در این دوره از جوایز حفاظت از میراث‌فرهنگی یونسکو که توسط دفتر منطقه‌ای بانکوک در تایلند برگزار می‌شود، ۱۳ پروژه از شش کشور افغانستان، چین، هند، ایران، نپال و تایلند توسط هیئت داوران بین‌المللی مورد تقدیر قرار گرفتند ، مذاکرات هیئت داوری در نوامبر ۲۰۲۲ انجام شد. در دور اول، اعضا در مجموع ۵۰ اثر از ۱۱ کشور از سراسر منطقه آسیا و اقیانوسیه را بررسی کرده بودند.

فهرست کامل برندگان ۲۰۲۲ شامل موارد زیر است:

جایزه تعالی

موزه چاتراپاتی شیواجی ماهاراج واستو سانگرهالایا، بمبئی، هند

جایزه ممتاز

قنات زارچ، یزد، ایران

چاه‌های پلکانی گلکوندا، حیدرآباد، هند

کتابخانه نیلسون هایز، بانکوک، تایلند

جایزه شایستگی

خانه صدوقی، یزد، ایران

توپدارا استوپا، چاریکار، افغانستان

معبد بودایی نانتیان، فوجیان، چین

قلعه دوماکوندا، تلانگانا، هند

ایستگاه بایکولا، بمبئی، هند

۲۵ معبد در کاتماندو، نپال

تقدیر ویژه برای توسعه پایدار

محله وِست گویژو لیلانگ، شانگهای، چین

جایزه طراحی جدید در زمینه‌های میراث

زیرساخت یکپارچه ام۳۰ برای منبع تغذیه و جمع‌آوری زباله، منطقه ماکائو، چین

بلوک ژیائوژیهو، نانجینگ، چین

فنگ جینگ، رئیس واحد فرهنگ یونسکو بانکوک در جلسه اعلام برندگان گفت: جوایز می‌توانند به مردم احساس غرور و احساس مالکیت میراث خود را القا کنند. با توجه به اینکه ما هنوز در دوره بهبودی از همه‌گیری جهانی کرونا هستیم، دیدن افزایش تعداد آثار ثبت‌نامی در سال جاری باعث دلگرمی است. آثار ثبت‌نام‌شده امسال بار دیگر بحث‌های جالبی را در مورد روند توسعه میراث‌فرهنگی در منطقه آسیا و اقیانوسیه مطرح کرده است. ما شاهد توجه بیشتر به مناظر فرهنگی از جمله سیستم‌های زیرساخت میراثی هستیم که با رویکرد توسعه پایدار در شهر‌ها و مناطق روستایی ما سازگار است.

هیئت داوران پروژه موزه چاتراپاتی شیواجی ماهاراج واستو سانگرهالایا را به دلیل بازسازی «یک موسسه مدنی بزرگ در شهر تاریخی بمبئی» تحسین کردند و جایزه تعالی دفتر منطقه‌ای یونسکو در بانکوک را به آن اختصاص دادند.

هیئت داوران در این جلسه گفت: این پروژه در مقیاس خود چشمگیر است، و به زوال گسترده از طریق راه‌حل‌های معماری و مهندسی آگاهانه، غلبه بر چالش‌های عمده در طول همه‌گیری پرداخته است. این پروژه استانداردی برای حفاظت از بنا‌های میراث جهانی در هند و فراتر از آن در نظر گرفته می‌شود.

همچنین، خانه صدوقی یزد که قدمت آن به بیش از ۳۰۰ سال پیش بازمی‌گردد، مدتی پیش مرمت و بازسازی شد و اکنون خانه فرهنگ شهید صدوقی نامیده می‌شود. این خانه قاجاری بر اساس سبک معماری یزد با مصالح خشت و گل ساخته شده است. دیوار‌های سفالی آن ضخیم است که به عنوان عایق گرما و سرما عمل می‌کند و در تابستان هوای مطبوع و در زمستان هوای گرم را برای ساکنین فراهم می‌کند.

قنات زارچ هم که قدمت آن به دوران پیش از اسلام برمی‌گردد، طولانی‌ترین قنات در ایران و جهان است، شریان حیات بخش شهر زارچ یزد است. قنات زارچ این منطقه را با تامین عنصر حیاتی آب برای مردم و کشاورزان قابل سکونت کرده است. قنات زارچ یک قنات دشت با طول حدود ۷۱ کیلومتر است. چاه مادر آن ۹۰ متر عمق دارد و بیش از ۲۰۰۰ حلقه چاه دارد. زارچ شهری در ۱۵ کیلومتری غرب یزد در مرکز ایران است.

البته در چهلمین اجلاس میراث جهانی یونسکو که در تیرماه ۱۳۹۵ در استانبول برگزار شد، قنات زارچ به همراه ۱۰ قنات ایرانی دیگر در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده بود.

جوایز آسیا-اقیانوسیه یونسکو برای حفاظت از میراث‌فرهنگی توسط مشارکت بین یونسکو و بنیاد خیریه Ng Teng Fong از سال ۲۰۲۱ پشتیبانی می‌شود. تحت این مشارکت استراتژیک، این بنیاد از پنج دوره جوایز (۲۰۲۱-۲۰۲۵) و مجموعه‌ای از ظرفیت‌های ویژه پشتیبانی می‌کند.

تحت این مشارکت، برندگان جایزه ۲۰۲۲ از طریق سمپوزیوم بین‌المللی، پنجاه سال آینده: چالش‌ها و فرصت‌ها برای میراث جهانی (۲۶ تا ۲۷ نوامبر ۲۰۲۲)، که پنجاهمین سالگرد کنوانسیون ۱۹۷۲ در مورد حفاظت از میراث‌فرهنگی و طبیعی جهان را جشن می‌گیرد، معرفی می‌شوند. این سمپوزیوم بین‌المللی با همکاری آکادمی آسیایی برای مدیریت میراث در دانشگاه جنوب شرقی و انجمن حفاظت از آثار فرهنگی پکن، با حمایت سخاوتمندانه توسط بنیاد خیریه Ng Teng Fong برگزار شد.

یونسکو در سال ۲۰۲۰ مقوله جدید «تشخیص ویژه برای توسعه پایدار» را همراه با مجموعه‌ای به روز شده از معیار‌های جوایز برای تصدیق نقش و سهم میراث فرهنگی در توسعه پایدار در چارچوب گسترده‌تر دستور کار ۲۰۳۰ سازمان ملل معرفی کرد.

از سال ۲۰۰۰، برنامه جوایز آسیا-اقیانوسیه یونسکو برای حفاظت از میراث‌فرهنگی، تلاش‌های افراد و سازمان‌های خصوصی در بازسازی، حفاظت و تبدیل سازه‌ها و بنا‌های با ارزش میراث فرهنگی در منطقه را تشویق می‌کند.