غلامحسین دلبری معاون امور توسعه و پیشگیری بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینکه در سرپناه شبانه خدمات متعددی به افراد کارتن‌خواب‌ و بی‌خانمان‌ ارائه می‌شود، گفت: یکی از اهداف بهزیستی ساماندهی معتادین و کارتن‌خواب‌ها است. ایجاد سرپناه شبانه در راستای محقق ساختن این هدف انجام گرفته است. خدماتی که در مراکز سرپناه شبانه ارائه می‌شود شامل یک وعده غذای گرم، صبحانه، مکانی برای استراحت و خواب، خدمات بهداشتی، ارجاع به مراکز درمانی و ارائه رویکرد نوین آموزشی در جهت پیشگیری از بیماری هایی چون اچ‌آی‌وی است.

او با اشاره به اینکه درحال حاضر اعتیاد یکی از چالش‌های مهم جهانی است، افزود: سازمان بهزیستی در سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های خود به پیشگیری و درمان اعتیاد توجه ویژه‌ای دارد. یکی از فعالیت‌های موثر بهزیستی اقدامات مربوط به کاهش پیامدهای بهداشتی، اجتماعی، اقتصادی مصرف مواد مخدر و همینطور اقدامات متعدد به منظور درمان اعتیاد است.

معاون امور توسعه و پیشگیری بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینکه اولین گام در کنترل اعتیاد، پیشگیری است، ادامه داد: بهزیستی همواره فعالیت‌های آموزشی و اجتماع محور را به منظور آگاه‌سازی و پیشگیری از اعتیاد برای عموم مخصوصا اقشار در معرض آسیب انجام می‌دهد.

دلبری بیان کرد: برای افراد دارای اعتیاد که تمایل و انگیزه‌ای برای درمان ندارند نیز مداخلاتی انجام می‌گیرد که هدف اولیه آن کاهش پیامدهای بهداشتی، اجتماعی و... ناشی از مصرف مواد است. درمورد این افراد در ابتدا هدف کاهش یا قطع مصرف مواد نیست بلکه فرد مصرف‌کننده برای دریافت خدمات دیگری مانند سرپناه شبانه به مراکز مراجعه می‌کند اما در ادامه سعی می‌شود که در جهت کاهش آسیب ناشی از اعتیاد اقداماتی انجام گیرد مثلا با ارائه آموزش‌های لازم به سمت مصرف مواد کم خطرتر راهنمائی می‌شوند و نوع مصرف فرد تغییر می‌یابد.

او با بیان اینکه مراکز گذری نیز از دیگر مراکزی است که در زمینه کاهش آسیب اجتماعی فعالیت می‌کند، تصریح کرد: ایستگاه‌های کاهش آسیب در نزدیک‌ترین محل به پاتوق معتادان تعبیه شده‌اند. مراکز موبایل سنتر یا مراکز سیار نیز به وسیله خودروهایی به پاتوق‌ها مراجعه می‌کنند و آنجا ارائه خدمت انجام می‌گیرد.

معاون امور توسعه و پیشگیری بهزیستی خراسان رضوی با اشاره به اینکه مراکز سرپناه شبانه و مراکز کاهش آسیب اجتماعی بهزیستی با هم در ارتباط‌ می‌باشند، تاکید کرد: مراکز گذری معتادین را به مراکز سرپناه شبانه راهنمائی می‌کنند. در مراکز گذری وسایل پیشگیری برای روابط بی‌خطر و آموزش‌هایی درخصوص تزریق سالم و... ارائه می‌گردد. در مرحله آخر فرد معتاد را به مراکز درمانی ارجاع می‌دهیم که بخشی از هزینه‌های آن از طریق بیمه سلامت پرداخت می‌گردد.

دلبری اظهار کرد: یکی از اهدافی که به منظور کاهش آسیب مصرف مواد وجود دارد این است که معتادین به بیماری‌های عفونی و واگیردار مثل ایدز، هپاتیت و... مبتلا نشوند. انتقال این بیماری‌ها از طریق سرنگ و سوزن آلوده به‌راحتی انجام می‌گیرد. در سال‌های اخیر بهزیستی اقداماتی نظیر ارائه سرنگ و سوزن به افراد تزریقی انجام داده تا از سرنگ و سوزن مشترک استفاده نکنند و انتقال بیماری اتفاق نیفتد. خوشبختانه انتقال بیماری‌های عفونی از طریق سرنگ و سوزن مشترک به نسبت سال‌های گذشته به شدت کم شده است.

او افزود: هدف بعدی این است که به وسیله آموزش‌هایی که ارائه می‌شود بتوانیم نوع مصرف را در این افراد تغییر دهیم تا مواد کم خطرتری استفاده نمایند. در ابتدا هدف جذب بیمار در مرکز است اما به مرور از طریق کلاس‌های مشاوره‌ای، خدمات روانشناختی و گروه درمانی این افراد را به سمت استفاده از مواد کم خطرتر سوق می‌دهیم و به تدریج از طریق مددکار ارتباط آنها با خانواده به منظور تغییر در سبک زندگی انجام می‌گیرد و گام‌هایی برداشته می‌شود.

معاون امور توسعه و پیشگیری بهزیستی خراسان رضوی درخصوص شرایط استفاده از سرپناه شبانه ادامه داد: این مراکز برای افراد بی‌خانمان معتاد درنظرگرفته شده تا شب را در جایی مستقر شوند. این افراد بدون هیچ محدودیتی می‌توانند به این مراکز مراجعه کنند و از خدمات آن استفاده نمایند. شایان ذکر است که اگر چارچوب و مقررات این مراکز مانند عدم مصرف مواد در مرکز، اجتناب از درگیری و نزاع و... رعایت نشود، از پذیرش افراد خودداری خواهد شد. افراد در بدو ورود نیز بایستی استحمام و لباس خود را تعویض نمایند.

دلبری بیان کرد: مراکز سرپناه شبانه در فصول سرد سال در ساعت ۱۶ شروع به‌کار کرده و تا ساعت ۹ صبح فعالیت دارند و فقط برای اقامت شبانه درنظر گرفته شده‌اند. صبح‌ها مرکز تخلیه می‌گردد و افراد بایستی آنجا را ترک نمایند. تمهیدات لازم در خصوص وسایل گرمایشی و مورد نیاز در طول اقامت شبانه درنظر گرفته شده است.

او امور توسعه و پیشگیری بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینکه بهزیستی مسئولیتی در قبال شناسایی و جمع آوری کارتن خواب‌ها ندارد، تصریح کرد: استفاده از مراکز سرپناه شبانه اختیاری است. برای استفاده از این مکان‌ها اجباری وجود ندارد. به‌همین دلیل افراد باید خودشان مراجعه نمایند. بدین‌صورت نیست که معتادین از سطح شهر جمع‌آوری شوند و به این اماکن منتقل گردند. هیچ محدودیتی در اقامت افراد وجود ندارد و می‌توانند شب‌های متوالی در این مراکز حضور داشته باشند.

معاون امور توسعه و پیشگیری بهزیستی خراسان رضوی تاکید کرد: میزان پذیرش هر مرکز متناسب با وسعت و ظرفیت آن متفاوت است. مراکز غالبا بین ۲۰ تا ۶۰ نفر پذیرش شبانه دارند. این مراکز در تمام طول سال فعال هستند و استفاده از آنها محدود به زمان خاصی نیست. شایان ذکر است که بهزیستی تنها نهادی نیست که در این خصوص خدمات ارائه می‌دهد. دانشگاه علوم‌پزشکی، شهرداری، ارگان‌ها و موسسات غیردولتی دیگری نیز وجود دارند که در زمینه ارائه خدمات به این افراد فعالیت می‌کنند و معمولا باتوجه به شروع فصول سرد این مراکز و موسسات فعالیت‌های انسان دوستانه بیشتری را ارائه می‌دهند.

دلبری درخصوص موقعیت مکانی سرپناه‌های شبانه فعال بهزیستی خراسان رضوی اظهار کرد: سه سرپناه در مشهد شامل؛ سرپناه"راهیان به سوی سلامتی" واقع در حدفاصل طبرسی۳۰ و۳۲، سرپناه "نوده" واقع در بلوار توس، توس ۶۵، حدفاصل نجف ۳۰و۳۲، سرپناه "نورامید"، بلوار ابوطالب، شهید چراغچی۲۳، و یک سرپناه شبانه در شهرستان سبزوار واقع در مصلی قدیم، ساختمان آرامستان آماده ارایه خدمات می باشد.