حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در نامهای به رئیس جمهور بر ضرورت رفع موانع مالی و اجرایی سد راه سازمان انتقال خون به عنوان تنها مرجع تامین کننده خون و فرآوردههای آن در کشور تاکید کرد.
در این نامه خطاب به آقای رئیسی، عنوان شده است:
سازمان انتقال خون ایران به عنوان تنها مرجع تأمین کننده خون و فرآوردههای آن در کشور و به منظور ارتقای سلامت بیماران دریافت کننده خون و فراوردههای آن و حفظ پیشگامی خود در سطح کشورهای منطقه، ضرورت دارد اقدامات سه گانه شرح داده شده زیر را با ذکر دلایل علمی و توجیهی و هزینه اثربخشی آن اجرایی کند.
میسر شدن این مهم نیازمند عنایت ویژه حضرت عالی به سلامت جامعه و صدور دستورات مقتضی در مورد تأمین و تخصیص بودجه و رفع موانع مالی و اجرایی آن از سوی تمامی دستگاههای ذی ربط (سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و بانکهای عامل، سازمان غذا و دارو و گمرک) است:
۱. تولید خون کم لکوسیت:
منافع فرآیند کاهش لکوسیت عبارتند از کاهش واکنشهای تبزای غیر همولیتیک ناشی از تزریق خون (FNHTRs)، جلوگیری از انتقال برخی ویروسها مانند CMV، کاهش آلو ایمونیزاسیون HLA و مقاومت پلاکتی همچنین باعث کاهش مرگ و میر در جراحیهای قلب و بیماران بدحال و بحرانی میشود.
علاوه بر آن باعث بهبود مراقبت از بیماران و کاهش هزینههای بیمارستانی میشود به نحوی که در بیمارانی که خون کم لکوسیت دریافت کرده اند، میزان مرگ و میر ۱% کمتر از بیمارانی است که خون غیر کم لکوسیت دریافت کردند. علاوه بر آن کاهش ۲% در تبهای بعد از تزریق و به همان نسبت، کاهش ۲% در مصرف آنتی بیوتیک بیماران اتفاق افتاده است.
همچنین استفاده از خون کم لکوسیت در بیماران جراحی قلب منجر به کاهش مرگ و میر از ۵.۳% به ۳.۲% بود و مدت زمان بستری بیمارانی که خون کم لکوسیت دریافت کردند ۱.۲ روز کمتر از بیمارانی بود که خون غیر کم لکوسیت دریافت کردند (۹.۵ روز به جای ۱۰.۷ روز) و در نوزادانی که خون کم لکوسیت دریافت میکنند مدت زمان تهویه مکانیکی و مدت زمان بستری در NICU کاهش مییابد.
در آمریکا در بیماران جراحی قلب هزینه هر بیمار بستری با تزریق خون کم لکوسیت از ۴۰۰۰ دلار به ۲۳۰۰ کاهش یافت با در نظر گرفتن ۷۵۰۰۰۰ جراحی قلب سالیانه و کاهش ۱۷۰۰ دلاری هر بستری سالانه ۱.۲۸ میلیارد دلار صرفه اقتصادی دارد تنها همین فایده در جراحی قلب، ۲ تا ۳ برابر بیشتر از کل هزینه leukoreduction Universal است؛ بنابراین نه تنها باعث کاهش موربیدیتی و مورتالیتی در گیرندگان خون میشود بلکه از معدود مواردی هستند که باعث صرفه جویی در هزینههای نظام سلامت هم خواهند شد.
۲. تستهای غربالگری مولکولی (NAT):
رسالت سازمان انتقال خون ایران، تأمین خون و فرآوردههای خون با حداکثر سطح سلامت برای بیماران و مراکز درمانی است. این مهم با استفاده از روشهای با تکنولوژی بالا مانند تکنیک آزمایش اسید نوکلئیک (NAT) برای آزمایشات غربالگری اهداکنندگان خون میتواند حاصل شود؛ سالانه بیش از ۶۰ میلیون اهدای خون در سراسر جهان توسط NAT آزمایش میشود و در این صورت، خطر باقی مانده انتقال ویروسهای (HIV، HBV و HCV) از طریق خون و فرآوردههای خونی را میتوان تقریباً به صفر رساند. تأمین سلامت خون و راه اندازی این اقدامات در سازمان انتقال خون نیاز به تأمین بودجه مناسب و توجه ویژه دارد.
۳. نیاز به تأمین دستگاه Next Generation Sequencing:
پیوند سلولهای بنیادی خونساز درمان بالقوه برای بسیاری بدخیمیها /سرطانهای خونی و همچنین بیماریهای ارثی صعبالعلاج خونی (نظیر تالاسمی، آنمی داسی شکل، آنمی آپلاستیک)، نقایص ایمنی، بیماریهای متابولیک ارثی و تومورهای سایر بافتها و اعضای بدن بوده و در بسیاری موارد پیوند سلولهای بنیادی خونساز از فرد سالم به بیمار درمان بالقوه بهبود و یا تنها گزینه باقی مانده برای نجات جان بیمار است و به علت کوچکی بانک HLA ایرانی شانس یافتن اهداکننده غیر خویشاوند مناسب پیوند بسیار کم بوده است. بنابراین برای گسترش بانک HLA نیاز مبرم به راه اندازی روشهای تایپینگ با دقت و سرعت و ظرفیت بالا است که علاوه بر نجات زندگی بیماران و عواقب ناشی از دارو و درمان بیماری از خروج ارز نیز جلوگیری خواهد شد.