تا سال‌های قبل، بسیاری از کار‌های روزمره افراد با مراجعه حضوری به مراجع مربوطه انجام می‌گرفت. اما اکنون بسیاری از کار‌ها از طریق سایت‌های اینترنتی انجام می‌شود؛ به عنوان مثال تراکنش‌های مالی، خرید‌های اینترنتی و غیر این‌ها به سادگی از طریق سایت‌های اینترنتی و حتی نرم افزار‌های ارتباطی انجام می‌شود و همین موضوع سبب می‌شود که اختلافات حقوقی و مشکلاتی در روابط بین خریداران و فروشندگان خدمات از طریق سایت‌های اینترنتی انجام شود.

به عنوان مثال، تصور کنید که کالایی مثل گوشی یا فرش را به صورت اینترنتی از سایتی خریداری نموده اید، اما پس از مدتی فروشنده پاسخ شما را نمی‌دهد و یا اینکه کالای خریداری شده را به بهانه‌های ناموجهی ارسال نمی‌دارد. در چنین مواردی چاره چیست؟ بنظر می‌رسد که بخصوص در مواردی که مبلغ واریز شده هنگفت یا قابل توجه باشد، راهی جز شکایت از سایت اینترنتی باقی نمی‌ماند.

روش‌های شکایت از سایت‌های اینترنتی

امروزه با گسترش سایت‌های اینترنتی که خدمات مهمی را به صورت غیر حضوری ارائه می‌نمایند و بویژه در ایام کرونا که تعطیلی‌ها نیز بیشتر شده است، بسیاری از افراد اقدام به خرید اینترنتی از سایت‌ها می‌نمایند و در برخی موارد به صورت خواسته یا ناخواسته میان طرفین معامله اختلافاتی بروز می‌کند که اگر مراقب نباشیم، در مواردی ممکن است که خریداران با سرقت اینترنتی یا کلاهبرداری اینترنتی نیز مواجه شوند.

به همین منظور، بعد از اینکه باید شهروندان را توصیه به درنظر داشتن نکات امنیتی موقع خرید از سایت‌های اینترنتی نمود، به آن‌ها نیز یادآور شد که در مواردی می‌توانند اقدام به طرح شکایت از سایت‌های اینترنتی نمایند؛ چه بسا که از این طریق، جلوی بروز اقدامات مجرمانه‌ای مثل فیشینگ برای سایرین گرفته شود.

در حال حاضر، مهم‌ترین روش‌های شکایت از سایت‌های اینترنتی را می‌توان در سه محور مورد بحث و بررسی قرار داد؛ اول شکایت از سایت‌های اینترنتی از طریق سایت‌ای نماد است، دوم شکایت از سایت‌های اینترنتی از طریق پلیس فتا و نیز شکایت از سایت‌های اینترنتی از طریق مراجع قضایی است.

البته باید به این نکته نیز اشاره نماییم که گاهی شاکی، قصد شکایت از سایت اینترنتی را ندارد؛ بلکه فقط می‌خواهد کالایی را که خریداری نموده است را دریافت کند و یا اینکه پول خود را پس بگیرد. این موضوع، شکایت نیست؛ بلکه یک مسئله حقوقی است. به همین منظور، شاکی به جای طرح شکایت در مراجع قضایی و یا پلیس فتا می‌تواند به دادگاه حقوقی دادخواست الزام به ایفای تعهد بدهد و مدارک لازم از جمله فیش واریزی را ضمیمه دادخواست خود نماید.

شکایت از سایت‌های اینترنتی از طریق مراجع قضایی

برای شکایت از سایت‌های اینترنتی از طریق مراجع قضایی، مانند زمانی که پیگیری سرقت از حساب بانکی صورت گرفته است، شاکی باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی مراجعه نموده و شکوائیه‌ای در این خصوص ارائه دهد. اینکه در شکواییه چه بنویسیم، بستگی به پرونده مطروحه دارد؛ یعنی اگر سرقت اینترنتی انجام شده باشد، موضوع با کلاهبرداری اینترنتی متفاوت است.

در هر حال، پس از اینکه از سایت اینترنتی شکایت کردیم و مدارکی که در خصوص تخلف سایت در اختیار داشتیم را به آن ضمیمه نمودیم، شکواییه ما به مرجع قضایی صالح ارجاع می‌شود و از آن جهت که بسیاری از اقدامات مجرمانه سایت‌های اینترنتی، جرم رایانه‌ای هستند، شکایت از سایت اینترنتی نیز به دادسرای جرایم رایانه‌ای ارجاع می‌شود؛ لذا دادگاه و دادسرای صالح جرم کلاهبرداری اینترنتی، دادگاه کیفری و دادسرای جرایم رایانه‌ای هستند.

در این صورت، دادسرا به عنوان یک مرجع قضایی به شکایت از سایت اینترنتی رسیدگی مقدماتی انجام می‌دهد و اگر جرم‌های ارتکاب یافته توسط سایت اینترنتی نیاز به بررسی‌ها و تحقیقات بیشتری داشته باشد، موضوع را به پلیس فتا نیز ارجاع می‌دهند تا پلیس فتا در این رابطه تحقیق کند و نتیجه را به دادسرا اعلام نماید.

اگر مقامات قضایی دادسرا ارتکاب جرمی را در خصوص سایت‌های اینترنتی محرز دانستند، پرونده را برای صدور رای به مرجع قضایی صالح یعنی دادگاه کیفری ارجاع می‌دهند و قاضی دادگاه کیفری با توجه به محتویات شکایت و تحقیقات انجام شده، در صورت وقوع جرمی مثل کلاهبرداری اینترنتی، رای نهایی صادر و مجرم را به مجازات قانونی متناسب محکوم می‌نماید.