در هفدهمین نشست کمیته بینالدولی پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس در شهر رباط مراکش که از ۶ تا ۱۲ آذرماه ۱۴۰۱ در حال برگزاری است، هنر سوزندوزی ترکمن (ترکمندوزی) ثبت شد.
سوزندوزی به سبک ترکمنی یک هنر کاربردی تزئینی ذهنی است که توسط هنرمندان بر روی پارچههای ابریشمی یا پشمی با نخهای طبیعی ابریشم، پنبه یا نخ مصنوعی مانند اکریلیک نقش میبندد.
هنرمند، طرح و نقش را در ذهن خود از شکل حیوانات، عناصر موجود در طبیعت اطراف خود، ادوات و ابزار جنگی و باورهای مردمانش الهام گرفته و سپس طرحهای زیبا و در عین حال ساده آنها را بر روی پارچه پیاده میکند.
هر یک از طایفههای مختلف ترکمن معمولاً از روش خاص خود در رودوزیها استفاده میکنند.
هنر ترکمندوزی در تزئین لباسهای زنان و مردان و کودکان، رودوزی بقچه و بند آن برای جهیزیه دختر یا پسر، قابها، آیینه، شانه، لباس عروسی، هدبند، مچ بند، گردن بند، کیف لوازم آرایشی، رومیزی، ملحفههای کوسن، بالش، روتختی، آویزهای دیواری، کیف پول، کیف، کوله پشتی زنانه و ... تجلی مییابد.
امروزه، این هنر برای دکوراسیون خانههای معاصر نیز استفاده میشود.
ترکمنها در مراسم مختلف از جمله آیینهای دینی و مذهبی، مراسم سوگواری و عزا. در جشن و سرورها نوع پوشش مزین به سوزندوزی استفاده میکند.
تقریباً اکثر سوزن دوزان، زن هستند و به طور سنتی، دختران جوان این هنر را در کودکی به عنوان یک مهارت ضروری زندگی از مادر و مادربزرگ خود یاد میگیرند.
این عنصر عمدتاً در استانهای خراسان شمالی و گلستان رواج داشته و در عین حال هنری شناخته شده در کشور است.