علی دارایی مدیر گروه شیمی و عضو هیات علمی سازمان جهاددانشگاهی کرمانشاه که در حال حاضر مدیریت پروژه تکمیل دانش فنی تولید کربن فعال از قیرطبیعی و افزایش ظرفیت آن به ۲۰۰ تن در سال را بر عهده دارد در گفت وگویی به مناسبت هفته پژوهش تاکید کرد: با تکمیل دانش فنی تولید کربن فعال از قیرطبیعی در جهاددانشگاهی از خام فروشی جلوگیری می‌شود.

وی با اشاره به این که ایران دارای سومین ذخایر قیرطبیعی در جهان است که تماما در غرب و جنوب غرب کشور متمرکز شده اند، ادامه داد: در دنیا ۱۶۰ عنوان کاربرد برای این معادن تعریف شده است در صورتیکه در ایران متاسفانه بدون هیچ گونه فرآوری به صورت خام و با قیمت پایین به خارج از کشور صادر می‌شوند؛ بنابراین با هدف جلوگیری از خام فروشی این معادن و ایجاد ارزش افزوده برای آن‌ها این پروژه تعریف شده است.

همچنین در حال حاضر بخش عمده‌ای از نیاز صنایع داخل به کربن فعال از طریق واردات تامین می‌شود و بصورت کلی ضرورت تعریف این پروژه جلوگیری از خام فروشی این معادن و تامین بخشی از نیاز صنایع داخل به کربن فعال است.

وی افزود: تمام تجهیزات خط تولید در محل طرح مستقر، نصب و راه اندازی شده اند و در مهرماه سال جاری تولید آزمایشی انجام شده است که پس از رفع یکسری عیوب جزئی، در آبان ماه سال ۱۴۰۱ خط آماده تولید شد و می‌توان طرح را پایان یافته اعلام کرد.

دارایی در مورد نوآوری‌های این طرح گفت: نوآوری‌های این طرح شامل تولید کربن فعال از قیرطبیعی برای اولین بار در کشور، تولید کربن فعال با پایه معدنی به شکل کروی برای اولین بار در کشور و ایجاد اولین فناوری در حوزه معادن قیرطبیعی در کشور می‌شود.

عضو هیات علمی سازمان جهاددانشگاهی کرمانشاه بیان کرد: برنامه تجاری سازی طرح تولید کربن فعال از قیرطبیعی ابتدا در سال ۱۳۸۹ در مقیاس آزمایشگاهی با کارفرمایی وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام شد. در سال ۱۳۹۵ پروژه‌ای با عنوان دستیابی به دانش فنی تولید کربن فعال از قیرطبیعی و احداث واحد پایلوت با ظرفیت ۱۰۰ تن در سال در قالب طرح ملی و با کارفرمایی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام شد که نتیجه آن کسب اولین فناوری در حوزه معادن قیرطبیعی در کشور است.

وی ادامه داد: در سال ۱۳۹۸ نیز در قالب یک طرح ملی دیگر و با کارفرمایی سازمان برنامه و بودجه جهت احداث واحد نیمه صنعتی با ظرفیت ۲۰۰ تن در سال مصوب شد. همچنین جهاددانشگاهی کرمانشاه یک واحد صنعتی واقع در شهرک صنعتی کرمانشاه جهت انجام طرح خریداری کرده است. در مهرماه سال ۱۴۰۱ تمام تجهیزات خط تولید متناسب با ظرفیت ۲۰۰ تن در سال در محل طرح مستقر شده اند و تولید آزمایشی هم صورت گرفته است که نتایج آزمایشگاهی محصول بدست آمده بسیار رضایت بخش و با نمونه‌های تجاری از نظر کیفیت و قیمت قابل رقابت است.

دارایی در رابطه با ورود محصول به بازار و رقابت با تولیدکنندگان داخلی و خارجی گفت: جهاددانشگاهی کرمانشاه در حال تاسیس یک شرکت فناور در پارک علم و فناوری کرمانشاه است و تمام تلاش خود را جهت دانش بنیان کردن شرکت مذکور تا پایان سال ۱۴۰۱ به کار خواهد گرفت. برنامه بازاریابی محصول با توجه به مشخصات فنی محصول بدست آمده متمرکز بر صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، تصفیه آب و پساب، بازیافت طلا و تصفیه هوا است که یک توافقنامه تجاری با شرکت ملی گاز ایران جهت خرید ۱۰۰۰ تن محصول کربن فعال منعقد شده است. از جمله برنامه‌های شرکت برای بازاریابی محصول می‌توان به شرکت در نمایشگاه‌های تخصصی، تبلیغات در فضای مجازی، ثبت برند، طراحی وبسایت، تولید محصول با کیفیت و طبق سلیقه مشتری و قیمت قابل رقابت با نمونه تجاری  اشاره کرد.

وی افزود: خوشبختانه طرح از نظر فنی به سرانجام رسیده است. برخی از مشکلات پیش روی طرح شامل: راهکار قانونی‌ای در جهاددانشگاهی برای واگذاری حق مجریان پروژه‌ها وجود ندارد، فرآیند تاسیس شرکت بسیار زمانبر است.

مدیر گروه شیمی سازمان جهاددانشگاهی کرمانشاه در پایان در رابطه با نقش جهاددانشگاهی در حمایت از پژوهشگران گفت: تدوین یک دستور العمل جامع و کامل جهت تعیین حق سهام مجریان پروژه در انجام طرح‌های فناورانه، پرداخت به موقع اعتبار طرح‌های فناورانه به مجری پروژه جهت تسریع در انجام طرح، حمایت مادی و معنوی از ایده‌هایی که قابلیت تجاری سازی دارند.