رقیه آقازاده، مستندساز رادیو ورزش که با عنوان اثر «مام و مدال» در نخستین جشنواره ملی مستند رادیویی پژواک به عنوان برگزیده انتخاب شده بود، با اشاره به محتوای مستند خود گفت: مستند «مام و مدال» درباره ورزشکارانی است که مهاجرت میکنند یا پناهنده ورزشی میشوند با این موضوع که اگرچه ممکن است ما ضعفهایی داشته باشیم و اگرچه ممکن است به واسطه مهاجرت رفاه مادی برای ورزشکاران ما ایجاد شود، اما اینکه هزینههای زیادی میشود تا ورزشکار حرفهای بشود و بتواند خودش را در سطح بینالمللی مطرح کند، درست نیست و نباید زحمات و هزینهها را ندید گرفت و به کشور پشت پا زد.
برگزیده برتر نخستین جشنواره پژواک درباره تاثیر برگزاری جشنوارههای رادیویی بر ارتقا برنامهسازی گفت: جشنوارههای رادیویی خیلی در شناخت استعدادها موثر است، ولی مهم این است که بعد از کشف استعدادها باید چه کار کرد؟ اگر این برگزیدگان بعد از جشنواره رها بشوند اصلا هیچ تاثیری ندارد و فقط یک هزینهای به رادیو تحمیل شده است و بس، ولی اگر از این استعدادها استفاده شود، کلا رویکرد تغییر پیدا میکند.
وی در پاسخ به این سوال که چرا در رادیو به ساختار مستند توجه نشده است گفت: پژوهش و تولید روایت، دو شاخصه مهم مستند هستند که نیازمند مطالعه گسترده نیروهای پژوهش محور هستند و به نظرم اصلا دغدغه تولید روایت متناسب با نیازهای کشور در رادیو وجود نداشته و ندارد و اگر این دغدغه بود، خودش رویکرد مثبتی است که الان شکل گرفته و حالا اگر بگوییم این دغدغه شکل گرفته، چون ساختار مستند خیلی سخت و پیچیده است، و بالاتر از نمایش قرار میگیرد نمیتواند به صورت قالبی روتین دربیاید که تولید انبوه داشته باشد. چون در رادیو برآوردها و دستمزدها پایین است اکثرا به سمت سری کاری روی میآورند. در سری کاری میتوانند یک برنامه را مثلا ۱۰ تا برنامه را در نصف روز ضبط کنند و در نهایت بتوانند آن هزینههای مادی خودشان را تامین کنند؛ ولی در برنامه مستند هیچوقت نمیتوانند این مدلی کار کنند، چون ساخت مستند در رادیو زمان زیادی میطلبد و یک ذهن پویا و فعال هم لازم دارد و همه اینها باعث میشود که در نهایت زمان طولانی صرف شود.
وی گفت: موضوع بعدی بحث مادی است و وقتی که نیروها دغدغه مادی داشته باشند نمیتواند همه وقت خود را صرف ساخت یک مستند کند. ا پیشنهاد میکنم یک ستاد یا کمیته تشکیل بشود و استعداهایی که در جشنواره مشخص میشوند را بیاورند و موضوعاتی که نیاز کشور هست و باید در آن زمینه تولید بشود به آنها سپرده شود. مثلا موضوع جهاد تبیین که این همه رهبر انقلاب در مورد آن صحبت میکنند، نیازمند کاملا کار مستندسازی است و در این حوزهها موضوعات مشخص شود و این نیروها که انتخاب شدهاند متناسب با همان علاقه یا متناسب با همان چیزی که در خود آن کمیته تشخیص میدهند، این موضوعات را به این نیروها بدهند که مستندش را بسازند.
آقازاده بر حمایت از مستندسازان تاکید کرد و گفت: در ساخت مستند نیرو برای اینکه بتواند وارد یک سری از پژوهشها شود، باید با افراد خاصی مصاحبههایی داشته باشد که نیازمند حمایت است. مثلا من وقتی خودم شخصا میروم در همین زمینه مهاجرت ورزشی مستندی تهیه کنم، هیچ کدام از مسئولان فدراسیونها راضی به همکاری و مصاحبه و صحبت نشدند و به همین خاطر اگر ستاد مستند رادیو فعال باشد و خودش بیاید بگوید من این نیروها را برای این موضوعات میخواهم و نیازمند مصاحبه با این اشخاص هستم، در این صورت این موانع هم برداشته میشود و یک کار خیلی خوب در قالب درستش تولید میشود و در شبکههای مختلف هم پخش میشود. به هر حال اگر این اتفاق بیفتد تحول بزرگی در رادیو صورت میگیرد که امیدوارم مورد توجه قرار بگیرد.
وی درباره انتظارش از تولید مستند رادیویی گفت: مستند رادیویی باید یک روایت جدیدی را به من مخاطب ارائه دهد. به شخصه به خاطر علاقهام مستند زیاد میبینم، مستندهای ایرانی روایت جدیدی را به من نمیدهند، نهایتا یک نفر نشسته و آن موضوع را تعریف میکند و جذابیتی ندارد، در صورتی که مستندهای خارجی مشخص است که یک خط روایی دارند و یک مطلبی را بر اساس آن مستند به شما القا میکند. حالا ممکن است که حتی درست هم نباشد، ولی آنقدر قشنگ مطالب ادغام میشوند که مورد توجه قرار میگیرد و پذیرفته میشود. فکر میکنم اگر مستند این روایت را نداشته باشد، اصلا مستند نیست.
برگزیده برتر نخستین جشنواره پژواک در خصوص بینالمللی شدن جشنواره نیز گفت: باید ببینیم حضور شرکت کنندگان خارجی در جشنواره چه آوردهای برای ما دارد. اگر قرار است در راستای ارتقای جشنواره و کار رادیو باشد من فکر نمیکنم اصلا بینالمللی شدنش در حال حاضر کمکی بکند. ما خیلی هنوز در سطح نیازهای اولیه مستندسازی هستیم و این نیازها باید برطرف بشود بعد به فکر بینالمللی باشیم.
آقازاده در پایان گفت: در حال حاضر سه مستند برای جشنواره کار میکنم که البته شبکه خودش قرار است بهترینش را انتخاب کند و یک مستند داستان زندگی به بانوان ورزشکار اختصاص دارد و آن را هم برای شبکه تولید میکنم که حدود ۴۰ قسمت تولید شده است.