کشور ایران از جمله کشور‌های زلزله‌خیز جهان بوده و روی یکی از دو کمربند بزرگ لرزه‌خیزی کره خاکی موسوم به آلپ و هیمالیا قرار گرفته است و گاهی اوقات زمین‌لرزه‌های بزرگی در آن به وقوع می‌پیوندد.

شهر سی‌سخت مرکز شهرستان دنا از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد و در فاصله ۳۵ کیلومتری شمال غرب شهر یاسوج واقع شده است، شهرستان دنا با مرکزیت شهر سی‌سخت در مدار گسل زاگرس یکی از مهم‌ترین گسل‌ها و مناطق زلزله‌خیز کشور واقع شده است.

سابقه لرزه‌زایی این منطقه نشان می‌دهد تعداد یک‌هزار و ۱۵۲ زلزله با بزرگی دو و نیم ریشتر و بالاتر در گستره اطراف آن از سال ۱۳۸۴ تا زمان وقوع زلزله ۲۹ بهمن ماه سال ۱۳۹۹ شهر سی‌سخت استان کهگیلویه و بویراحمد ثبت شده که از این تعداد شش زمین‌لرزه با بزرگی ۵ ریشتر و بالاتر و ۳۶ زلزله با بزرگی ۴ تا ۵ ریشتر و مابقی زمین‌لرزه‌ها کوچک‌تر از چهار ریشتر ثبت شده است.

۲۹ بهمن سال ۱۳۹۹ زلزله‌ای به‌بزرگی ۵.۶ ریشتر شهر سی‌سخت از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد را لرزاند این رخداد لرزه‌ای در عمق ۱۰ کیلومتری و به‌فاصله ۱۱ کیلومتری سی‌سخت رخ داد که از این بابت مرکز شهرستان دنا و تعداد ۱۴۱ روستا با بیش از ۱۶ هزار نفر جمعیت تحت تأثیر زلزله قرار گرفتند.

شهرستان دنا نیمه‌روستایی و زلزله‌خیز است، این دو ویژگی کنار مقاوم نبودن خانه‌های روستایی موجب بروز فاجعه‌هایی نظیر خسارت مالی و مادی ناشی از آن شده است و اغلب روستاییان در واحد‌های مسکونی قدیمی ساکن هستند که از استقامت لازم برخوردار نیستند و علی‌رغم اقدامات صورت‌گرفته به‌منظور مقاوم‌سازی مسکن شهری و روستایی هنوز مناطق روستایی به‌جهت شرایط اقتصادی، فرهنگی، محیطی و نبود سیاست مناسب و عدم کنترل ساخت‌وساز از سوی ارگان‌های دولتی، ضوابط و معیار‌های فنی در ساختمان‌سازی رعایت نشده است.

اکثر ساختمان‌های مناطق روستایی در برابر زلزله بسیار آسیب دیده‌اند، سیاستگذاری ملی در زمینه مدیریت بلایای طبیعی (مدیریت بحران) از اهمیت و جایگاه خاصی برای مقابله با تهدید‌های ناشی از بحران‌های گوناگون از جمله زلزله برخوردار است چرا که کشور و سیاستگذاران ذی‌صلاح در زمان وقوع حوادث طبیعی قادر به انجام اقدامات و عملیات لازم و ضروری خواهند بود.

در زلزله سی‌سخت ۶۰۴ میلیارد و ۷۵۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان از اموال منقول و غیرمنقول بخش‌های دولتی، نهاد‌های عمومی غیردولتی و غیردولتی خسارت دید که از این میزان ۱۰۳ میلیارد و ۶۷۹ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان اموال منقول و مابقی غیرمنقول بوده است.

بیشترین خسارت وارده مربوط به بخش غیردولتی بود به‌نحوی که ۷۸ درصد خسارت اموال غیرمنقول و همچنین ۹۹.۸ درصد خسارت اموال منقول، مربوط به بخش غیردولتی بوده است.

زلزله سی‌سخت سبب تخریب و خسارت زیادی به راه‌های مواصلاتی شهرستان از جمله جاده‌های اصلی، فرعی و روستایی، ابنیه فنی، آسفالت معابر و خیابان‌های شهر سی‌سخت، شبکه آبرسانی، تأسیسات آب، برق و گاز این شهرستان شد و طبق برآورد‌های انجام‌شده میزان خسارت وارده به این پروژه‌ها ۸۳ میلیارد و ۱۸۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان برآورد شد و جز یک پروژه، مابقی فاقد پوشش بیمه‌ای بودند.

زلزله سی‌سخت به چهارهزار و ۹۵ واحد مسکونی شهری و روستایی آسیب زد که از این تعداد یک‌هزار و ۶۰۱ واحد غیر قابل بازسازی و دوهزار و ۴۹۴ واحد قابل تعمیر و بازسازی بود.

در ماه‌های اول بعد از وقوع زلزله، کارشناسان اداره‌کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی کهگیلویه و بویراحمد به‌عنوان متولی حمایت و پشتیبانی ساخت‌وساز منازل آسیب دیده میزان ریالی تخریب را ۴۹۲ میلیارد و ۸۹۰ میلیون تومان و منابع اعتباری مورد نیاز برای تکمیل و بهره‌برداری را ۵۰۰ میلیارد تومان ریال برآورد کردند.

از مبلغ ۴۹۲ میلیارد و ۸۹۰ میلیون تومان خسارت برآوردی اموال منقول و غیرمنقول به‌ترتیب ۳۸۹ میلیارد و ۳۹۰ میلیون تومان و ۱۰۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان مربوط به اموال غیرمنقول و منقول بخش غیردولتی و خصوصی بود که بر همین اساس اداره‌کل بنیاد مسکن ۳۳۵ میلیارد و ۳۹۰ میلیون تومان اعتبار در قالب پرداخت تسهیلات به موضوع اختصاص داد.

بنیاد مسکن انقلاب اسلامی از محل منابع اعتباری تخصیص‌یافته ۲۳۲ میلیارد و ۴۵۰ میلیون تومان به تعداد ۵ هزار و ۳۵۷ نفر در قالب تسهیلات مراجعه، مبلغ ۶۲ میلیارد و ۶۹۰ میلیون تومان به تعداد ۴ هزار و ۲۷۸ در قالب کمک به اشخاص خسارت‌دیده از زلزله پس از تشکیل پرونده و تأیید کارشناسان پرداخت کرده است.

مدیر بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان دنا گفت: یک‌هزار منزل شهری در زلزله ۵.۶ ریشتر ۲۹ بهمن سال ۱۳۹۹ شهر سی‌سخت تخریبی بودند که از این تعداد تنها ۵۷۱ واحد به بهره‌برداری رسیده و ۴۲۹ واحد نیمه‌تمام است و ۱۰ متقاضی در کانکس زندگی می‌کنند.

یزدان جهانبین با تأکید بر اینکه "دغدغه تکمیل واحد‌های زلزله‌زده را داریم"، افزود: همچنین در این زلزله ۵۷۸ واحد روستایی تخریبی بودند که ۳۶۰ واحد بهره‌برداری شده و ۲۱۸ واحد دیگر نیز نیمه‌تمام بوده است.

وی ادامه داد: دلیل اصلی ناتمام بودن منازل آسیب‌دیده از زلزله دنا، بالا گرفتن زیربنا توسط متقاضیان بوده در حالی که تسهیلات برای هر واحد تا ۸۵ مترمربع پیش‌بینی شده بود، ولی برخی متقاضیان زیربنای بیش از ۱۵۰ مترمربع احداث کرده‌اند.

منبع: تسنیم