وقتی ستاره‌ای کمی بیش از حد به سیاهچاله نزدیک می‌شود، نیرو‌های جزر و مدی شدید مانند رشته‌ای غول‌پیکر از مواد ستاره‌ای در یک بازسازی کیهانی آن را به درون می‌کشند.

کشش گرانشی شدید سیاهچاله، ستاره را به رشته‌های نازکی از مواد خرد می‌کند؛ فرآیندی که به طرز لذت بخشی «اسپاگت کردن» نامیده می‌شود. هنگامی که این نوار‌های نودل مانند به درون سیاهچاله مکیده می‌شوند، شعله‌های درخشان قدرتمندی از انرژی آزاد می‌کنند.

در سپتامبر ۲۰۱۹، نور چنین رویارویی محکوم به فنا به زمین رسید. یک تیم بین‌المللی از محققان، با استفاده از ناوگانی از تلسکوپ‌های رصدخانه جنوبی اروپا (ESO)، شعله‌های شعله‌ور موسوم به AT۲۰۱۹qiz را برای مدت شش ماه زیر نظر گرفتند، در ابتدا روشن‌تر و سپس محو شد. این پدیده که به عنوان رویداد مختل شدن جزر و مد شناخته می‌شود.در مطالعه جدیدی که هفته گذشته در Monthly Notices of the Royal Astronomical Society منتشر شد، به تفصیل شرح داده شده است.

در فاصله ۲۱۵ میلیون سال نوری از زمین، شعله‌های مرگ ستاره نزدیک‌ترین رویدادی بود که اخترشناسان تا به حال مشاهده کرده بودند. مت نیکول، اخترشناس، نویسنده اصلی مطالعه و پژوهشگر انجمن سلطنتی نجوم در دانشگاه بیرمنگام، می‌گوید: «ما آماده بودیم؛ زمان تلسکوپ را برای برخی از بزرگترین و بهترین تلسکوپ‌های جهان آماده کرده بودیم. به گفته نیکولز، تیم تحقیقاتی تلاش می‌کردند دریابند دقیقا زمانی که یک ستاره توسط یک سیاه‌چاله غول‌پیکر بلعیده می‌شود، چه اتفاقی می‌افتد؛ ترکیب نزدیکی ستاره و زمان‌بندی به ستاره‌شناسان اجازه داد تا آن را با «جزئیات بی‌سابقه» بررسی کنند.

نیکول و همکارانش اندکی پس از شروع به جدا شدن ستاره، نگاهی اجمالی به ستاره‌ای که تقریبا هم جرم خورشید بود، داشتند. به گفته نیکولز، این انفجار‌های قدرتمند نور اغلب در پشت پرده‌ای از غبار و زباله‌های بین ستاره‌ای پنهان می‌شوند و مطالعه دقیق‌تر آن‌ها را برای ستاره‌شناسان دشوار می‌کند، اما این آخرین رویداد اختلال جزر و مدی اندکی پس از «اسپاگت شدن» ستاره کشف شد و به محققان اجازه داد تا قبل از تشکیل کامل پرده غبار و زباله، آن را مطالعه کنند. نیکول می‌افزاید: «به نظر می‌رسد که نتیجه داده است، زیرا ما واقعا نگاه خوبی به این موضوع داشتیم».

محققان این عمل آدمخواری ستاره‌ای را از طریق امواج فرابنفش، نوری، اشعه ایکس و طول موج‌های رادیویی مشاهده کردند. با این نقطه نظر، محققان می‌توانند بفهمند که حدود نیمی از جرم ستاره توسط سیاه‌چاله که بیش از یک میلیون برابر بزرگ‌تر است، خمیده شده است. نیمه دیگر به طور همزمان به بیرون به فضا پرتاب شده است.

نیکول می‌گوید: جرقه‌ای که ستاره به‌عنوان نفس در حال مرگش در این رویداد خاص فرستاد، به سرعت به حداکثر روشنایی خود رسید. این اتفاق حدود یک ماه پس از مواجهه با سیاهچاله زمان برد. یافتن این شعله‌های سریع‌تر سخت‌تر است، بنابراین نشان می‌دهد که ممکن است تعداد زیادی از این شعله‌های کوتاه‌مدت وجود داشته باشند که تاکنون از توجه ما دور مانده‌اند.

در ادامه، اخترشناسان امیدوارند مشاهدات دقیق آن‌ها از این رویداد فوق‌العاده مخرب به ما کمک کند تا درباره نحوه تعامل سیاهچاله‌ها و ماده بیشتر بدانیم. نیکول می‌گوید: «گام بعدی این است که سعی کنید تعداد زیادی از این رویداد‌ها را بیابید و آن‌ها را با همان سطح از جزئیات مشاهده کنید. ما می‌توانیم ببینیم که آیا آنچه برای این یکی پیدا کردیم برای همه آن‌ها صادق است».

بیشتر بخوانید 

• کشف یک سیاهچاله هنگام بلعیدن ستاره

منبع: popsci