مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول گفت: مجموعه خشتی-آجری تاریخی گلچین، شامل یک باب خانه مسکونی با حیاط مرکزی، عصاره‌خانه، ساباط و ملحقاتش، و کاروانسرا در دوره قاجار ساخته شده و تا دوران پهلوی دوم و پیش از مهاجرت تحصیلی مالک، رونق و رنگ و بوی زندگی و تجارت در آن جاری بوده است.

عباس چراغ چشم می گوید: در دهه ۸۰ و ۹۰ شمسی، چند مرحله مرمت در خانه و ساباط گلچین صورت گرفته و در سال ۱۴۰۱ با تخصیص بودجه اداره میراث فرهنگی دزفول، مبادرت به مرمت و احیاء عصاره‌خانه‌گلچین کرده و درحال حاضر مرحله مرمت آن ثبت و حفظ این اثر گرانبها شده‌اند، در حال اتمام و ورود به فاز احیا است.

به گفته او خانه گلچین شامل؛ ۳ اتاق در حیاط و پیش‌بام، تنیرسون و تش‌گه، اووه، شبستانی زیبا، شوادانی دست‌کند، حیاط مرکزی، آب‌انبار، دزیه، ۳ اتاق بر بام ساباط، راهرویی بر ساباط با طاقچه‌ها و پنجره‌های زیبا با دید به مسجد جامع و برای گذر به بام کاروانسرای‌گلچین و راه‌پله گرد زیبایی با ۹ پله و یک پاگرد برای دسترسی به بام اتاق‌های ساباط، با هشتی ورودی زیبایی از زیر ساباط و یک درب ورود به عصاره‌خانه از حیاط، با درب‌های چوبی و شیشه‌های رنگی، علیرغم گذر زمان و جور جنگ و نامهربانی‌های عابران، بیانگر شعور بالا و خوش فکری معماران دزفولی و اهالی خانه، و داستان‌های شنیدنی و دیدنی از فرهنگ بومی و زندگی روزمره و کار و پیشه مردم دزفول را در طاق و تویزه و نقوش آجرچینی و خوون چینی خشت‌های خود، محفوظ نگهداشته است.

وی می‌گوید: کاروانسرای‌گلچین که البته در تملک شخصی و خارج از شماره ثبت مجموعه گلچین است، شامل؛ حجره‌ها و باراندازی برای اسکان موقت و استراحت و تجارت تاجرینی که آن را مأمنی امن و خوش‌یمن می‌دانسته‌اند، تا میدان کنونی امتداد داشته است.

چراغ چشم گفت: عصاره‌خانه‌گلچین در زمان جنگ تقریبا ۸۵ درصد آن تخریب شده و حالا با مرمت بسیار زیبا، تلاش شده همه قسمت‌های آن، که دارای ۲ سنگ آسیاب کوچک و بزرگ برای آرد و ادویه و ارده‌گیری، ۲ آخور اسب، انبار کنجد و دانه‌ها، پنجره فروشگاهی زیر ساباط‌گلچین، تش‌خونه، موشه، حوض آب شور، حوض آب شیرین، دنگ و درب رو به حیاط مرکزی خانه و درب بزرگ با ۲ دق‌الباب از کوچه پشت ساباط با طاق و چشمه‌های زیبا و متوازن مرمت شده است.