فناوری‌های حیرت‌انگیزی وجود دارد که در حاشیه مسابقات از آن‌ها رونمایی شده است. فناوری‌هایی که هوش را از سر انسان می‌برد و بعضی کارشناسان مدعی شده‌اند که کشور‌های دیگر امکانات امروز را تا ۱۲ سال بعد هم تجربه نخواهند کرد و از آن‌ها بهره نخواهند برد! گفته می‌شود که قطر در تجهیز کشور خود برای برگزاری هر‌چه بهتر مسابقات جام‌جهانی ۲۰۲۲ بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار در بخش‌های مختلف هزینه کرده است، هر چند به رغم میزبانی و تدارک زیاد، تیم فوتبال میزبان در هر دو بازی خودش شکست خورد. بعد از پیروزی دلچسب تیم ملی مقابل ولز، مرور فناوری ها‌ی جذاب موجود در جام جهانی دلچسب‌تر از همیشه است.

مزایای بی‌شمار فناوری خنک‌کننده ورزشگاه‌ها

به دلیل شرایط آب و هوایی قطر، تمهیدات به‌صورتی اندیشیده شده که ورزشگاه‌ها در خلال برگزاری بازی‌ها مجهز به سیستم خنک‌کننده باشند. این سیستم خنک‌کننده که تحولی را در این حوزه از فناوری به‌وجود آورده، هوای درونی ورزشگاه‌ها را در کشور گرمسیر قطر خنک و مطبوع نگه می‌دارد. خالق این فناوری یکی از استادان مهندسی مکانیک دانشگاه قطر است و آن را برای برآوردن نیاز ورزشگاه‌ها و تماشاچیان راه‌اندازی کرده است. البته این سیستم‌های خنک‌کننده تنها به زمین بازی محدود نمی‌شود بلکه فضای داخلی ورزشگاه و حتی سکو‌ها و صندلی‌های تماشاچیان هم مجهز به این فناوری هستند. محققان قطری در این فناوری پیشرفته از انرژی خورشیدی و فناوری کربن خنثی به‌منظور خنک‌کردن ورزشگاه‌ها استفاده می‌کنند تا دمای ورزشگاه از ۲۱ درجه سانتی‌گراد بالاتر نرود و در یک حد معمول باقی بماند. درواقع عبور هوای خنک از خروجی‌های ویژه در زیر صندلی‌های تماشاچیان و نازل‌های بزرگ، فضا را خنک نگه می‌دارد. علاوه‌بر قدرت خنک‌کنندگی، این فناوری از بخش دیگری هم تشکیل شده که قابلیت تصفیه‌کنندگی فضای ورزشگاه‌ها را به خود اختصاص داده است. همچنین تهویه کف ورزشگاه به‌گونه‌ای فراهم می‌شود که بازیکنان فوتبال در فضایی عاری از بیماری‌های قارچی بازی کنند و چمن زمین بازی کاملا تمیز و پاک باشد. حسگر‌ها در تمام قسمت‌های ورزشگاه، دما و رطوبت را کنترل می‌کنند.

شمارش جمعیت و افزایش امنیت با هوش مصنوعی

در این پروژه، از فناوری‌های هوش‌مصنوعی و نظارت ویدئویی مبتنی‌بر پهپاد استفاده شده تا نیرو‌های امنیتی راحت‌تر بتوانند جمعیت را مدیریت کنند. در شهر دوحه، پایتخت قطر، اتاقی وجود دارد که در آن صد‌ها نمایشگر، جمعیت حاضر در بازی‌های جام جهانی ۲۰۲۲ را زیر ذره‌بین قرار داده اند. درطول زمان برگزاری جام جهانی، بیش از ۱۰۰ متخصص در مرکز دستور و کنترل اسپایر مشغول کار خواهند بود و با دقت تصاویری را که از ۲۲ هزار دوربین امنیتی مستقر در هشت ورزشگاه میزبان جام‌جهانی مخابره می‌شود، تحت کنترل دارند. فناوری تشخیص چهره به کارمندان این مرکز این امکان را می‌دهد که روی چهره هر یک از ۸۰ هزار هوادار حاضر در ورزشگاه لوسیل که میزبان ۱۰ مسابقه از جمله بازی فینال است، زوم کنند. محمد احمد المهندی، یکی از مدیران این مرکز دراین باره گفته: «با یک کلیک می‌توانید از یک ورزشگاه به ورزشگاه بعدی بروید چراکه ما همه چیز را در یک پلتفرم متمرکز زیر نظر داریم؛ از مدیریت تاسیسات گرفته تا امنیت، سلامت و ایمنی و حتی فناوری اطلاعات و ارتباطات.»

ورزشگاه کاملا قابل حمل

یکی از ورزشگاه‌های میزبان برگزاری جام جهانی ۲۰۲۲، ورزشگاه ۹۷۴ نام دارد که ممکن است بعد از جام جهانی وجود نداشته باشد یا حداقل در جای فعلی نباشد! در واقع ورزشگاه ۹۷۴، یک سازه کاملاً جداشدنی است. این ورزشگاه با استفاده از کانتینر‌های حمل و نقل و قاب‌های فولادی ساخته شده است. طراحی ورزشگاه آن را از نظر بصری جذاب کرده و در عین حال با توجه به این که مواد کمتری در مقایسه با یک ورزشگاه سنتی در آن استفاده شده است، مقرون به صرفه بودن را هم تضمین می‌کند. گفتنی است، این اولین ورزشگاه در تاریخ فوتبال و برگزاری رقابت‌های جهانی است که به‌طور کامل قابل جداسازی بوده و می‌توان آن را به سرعت نصب و سپس جمع‌آوری کرد.

مشخصات باورنکردنی فناوری آفساید نیمه‌خودکار

این سیستم، هر بار که توپ برای بازیکنی در موقعیت آفساید ارسال شود، یک هشدار خودکار برای کمک داور ویدئویی ارسال می‌کند. با این سیستم دیگر برای تعیین آفساید بودن یا نبودن بازیکن، نیازی به تکرار‌های طولانی VAR نخواهد بود. ۱۲ دوربین ردیابی اختصاصی نصب شده زیر سقف ورزشگاه برای ردیابی توپ و جمع آوری داده‌های دریافتی ازحداکثر ۲۹ نقطه بدن هر بازیکن و محاسبه دقیق موقعیت آن‌ها در زمین با دقت ۵۰ بار در ثانیه، استفاده می‌شود. داده‌های جمع آوری شده این ۲۹ نقطه شامل تمام اندام‌هایی است که در برقراری تماس‌های آفساید دخیل هستند. با ترکیب داده‌های ردیابی اندام و توپ و به کارگیری هوش مصنوعی، هر زمان که توپ توسط مهاجمی دریافت شود که در موقعیت آفساید قرار دارد، هشدار آفساید به طور خودکار به مسئولان نظارت ویدئویی مسابقه در داخل اتاق عملیات ویدئویی ارسال می‌شود. قبل از اطلاع داور داخل زمین، ناظر ویدئویی تصمیم پیشنهادی را که براساس موقعیت‌های محاسبه شده اندام بازیکنان است، تأیید می‌کند. این فرایند در عرض چند ثانیه اتفاق می‌افتد و به این معنی است که روند تصمیم‌گیری درباره آفساید را سریع‌تر و دقیق‌تر می‌کند.

نخستین توپ هوشمند فوتبال

توپ رسمی مسابقات جام‌جهانی ۲۰۲۲ به نام «الرحلا»، یک محصول نوآورانه است که شرکت آدیداس طراحی آن را برعهده گرفت. الرحلا در زبان عربی به معنی «سفر» است. از ویژگی‌هایی این توپ هوشمند می‌توان به یک فناوری ارتباطی اشاره کرد که داده‌های مسابقه را بلافاصله با سرعت بیش از ۵۰۰ بار در ثانیه به داوران مستقر در مرکز کمک‌داور ویدئویی منتقل می‌کند. این توپ دارای سیستم تعلیق جدید آدیداس در مرکز و مجهز به حسگر حرکتی است به طوری که طبق سیستم تعلیق، نقطه ضربه به توپ را با دقت زیادی شناسایی می‌کند. این توپ هوشمند همچنین اوج سرعت بازی را تشخیص می‌دهد و به گفته فیفا، سرعت این توپ در مقایسه با دیگر توپ‌های دوره‌های قبلی جام‌جهانی به‌مراتب بیشتر است. این نخستین‌باری است که یک توپ مسابقه در جام‌جهانی از این فناوری استفاده می‌کند.

پخش مسابقات برای نابینایان و بیماران حسی

یکی از نقص‌هایی که در بازی‌های جام‌جهانی در دوره‌های قبل وجود داشت، این بود که افراد نابینا و کم‌بینا قادر به تماشای بازی‌ها نبودند و تنها باید از قابلیت صدا برای درک مسابقات استفاده می‌کردند، اما با فناوری جدید حتی این افراد هم قادر خواهند بود به این بازی‌ها دسترسی پیدا کنند. این محصول با عنوان Bonocle در بازی‌های قطر برای اولین‌بار رونمایی می‌شود که قادر است محتوای دیجیتالی جام‌جهانی را به خط بریل تبدیل کند و به طرفداران نابینا و کم‌بینا امکان دهد به‌طور همزمان از بازی لذت ببرند. علاوه‌براین، فناوری feelix palm هم قابلیتی است که از خط بریل برای ارسال تکانه‌ها از طریق دست استفاده می‌کند. آن دسته از تماشاچیانی که مبتلا به اوتیسم یا دیگر مشکلات حسی هستند، می‌توانند از اتاق‌های تماشای حسی استفاده کنند.

اپلیکیشن داده‌های مربوط به بازیکنان فوتبال

برنامه FIFA Player مربوط به انجمن جهانی اتحادیه‌های بازیکنان حرفه‌ای و مطابق با منشور جدید حقوق داده‌های بازیکنان تولید شده است و داده‌های ردیابی عینی بازیکن مثل معیار‌های سرعت، مسافت، شتاب‌ها و نقشه‌های حرارتی موقعیت را برای یک سیستم نوری در هر ورزشگاه جمع‌آوری می‌کند. به‌علاوه، این برنامه دارای داده‌های رویداد‌های پیشرفته است که در آن به تحلیل‌گران عملکرد فیفا، جزئیات دقیقی درباره پاس، فشار و موارد مشابه ارائه می‌دهد. تمام داده‌های توزیع شده بین بازیکنان برای بررسی از زوایای مختلف دوربین با ویدئو همگام‌سازی می‌شود و بلافاصله پس از هر مسابقه در دسترس هر ورزشکار قرار می‌گیرد.

پنل خورشیدی پرتابل

یکی از اقداماتی که دانشگاه تگزاس قطر برای این روز‌های جام‌جهانی انجام داده، ابداع یک شیوه نوآورانه به نام SUNPave برای استفاده از انرژی خورشیدی است که با همکاری دانشگاه تگزاس و بنیاد قطر تولید و در ورزشگاه «الثمامه» قرار داده شده که در قالب کاشی‌های ۵۰ مترمربعی نصب شده‌اند. در این پروژه از پنل‌های خورشیدی متحرک و پرتابل استفاده شده است. این پنل‌های قابل‌حمل با توجه به این که قابل نصب روی کف زمین هستند یا به‌طور عمودی روی دیوار قرار می‌گیرند، به همان اندازه پنل‌های خورشیدی سابق، انرژی تولید می‌کنند. انرژی تولیدشده توسط هر کدام از پنل‌های خورشیدی برای تامین انرژی یک اتاق خواب شامل تجهیزاتی، چون تهویه هوا، روشنایی و یخچال کافی است.

منبع : روزنامه خوراسان