چاقی کودکان یکی از مسائل عمده بهداشتی در مقابل نظام‌های سلامت در سرتاسر جهان است. شیوع چاقی در دهه اخیر در کشور‌های توسعه یافته و در حال توسعه سیر افزایشی داشته است و بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۶ میلادی، ۳۴۰ میلیون کودک و نوجوان دارای اضافه وزن و یا چاق تشخیص داده شدند. از آنجایی‌که چاقی زمینه‌ساز طیف وسیعی از بیماری‌های غیر واگیر محسوب می‌شود، چاقی کودکان تبدیل به یک چالش جدی بهداشت عمومی در قرن حاضر شده است.

با توجه به اهمیت این موضوع، سازمان بهداشت جهانی طی برنامه‌ای موسوم به «خاتمه چاقی کودکان» یا Ending Childhood Obesity (ECHO) دست به تدوین راهبرد‌هایی برای کشور‌های جهان برای مهار این اپیدمی زده است.

یکی از استراتژی‌ها برای پیشگیری از چاقی، به‌ویژه در سال‌های ابتدایی زندگی، انجام مداخلات رفتاری با هدف اصلاح و بهبود شیوه زندگی است.

بر همین اساس، محققان مرکز تحقیقات تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پژوهشی اثرگذاری آموزش بهبود شیوه زندگی را مورد ارزیابی قراردادند. این مطالعه، در بستر مطالعه قند و لیپید تهران، در بخشی از منطقه ۱۳ کلان شهر تهران در سطوح خانواده، مدارس و جامعه انجام شد. مطالعه قند و لیپید تهران، مطالعه‌ای است که از سال ۱۳۸۱ در حال اجرا است.

دکتر پرنیان پروین، مجری این طرح درباره شیوه انجام این مطالعه گفت: اثرگذاری این مداخله بر وضعیت وزن کودکان و بزرگسالان طی یک دوره ۱۶ ساله با پیگیری نتایج آن در بیش از دو هزار نوجوان ۴ تا ۱۸ ساله مورد تحقیق قرار گرفته است.

به گفته این پزشک پژوهشگر، نتایج به دست آمده نشان داده که وضعیت وزن به طور قابل توجهی تحت تاثیر تغییرات در وضعیت تاهل و سطح تحصیلات افراد قرار دارد به طوری که مجرد بودن و تحصیلات بالاتر با شاخص توده بدنی پایین‌تر همراه بوده است.

وی خاطرنشان کرد: بالاترین اثربخشی مداخله سبک زندگی سالم در افرادی است که چاقی آن‌ها در سال‌های اولیه زندگی یا جوانی شروع شده است و به نظر می‌رسد بالاتر بودن اثربخشی برنامه‌های جامعه محور ترویج سبک زندگی سالم در افراد چاق که خود را در معرض خطر بیشتری برای مواجهه با پیامد‌های قلبی-عروقی می‌بینند، رابطه مستقیم دارد.

دکتر پریسا امیری، رئیس این مرکز تحقیقاتی با توجه به نتایج این مطالعه عنوان کرد که به‌کارگیری استراتژی‌های موثر در افزایش سطح آگاهی جامعه به ویژه در سایر گروه‌ها و خصوصا افراد دارای اضافه وزن، ضروری بوده و می‌تواند به مشارکت بالاتر جامعه در برنامه‌های مذکور و پیشگیری زودهنگام از چاقی منجر شود.

این عضو هیات علمی در پایان گفت: یافته‌های این مطالعه، اطلاعات ارزشمندی را در ارتباط با اهمیت و نقش مداخلات سبک زندگی سالم در بهبود وضعیت وزن کودکان و بزرگسالان فراهم می‌کند که می‌تواند در سیاست‌گذاری‌های امور سلامت در نظر گرفته شود.