حجت‌الاسلام سید احمد مرتضوی مقدم، رئیس دیوان عالی کشورمان که در رأس هیئتی برای شرکت در دهمین نشست سراسری قضات و یکصدمین سالگرد تأسیس دیوان عالی روسیه به مسکو سفر کرده است، در ادامه رایزنی‌های خود، با ویچسلاو لبدوف رئیس دیوان عالی روسیه دیدار و گفتگو کرد.

رئیس دیوان عالی کشورمان ضمن تشکر از دعوت رئیس دیوان عالی روسیه برای شرکت در نشست سراسری قضات، برگزاری این نشست را ثمربخش توصیف کرد و گفت: مطالبی که در کنگره مطرح شد، حاوی نکات ارزشمندی بود که حاصل تجربیات عالی قضات بود و از آن بسیار بهره بردیم.

مرتضوی مقدم با اشاره به سابقه سفر رئیس دیوان عالی روسیه به جمهوری اسلامی ایران، توضیحاتی را به اختصار پیرامون تشکیلات دادرسی، دستگاه قضائی و دیوان عالی در ایران ارائه کرد.

اصلاحات در امور دادرسی و اجتماعی از محور‌های مهم در دهمین نشست سراسری قضات بود که رئیس دیوان عالی کشورمان، سوالاتی در خصوص چگونگی انجام اصلاحات قضائی، کیفیت برخورد با فساد مالی قضات، محدودیت‌های قضائی و نظارت بر رفتار قضات مطرح کرد.

رئیس دیوان عالی روسیه در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا دیوان عالی روسیه در انجام اصلاحات، اختیاراتی برای قانونگذاری دارد؛ اظهار کرد: ما برای اجرای قانون تفسیر قضائی ارائه می‌دهیم، در هیأت عمومی که متشکل از قضات و شورای علمی مشورتی است، ابهاماتی که دادگاه‌ها مطرح می‌کنند مورد بررسی قرار می‌گیرد و در نهایت در قالب مصوبه و در روزنامه رسمی منتشر می‌شود، همچنین دیوان عالی روسیه این اختیار را دارد در مواردی که برای ارائه تفسیر قضائی خلأ قانونی وجود داشته باشد، مستقیما برای تغییر قانون، لایحه به دوما روسیه (پارلمان) ارسال کند.

حجت الاسلام والمسلمین مرتضوی مقدم سازوکار توصیف شده را مشابه آنچه در دستگاه قضائی و دیوان عالی کشور وجود دارد، عنوان کرد و گفت: ما نیز در هیأت عمومی با ایجاد وحدت رویه از تضاد آراء جلوگیری می‌کنیم و این رویه تقریبا مشابه سازوکاری است که در دیوان عالی روسیه در جریان است.

کیفیت برخورد با فساد مالی نیز یکی از مسائل مورد بحث در این دیدار بود که رئیس دیوان عالی روسیه در این رابطه گفت: فهرست اموال تمامی قضات ما در رسانه‌های عمومی و سایت دیوان عالی منتشر می‌شود و قضات موظفند لیست اموال خود را اعلام کنند، اداره اطلاعات مالی در روسیه دارایی‌های قضات و خانواده آن‌ها را به خصوص در زمان ترفیع پست رصد می‌کند.

لبدوف، رئیس دیوان عالی روسیه ادامه داد: مواردی همچون اخذ رشوه، عدم اجرای قانون و سوءاستفاده از مسائل کاری، مسئولیت کیفری دارد و پیگیری می‌شود، همچنین در آیین نامه اخلاقی قضات، محدودیت‌هایی برای قضات در نظر گرفته شده که طبق آن، به قضات گفته شده از چه کار‌ها و رفتار‌هایی باید اجتناب کنند.

رئیس دیوان عالی روسیه همچنین توضیحاتی پیرامون بودجه دیوان عالی در روسیه ارائه کرد و گفت: در بودجه فدرال روسیه ماده قانونی خاصی داریم که طبق آن نظام قضائی روسیه تأمین مالی می‌شود و در صورتی که نهاد مربوطه بخواهد بودجه را حتی به میزان ۵ درصد کاهش دهد باید از شورای قضات ما، اجازه ان را بگیرد.

در ادامه این نشست رئیس دیوان عالی کشورمان در ارتباط با کیفیت رسیدگی به تخلفات قضات و رسیدگی به آن توضیحاتی ارائه کرد و توبیخ کتبی، کسر حقوق، تنزل گروه، انفصال موقت و یا دائم، انفصال از خدمات دولتی و سلب صلاحیت، را از جمله مواردی عنوان کرد که قاضی در صورت تخلف به آن محکوم می‌شود.

مرتضوی‌مقدم با اشاره به قانون نظارت بر رفتار قضات گفت: در دادگاه‌های عالی قضات به تخلفات قاضی رسیدگی می‌شود، دستگاه قضائی در جمهوری اسلامی ایران با توجه به شغل خطیر قضاوت، تدابیری برای حفظ سلامت قضائی اندیشیده است.

رئیس دیوان عالی کشور با اعلام آمادگی در انتقال تجربیات در حوزه دادرسی الکترونیک و خدمات الکترونیک قضائی گفت: در جمهوری اسلامی ایران فرایند دادرسی الکترونیکی است، دادگاه‌ها و جلسات رسیدگی ما به خصوص در برخی استان‌ها به صورت برخط و الکترونیکی است به طوری که زندانی از راه دور و داخل زندان محاکمه می‌شود.

مرتضوی‌مقدم با اشاره به عضویت ایران در کنوانسیون (سازمان همکاری) شانگهای، بر لزوم تقویت همکاری در زمینه مبارزه با جرائم سازمان‌یافته و تروریستی تاکید کرد وگفت: جمهوری اسلامی ایران موافقت نامه‌هایی در امور جزایی و مدنی و انتقال محکومین با روسیه دارد، ما آمادگی کامل برای اجرای این موافقت نامه‌ها به ویژه در زمینه انتقال محکومین را داریم.

رئیس دیوان عالی کشورمان در پایان با بیان اینکه شخصیت رئیس دیوان عالی روسیه با تجربه و آگاه به مسائل قضائی است، گفت: علاقه مندیم سفر شما برای تبادل تجربیات به جمهوری اسلامی ایران تکرار شود، از توضیحات و مطالب مطرح شده در این دیدار استفاده کردیم، نکات مثبتی در کنگره قضات، پیرامون حذف تشریفات زائد و اهمیت جبران خسارت مردم در صورت عدم اجرای به موقع حکم، تأسیس دانشگاه عدالت و... مطرح شد که برای بنده بسیار جالب توجه بود و از برخی مطالب یادداشت برداری نمودم.

لبدوف، رئیس دیوان عالی روسیه نیز در پایان گفت: از اینکه دعوت ما را پذیرفتید و در این نشست حضور داشتید بسیار سپاسگزارم، ما استقبال می‌کنیم برای تحکیم و تقویت همکاری در مسائل قضائی شما دوباره به روسیه سفر کنید.

گفتنی است؛ رئیس دیوان عالی جمهوری اسلامی ایران به دعوت ویچسلاو لبدوف رییس دیوان عالی روسیه به مسکو سفر کرده است. حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضوی مقدم در حاشیه اجلاس سراسری قضات و صدمین سالگرد تاسیس دیوان عالی روسیه همچنین با مقامات عالیرتبه قضائی برخی کشور‌های شرکت کننده در این اجلاس دیدار و رایزنی کرد.

در اجلاس امسال، روسای دیوان عالی و مقامات قضائی کشور‌های تاجیکستان، هند، قزاقستان، قرقیزستان، ارمنستان و جمهوری آذربایجان نیز حضور دارند.