حضرت برشمرده‌اند که حتما قابل توجه است که ایشان با چه ویژگی‌هایی در زمره یاران حلقه اول امام قرار گرفته‌اند.

شاید بتوان گفت که مهم‌ترین ویژگی یاران امام زمان ارواحنا فداه این است که آن‌ها مصداق کامل "اولیاء الله" (دوستان خدا) هستند. در قرآن کریم آمده، ألا إنَّ اَوْلیاءَ اللّهِ لا خَوْفٌ عَلَیهم وَ لا هُمْ یحزنون (یونس، ۶۲)؛ آگاه باشید که بر دوستان خدا بیمی نیست و غمگین نمی‌شوند.

این‌که کسی از هیچ چیز ترسی به دل راه ندهد و اندوهگین نشود تنها زمانی امکان‌پذیر است که جز خدا را نبیند و جز به او نیندیشد. این اوج کمال آدمی و بالاترین مرتبه‌ای است که یک انسان می‌تواند به آن دست یابد.

امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: خوشا به حال شیعیان قائم که در زمان غیبتش منتظر ظهور او و فرمان‌بردارش هستند، آنان اولیای خدا هستند، همان‌ها که نه ترس آن‌ها را فرا می‌گیرد و نه اندوهگین می‌شوند. (کمال‌الدین و تمام‌النعمه، ج۲، ص۳۵۷) ، همچنین امیرالمومنین علیه‌السلام فرمود: نـه از نسل‌های گذشته کسی از آنان سبقت گرفته و نه از آیندگان کسی به مقام والای آن‌ها می‌رسد.

اصحاب امام در حدّی از ایثار و جانبازی و شجاعت و سلحشوری هستند که به فرموده امام سجاد علیه‌السلام دشمنان امام زمان ارواحنا فداه جمع می‌شوند تا آن حضرت را به شهادت برسانند، همین ۳۱۳ نفر با دفاع قهرمانانه و جانبازی در راه آن بزرگوار، دشمنان را دفع کرده و آنان را شکست می‌دهند. (بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۶)

در روایات این اصحاب تشبیه به ۳۱۳ نفر مسلمان شجاع و سلحشور شده‌اند که در جنگ بدر، نخستین شکست بزرگ را بر کفّار و دشمنان اسلام وارد آوردند، که تا آن وقت دشمنان چنین شکستی از اسلام نخورده بودند و اصلاً تصوّر چنین شکستی را نمی‌کردند. به علاوه، این ۳۱۳ نفر پرچم‌داران روی زمین و حاکمان خدا بر مردم در سراسر زمین می‌باشند، این ویژگی‌ها حکایت از آن می‌کند که این افراد علاوه بر سلحشوری و شجاعت، دارای علم و بینش بوده که لیاقت رهبری جوامع را دارند و شایستگی آن را دارند که پرچم‌دار کشور‌ها باشند.

شاید بتوان گفت، هنگام برقراری حکومت جهانی امام زمان ارواحنا فداه همه جهان به ۳۱۳ ایالت و استان تقسیم گردد و در هر یک از این ایالت‌ها و استان‌ها، این مردان بزرگ رهبر آن‌ها می‌شوند. امام صادق علیه‌السّلام فرمود: گویا امام قائم علیه‌السّلام را بر بالای منبر کوفه می‌نگرم که یارانش ۳۱۳ نفر، به تعداد جنگ‌آوران مسلمان جنگ بدر، اطرافش را گرفته‌اند. این یاران پرچم‌داران و حاکمان بر مردم در زمین از جانب خدا هستند. (بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۴۳۶)

به هر کدام از آن‌ها قدرت چهل مرد داده شده و قلب آن‌ها محکم‌تر از پاره‌های آهن است. اگر به کوه‌هایی از آهن برخورد کنند آن‌ها را از جا برمی‌کنند و شمشیر‌های آنان از حرکت باز نمی‌ایستد، تا زمانی که خداوند راضی شود. (بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۷)

کلمه «اوتاد» جمع «وَتَد» به معنی میخ است و با توجه به آیه ۷ سوره نبأ خداوند می‌فرماید: وَالجِبالَ أَوتاداً؛ ما کوه‌ها را میخ‌های زمین قرار دادیم. (که زمین را نگهدارند و به وسیله آن، زمین از هم نپاشند). یاران امام هم از مردان بسیار خالص و دلاورند که همچون کوه استوار، در خدمت امام ارواحنا فداه به سر می‌برند.

در روایات تعداد اینان را سی نفر بیان کرده‌اند که همواره در خدمت امام عصر ارواحناه فداه به سر می‌برند. هر کدام از آن‌ها که از دنیا بروند، فرد شایسته دیگری جانشین او می‌گردد و زمین خالی از اوتاد نمی‌شود. (غیبت طوسی، ص ۱۰۲/ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۸)

عصائب

طبق بعضی از روایات این‌ها یاران امام زمان ارواحنا فداه در عراق هستند که هنگام ظهور آن حضرت خود را به مکه می‌رسانند و با ایشان بیعت می‌کنند. (المجالس السنیه، ج ۵، ص ۶۹۹) معنی «عصائب»، جمع «عصبه» به معنی جوان‌مردان رشید و نیرومند است. (اثبات الهداة، ج ۷، ص ۳۸)
امام صادق علیه‌السّلام فرمود: گویا امام قائم علیه‌السّلام را بر بالای منبر کوفه می‌نگرم که یارانش ۳۱۳ نفر، به تعداد جنگ‌آوران مسلمان جنگ بدر، اطرافش را گرفته‌اند. این یاران پرچم‌داران و حاکمان بر مردم در زمین از جانب خدا هستند

ویژگی دیگر ایشان ابدال است. این‌ها یاران امام زمان ارواحنا فداه در شام هستند و هنگام خروج و ظهور آن حضرت، خود را به مکّه رسانده و با آن حضرت بیعت می‌کنند. (المجالس السنیه، ج ۵، ص ۶۹۹ و ۷۰۹) معنی ابدال چنان که مرحوم طریحی در مجمع البحرین می‌گوید: آن‌ها جمعی از صالحان می‌باشند، که همواره در زمین هستند، وقتی یکی از آن‌ها فوت کند، خداوند بدل او، شخص صالح دیگری را می‌گذارد، این‌ها چهل یا هفتاد نفر در شام هستند و یا سی نفر در جای دیگر. (مجمع البحرین، ماده بدل) بنابراین این‌ها مردان خالص و کامل و صالح روی زمین هستند. شخصی از امام رضا علیه‌السّلام در مورد ابدال پرسید، امام فرمود: ابدال، اوصیای پیامبران هستند. (سفینة البحار، ماده بدل)

نجباء

«نجباء» که جمع «نجیب» به معنی افرد پاک‌سرشت و خوش‌نفس و جوانمرد است. طبق روایتی از امیرالمومنین و امام باقر علیهماالسّلام ایشان یاران امام زمان ارواحنا فداه از سرزمین مصر هستند. امیرالمومنین علی علیه‌السّلام فرمود: الابدال بالشام و انجباء بمصر و العصائب بالعراق (مجمع البحرین ماده عصب)

رفقاء یاران امام زمان ارواحنا فداه از کوفه هستند و خود را هنگام ظهور به مکّه رسانده و با آن حضرت بیعت می‌کنند و همچون پاره‌های متراکم ابر پاییزی به سوی مکّه روانه می‌شوند. (المجالس السنیه، ج ۵، ص ۷۰۹) با توجه به معنی «رفق» و «رفاقت» که نشانگر صفا و صمیمیت و پیوند محکم آن‌هاست، به ویژگی دیگر یاران مخلص امام زمان ارواحنا فداه نیز پی می‌بریم.

اعاجم

اعاجم یعنی غیر عرب، امام زمان ارواحنا فداه یاران بسیار مقاوم و خستگی‌ناپذیر و مخلص در این کشور‌های عجمی دارد. ایشان هسته مرکزی ارتش نیرومند امام علیه‌السّلام را در کشور‌های عجمی تشکیل می‌دهند و به توسعه آن اقدام جدّی دارند. (بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۸ و ۹)
اصحاب امام در حدّی از ایثار و جانبازی و شجاعت و سلحشوری هستند که به فرموده امام سجاد علیه‌السلام دشمنان امام زمان ارواحنا فداه جمع می‌شوند تا آن حضرت را به شهادت برسانند، همین ۳۱۳ نفر با دفاع قهرمانانه و جانبازی در راه آن بزرگوار، دشمنان را دفع کرده و آنان را شکست می‌دهند

امیرالمومنین علی علیه‌السّلام فرمود: اصحاب امام زمان ارواحنا فداه جوانند و پیر در آن‌ها یافت نمی‌شود، جز مثل سرمه در چشم و نمک در غذا، که کم‌ترین مقدار در غذا نمک است. (اثبات الهداة، ج ۷، ص ۳۷)

سربازان و یاران امام زمان ارواحنا فداه مانند دیگر مؤمنان پارسا، دارای ایمان و عمل صالح می‌باشند. آنان علاوه بر این خصوصیت، دارای امتیازات و ویژگی‌های خاصی هستند که آن‌ها را از مؤمنان دیگر برجسته می‌سازد، آن‌گونه که امیرالمومنین علیه‌السلام فرمود: نـه از نسل‌های گذشته کسی از آنان سبقت گرفته و نه از آیندگان کسی به مقام والای آن‌ها می‌رسد. (بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۴ و ۳۰۷)

امام صادق (ع) در روایتی ویژگی‌های کلی و برنامه‌های کسانی را که می‌خواهند از یاران امام زمان ارواحنا فداه باشند، ویژگی هایی چون منتظر بودن انتظار فرج به معنای واقعی آن ویژگی نخست یاران امام مهدی (عج) است، همچنین با ورع بودن دومین ویژگی یاران امام زمان ارواحنا فداه تهذیب نفس و خودسازی و دوری از گناه، تقوا و دوری از مکروهات و شبهات است، داشتن اخلاق نیکو و کریمانه از دیگر ویژگی‌های یاران و سربازان امام زمان ارواحنا فداه است. (اثبات الهداة، ج ۷، ص ۹۲)

یاران هم‌چنان که در بالاترین درجه تقوا و پرهیزکاری قرار دارند، از نظر کمال علمی نیز در بالاترین درجه قرار گرفته و از جام حکمت الهی و معرفت دینی، چنان‌که باید، سیراب شده‌اند. امیرالمومنین علیه‌السلام در این‌باره می‌فرماید،  پس گروهی در آن فتنه‌ها صیقلی می‌شوند، مانند صیقلی که آهنگر به شمشیر می‌دهد. دیده‌های آن‌ها به نور قرآن جلا داده و روشن می‌شود و تفسیر در گوش‌هایشان جا گرفته شود. در صبح و شب، جام حکمت را به آن‌ها می‌نوشانند. (شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید، خطبه ۱۵۰، ج ۹، ص ۱۲۶)