هنر سوزن‌دوزی ترکمن (ترکمن‌دوزی) به‌عنوان بیستمین عنصر میراث‌فرهنگی ناملموس کشورمان مشترک با ترکمنستان به ثبت جهانی رسید.

 در  هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس در شهر رباط مراکش که از ۶ تا ۱۲ آذرماه ۱۴۰۱ در حال برگزاری است، هنر سوزن‌دوزی ترکمن (ترکمن‌دوزی) ثبت شد.

سوزن­‌دوزی به سبک ترکمنی یک هنر کاربردی تزئینی ذهنی است که توسط هنرمندان بر روی پارچه‌های ابریشمی یا پشمی با نخ‌های طبیعی ابریشم، پنبه یا نخ مصنوعی مانند اکریلیک نقش می‌بندد.  

هنرمند، طرح و نقش را در ذهن خود از شکل حیوانات، عناصر موجود در طبیعت اطراف خود، ادوات و ابزار جنگی و باور‌های مردمانش الهام گرفته و سپس طرح‌های زیبا و در عین حال ساده آن‌ها را بر روی پارچه پیاده می‌کند.

هر یک از طایفه‌های مختلف ترکمن معمولاً از روش خاص خود در رودوزی‌ها استفاده می‌کنند.

هنر ترکمن‌­دوزی در تزئین لباس‌های زنان و مردان و کودکان، رودوزی بقچه و بند آن برای جهیزیه دختر یا پسر، قاب‌ها، آیینه، شانه، لباس عروسی، هدبند، مچ بند، گردن بند، کیف لوازم آرایشی، رومیزی، ملحفه‌های کوسن، بالش، روتختی، آویز‌های دیواری، کیف پول، کیف، کوله پشتی زنانه و ... تجلی می­‌یابد.

 امروزه، این هنر برای دکوراسیون خانه‌های معاصر نیز استفاده می‌شود.

 ترکمن‌ها در مراسم مختلف از جمله آیین‌های دینی و مذهبی، مراسم سوگواری و عزا. در جشن و سرور‌ها نوع پوشش مزین به سوزن‌دوزی استفاده می‌کند.  

 

تقریباً اکثر سوزن دوزان، زن هستند و به طور سنتی، دختران جوان این هنر را در کودکی به عنوان یک مهارت ضروری زندگی از مادر و مادربزرگ خود یاد می‌گیرند.

 

این عنصر عمدتاً در استان‌­های خراسان شمالی و گلستان رواج داشته و در عین حال هنری شناخته شده در کشور است.

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
میر.محمدی
۰۴:۳۱ ۲۹ اسفند ۱۴۰۲
سلام سپاس از مطلب جامع و کامل شما. در دهه های اخیر متاسفانه عده ای جدایی طلب و تجزیه طلب این هنر اصیل را در ایران بنام سوزندوزی بلوچ در حال سرقت و جاانداختن این باور هستند در حالیکه سوزندوزی به هندوستان که بخش غربی آن که امروزه پاکستان و افغانستان فعلی را تشکیل میدهند این هنر نیروهای توسط نادرشاه افشار و حملات متعدد او هندوستان به آن منطقه معرفی شد. انروزه تجزیه طلبان به اسم سوزندوزی بلوچ از آن یاد میکنند و نمونه های سوزندوزی هندی و کشمیری،پشتو و کابلی و هراتی شاهد این مدعاست. سوزن دوزیهای ترکنمی ازقدمتی کهن و برگرفته از تلفیق هنر ترک ها و ترکمنها با چین باستان میباشد. ممنون میشوم در پاسداشت این زحمت و رنج دختر بچها و زنان دلیر و زحماکش ترکمن و نیز سایر سوزندوزیها از جمله پته دوزی کرمانی، سوزن دوزیهای عربی، آذربایجانی، سوزن دوزیها و ساهدوزیهای سیستانی، و سوزندوزیهای زاگرس نشینان هم اطلاع رسانی و دست این تجزیه طلبان بی وطن را از این مستند ملی کوتاه کنید. موققیتتان آرزوی ماست. فدای ایران یکپارچه