۲۱ آبان از چک الکترونیکی رونمایی شد. اقدامی که یکی دیگر از گام‌های بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور در راستای ارائه خدمات غیرحضوری به شهروندان و اصلاح مسیر قانون چک بود.

در خصوص چک الکترونیک و تمایز آن با چک معمولی کارشناس امور بانکی نکاتی را بیان کرد.

چک الکترونیکی همان چک کاغذی، اما به شکل دیجیتال است

آقای اصغر بالسینی گفت: نکته‌ای که در خصوص چک الکترونیکی می‌توان مطرح کرد این که چک الکترونیکی همان چک کاغذی است که در فضا و بستری دیجیتال قرار است فعال شود یعنی هر آن چه که در رابطه با چک‌های کاغذی وجود دارد (بحث اعتبار، نحوه صدور، قوانین مرتبط با صدور و درخواست چک) در زمینه چک‌های الکترونیکی نیز صدق می‌کند. در کل چک الکترونیکی نسخه دیجیتال شده چک کاغذی است.

 در حال حاضر سه بانک پارسیان، صادرات و تجارت این خدمت را به مشتریان حقوقی خود ارائه می‌دهند .اما نحوه استفاده از این چک‌ها به چه شکل بود و باید چه اقداماتی را انجام داد؟

پیش نیاز استفاده از خدمات سامانه چکاد (چک الکترونیک) چیست؟

صدور چک الکترونیک سه ابزار نیاز دارد. اولین ابزار یک حساب جاری با قابلیت استفاده از چک دیجیتال است. همچنین برای این کار، دسترسی به همراه بانک مربوط و سامانه امضای دیجیتال نماد بانک مرکزی (اپلیکیشن هامون) نیز الزامی است.

فعال سازی در سامانه چکاد

برای فعال سازی خدمت چک دیجیتال به منوی مرتبط در همراه بانک خود مراجعه و گزینه فعال سازی چک الکترونیک را انتخاب کنید. پس از ثبت امضای الکترونیکی از طریق برنامه هامون خدمت مورد نظر فعال می‌شود.

در خواست صدور دسته چک الکترونیکی

برای ثبت درخواست صدور دسته چک الکترونیک پس از مراجعه به گزینه مربوط در همراه بانک و انتخاب شماره حساب جاری خود و تعیین تعداد برگه دسته چک پیامکی حاوی رمز یکبار مصرف ارسال می‌شود در صورت ورود صحیح رمز درخواست جهت صدور دسته چک دیجیتال به بانک ارسال می‌شود.
پس از طی کردن مراحل و کنترل‌های لازم در شعبه افتتاح کننده حساب دسته چک الکترونیک برای متقاضی صادر خواهد شد.

پیگیری در خواست صدور دسته چک الکترونیکی

هنگامی که درخواست صدور دسته چک در شعبه بانک در جریان است افراد می‌توانند با مراجعه به گزینه پیگیری درخواست صدور دست چک الکترونیک  ، از وضعیت کلی درخواست خود آگاه شوند.

مشاهد دسته چک صادر شده و برگه‌های چک الکترونیک

مشاهده دسته چک الکترونیک از طریق گزینه دریافت اطلاعات دسته چک در همراه بانک فراهم است.

همچینن افراد می‌توانند تمام برگه‌های چک صادر شده، مصرف شده، نقد شده یا باطل شده خود را مشاهده کنند.

صدور چک

برای صدور چک یکی از برگه‌های چک صادر نشده خود انتخاب و کد ملی گیرنده چک را وارد کنید در ادامه مبلغ چک، تاریخ سررسید و شرح آن را وارد و تایید کنید پس از ثبت امضای الکترونیک از طریق برنامه هامون چک صادر و مشخصات آن در همراه بانک نمایش داده خواهد شد.

انتقال چک الکترونیک 

به منظور انتقال چک الکترونیک به فرد دیگر در قسمت مشاهده کارتابل و کارسازی چک‌های دریافتی گزینه انتقال را انتخاب و در مرحله بعد کد ملی فردی که قرار است چک به اسم آن منتقل شود را وارد کنید.

نقد کردن چک الکترونیکی

چک‌های الکترونیکی به دو صورت حضوری و غیرحضوری نقد می‌شوند. افرادی که تمایل دارند وجه چک را به صورت نقدی دریافت کنند باید به صورت حضوری به شعبه بانک مربوطه مراجعه کنند.

به منظور نقد کردن چک به شکل غیر حضوری از طریق گزینه کارتابل و کار سازی چک‌های دریافتی پس از انتخاب گزینه نقد کردن چک وانتخاب شماره حساب مورد نظر مبلغ چک به حساب کاربر واریز می‌شود.

اما به گفته کارشناسان چک‌های الکترونیکی مزیت‌هایی از جمله تسریع در صدور را دارد.

آقای حجت الله فرزانی کارشناس امور بانکی گفت: چک الکترونیکی یکی از ابزار‌های پرداخت است. در خصوص مزیت‌های چک الکترونیکی باید گفت این نوع چک جذابیت‌های خودش را دارد. تسریع در صدور چک، حذف دخل، تصرف و جعل توسط دارنده چک و کاهش مراجعه حضوری از مزیت‌های آن محسوب می‌شود.

او می گوید: اقدام به صدور چک‌های الکترونیکی و استفاده از فناوری اطلاعات در مبادلات سبب کاهش هزینه‌های مبادلاتی می‌شود. همچنین تسریع و شفافیت در معاملات را به همراه دارد که این مورد می‌تواند به اقتصاد کشور کمک کنند. علاوه بر این امکان نظارت بانک مرکزی را نیز افزایش می‌دهد. مورد آخر این که چک الکترونیک می‌تواند بحث وصول چک‌های برگشتی که به عنوان یکی از معضل‌های همیشگی مطرح بوده را حل کند و این ویژگی می‌تواند کمک کننده خوبی به کسب و کار‌ها به ویژه تجار محسوب شود.

به گفته مسئولان بانکی  به زودی، بانک‌های کشاورزی، ملت و آینده به جمع این سه بانک دیگر برای ارائه خدمت چک الکترونیکی  اضافه خواهند شد.

گزارش از کیمیا قلی پور