غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در دیدار با استادان زبان فارسی دانشگاه سلیمانیه گفت: از حضور استادان زبان و ادب فارسی دانشگاه‌های سلیمانیه در فرهنگستان زبان و ادب فارسی استقبال می‌کنیم و امیدواریم دایره روابط ما گسترده‌تر شود. کشور ۴۱ میلیونی عراق یکی از نعمت‌ها و برکاتی است که در همسایگی ما قرار دارد و مردم ایران علاقه خاصی به عتبات متبرّک در عراق دارند و جای بسی خوشحالی است که راه‌های همکاری گشوده شده است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به دوران دفاع مقدس گفت: با آن‌که هر دو ملت ایران و عراق تمایلی به جنگیدن با هم نداشتند، رژیم بعث عراق جنگی طولانی را بر هر دو ملت تحمیل کرد. بسیاری از خانواده‌های ایرانی در دفاع مقدس شهید دادند و در روز‌های گذشته نیز کاروانی از پیکر‌های به‌جامانده از چهارصد شهید گمنام در ایران تشییع شد. مردم کرد عراق هم از آسیب‌های این رویداد در امان نبودند.

او افزود: جای بسی خوشحالی که اکنون می‌توانیم به جای جنگیدن دوستی را جایگزین کنیم. به هزار و یک دلیل باید دو ملت ایران و عراق با هم دوستی کنند. امیدوارم که زمینه همکاری‌های دو کشور در بخش‌های فرهنگی، علمی، گردشگری و اقتصادی گسترش پیدا کند.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به زبان کردی که در تقسیم‌بندی‌های علمی یکی از شاخه‌های زبان‌های ایرانی به شمار می‌رود؛ گفت: این پیوند تاریخی و فرهنگی دیر سال و آشنایی بسیاری از مردمان اقلیم کردستان و سران اقلیم با زبان فارسی موجب فراهم‌آمدن زمینه خوبی برای نزدیکی و همکاری بیشتری میان دو ملت شده است.

او در ادامه با اشاره به شاعران و ادیبان بزرگی که در کردستان ایران به زبان فارسی، کردی و گاه عربی شعر می‌سرایند، گفت: فرهنگ و ادب ایران همواره از خدمات فرهیختگان کرد بهره‌مند بوده است. برای نمونه در پنجاه‌سال گذشته ادیب و نویسنده‌ای هم‌طراز مرحوم «عبدالحمید بدیع‌الزمانی کردستانی» نداشته‌ایم که مانند آن استادِ مسلّم بر زبان عربی تسلط داشته باشد. امثال او خدمات ارزشمندی به زبان و ادب فارسی کرده‌اند.

حداد عادل با بیان این مطلب که همواره رابطه ما ایرانی‌ها با عراقی‌ها ازجمله مردمان کرد این کشور صمیمانه و صادقانه بوده است؛ گفت: جمهوری اسلامی ایران هرگز مانند رژیم گذشته ایران با کرد‌ها رفتار نکرده است و هرگز سرکرد‌ها معامله نمی‌کند. مهم‌ترین اصول جمهوری اسلامی ایران روابط اسلامی و انسانی است.

او با اشاره به حمایت ایران برای جلوگیری از حمله داعش به اربیل و تصرّف این شهر مهم گفت: سردار سلیمانی تنها چند ساعت پیش از حمله داعش به اربیل از این ماجرا خبردار شد و صبح‌نشده با نیروهایش در اربیل مستقر شد و مانع سقوط آن شد. این حمایت سردار سلیمانی از کردها، تنها گوشه‌ای از سیاست جمهوری اسلامی در قبال کرد‌ها است. جمهوری اسلامی ایران هرگز درصد گسترش مرز‌های خود نیست و آنچه که در داخل کشور عراق اتفاق می‌افتد به ما ایرانی‌ها مربوط نیست. برای ما استقلال عراق و برقراری رابطه خوب با آن‌ها مهم است. بی‌شک ایران برای کردستان عراق، از آمریکا و اسرائیل دلسوزتر است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با بیان این مطلب که اهالی اقلیم کردستان در یک دوره شش ماهه می‌تواند زبان فارسی را فرا بگیرند، خطاب به استادان زبان فارسی دانشگاه سلیمانیه گفت: من سفر شما را به ایران به فال نیک می‌گیرم. امیدوارم بزودی شاهد حضور و شرکت شما و همکاران‌تان در سایر دوره‌های بنیاد سعدی باشیم. تمام تلاش ما در بنیاد سعدی این است که استادان زبان فارسی، در جای‌جای جهان به‌ویژه کشور عراق، بتوانند از امکانات دانش‌افزایی این مجموعه بهره‌مند شوند.

حداد عادل در ادامه سخنانش با اشاره به سابقه ۹۰ سالة فرهنگستان زبان و ادب فارسی و جایگاه ویژه آن در غرب آسیا گفت: فرهنگستان زبان فارسی امکان این را دارد تا در صورت لزوم با همکاری بنیاد سعدی شرایطی را برای دسترسی استادان دانشگاه‌های سلیمانیه به منابع زبان و ادب فارسی فراهم کند.

در ادامه این دیدار عدنان سجادی رئیس بخش زبان فارسی دانشگاه سلیمانیه گفـت: چشم امید ما در دانشگاه سلیمانیه به بنیاد سعدی و فرهنگستان زبان و ادب فارسی است، امیدواریم حمایت معنوی این دو مجموعه بزرگ همواره شامل گروه زبان و ادب فارسی این دانشگاه شود.

او در ادامه با اشاره با تغییر رسم‌الخط کردی گفت: زبان کردی با زبان عربی آمیخته شده است، اما ما توانستیم با تغییر رسم‌الخط عربی و حذف ضمه، فتحه و تشدید و تنوین در جهت پالوده‌کردن رسم‌الخط زبان کردی تلاش کنیم و خوشبختانه تغییراتی که در رسم‌الخط کردی پدید آورده‌ایم مانعی برای ارتباط نسل جوان با منابع قبلی نشده است.

او افزود: براساس تجربه، دریافته‌ام بیشتر کسانی که می‌خواهند زبان فارسی فرا بگیرند، با رسم‌الخط فارسی مشکل دارند و نمی‌توانند با مصوّت‌های عربی که وارد زبان فارسی شده‌اند ارتباط برقرار کنند. امیدوارم در فرهنگستان زبان و ادب فارسی، راهکاری برای تغییر دستور خط فارسی به کار بسته شود تا فارسی‌آموزان با سهولت بیشتری این زبان را یاد بگیرند و با آن بنویسند.

حداد عادل هم با اشاره به پیشینه تدوین و تصویب دستور خط در فرهنگستان زبان فارسی گفت: ۳۲ سال پیش که تصمیم گرفتیم دستورخط فارسی را مصوّب کنیم، به این موضوع فکر کردیم؛ اما امکان و شرایط این کار میسر نبود. امروزه با توجه به امکانات موجود و گسترش فنّاوری امیدواریم که تغییرات جدیدی در رسم‌الخط فارسی پدید آید. بی‌شک در این راه از تجربیات ارزنده شما نیز بهره خواهیم گرفت.

او افزود: البته در تغییر رسم‌الخط باید محتاط بود و تغییرات آن باید به‌گونه‌ای باشد که ارتباط نسل جوان با متون کهن قطع نشود و بلایی که با تغییر خط در ترکیه گربیان آن‌ها را گرفت، مواجه نشویم.

در ادامه این دیدار، سیدمجتبی حسینی، دبیر فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز ضمن خوش‌آمدگویی به استادان زبان فارسی دانشگاه سلیمانیه گفت: فرهنگستان زبان و ادب فارسی از سال ۱۳۱۴ در ایران آغاز به کار کرده است و شاید یکی از قدیمی‌ترین فرهنگستان‌های منطقه به شمار بیاید. البته فرهنگستان همچون سایر پدیده‌ها با فراز و فرود همراه بوده و در مقطعی از تاریخ نیز تعطیل شده است.

او افزود: از عمر فرهنگستان سوم ۳۲ سال می‌گذرد و فعالیت‌های فرهنگستان در سیزده گروه علمی تعریف شده است و درحال‌حاضر بیش از ۳۰۰ پژوهشگر با فرهنگستان همکاری دارند تا طرح‌های کلان و ارزشمند فرهنگستان را پیش ببرند.

او «فرهنگ جامع زبان فارسی» را یکی از طرح‌های کلان فرهنگستان زبان و ادب فارسی عنوان کرد و گفت: در کنار فعالیت‌های پژوهشی، فرهنگستان فعالیت آموزشی نیز دارد و در پژوهشکده فرهنگستان هرسال نخبگانی در مقطع کارشناسی ارشد رشته‌ی واژه‌گزینی و اصطلاح‌شناسی پذیرفته می‌شوند.

دبیر فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: تاکنون فرهنگستان بیش از ۶۰ هزار نو واژه به زبان فارسی اهدا کرده است و فعالیت‌های فرهنگستان که تنها متولّی حفظ سلامت و تقویت و گسترش زبان فارسی در کشور به شمار می‌رود، مستمر است.

در این دیدار نسرین پرویزی معاون گروه‌های واژه‌گزینی و فرهنگ‌نویسی توضیحاتی را درباره فعالیت گروه واژه‌گزینی و کارگروه‌های وابسته به آن درزمینة فرایند معادل‌گزینی برای واژه‌های بیگانه و علمی و تصویب هر نو واژه، همچنین تاریخچه فرهنگ‌نویسی در ایران و روند اجرای طرح تألیف «فرهنگ جامع زبان فارسی»، ضرورت‌ها و کاربرد‌های آن بیان کرد.

حسن قریبی مدیر روابط بین‌الملل فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم در سخنانی برای پرهیز از دوباره‌کاری و اتلاف منابع، بر ضرورت آگاهی به‌موقع از فعالیت‌هایی که در حوزه زبان و ادب فارسی در سایر کشور‌ها صورت می‌گیرد تأکید کرد.

در ادامه، حسن‌پور وابسته فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سلیمانیه گفت: کشور عراق ۴۱ میلیون جمعیت دارد و کرد‌ها با جمعیت شش‌و‌نیم میلیون نفر، در شمال عراق و در سلیمانیه، اربیل و حلبچه اقامت دارند. بسیاری از چهره‌های فرهنگی و ادبی اقلیم کردستان در سلیمانیه اقامت دارند و در سال ۲۰۱۹ سلیمانیه به عنوان شهر شعر و ادب و فرهنگ انتخاب شد.

او در ادامه داد: دانشگاه سلیمانیه یکی از دانشگاه‌های مهم عراق به شمار می‌رود و در این دانشگاه گروه زبان و ادب فارسی سال‌هاست که فعالیت می‌کند و در هشت سال گذشته در زمینه گسترش زبان و ادب فارسی در شمال عراق سهم انکارناپذیری داشته است.

او افزود: با تعاملاتی که میان ایران و اقلیم کردستان صورت گرفته، هر سال نزدیک‌به ۶۰۰ دانشجو برای گذراندن دوره‌های دانش‌افزایی در رشته‌های مختلف راهی ایران می‌شوند.

در بخش پایانی این مراسم، پس از گزارش امیر احمدی، مدیر گروه آموزش بنیاد سعدی، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گواهینامه دانش‌افزایی و مجموعه‌ای از کتاب‌های انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی را به استادان دانشگاه سلیمانیه اهدا کرد. همچنین دکتر عدنان سجادی رئیس بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سلیمانیه یادمان و لوح تقدیر این دانشگاه را به حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی اهدا کرد.

گفتنی است در این دیدار هشت تن از استادان زبان فارسی دانشگاه سلیمانیه که برای گذراندن دوره دانش‌افزایی زبان فارسی به‌دعوت بنیاد سعدی و با همکاری وابستة فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سلیمانیه به ایران سفر کرده بودند، افزون بر دیدار و گفت‌‎وگو با رئیس و مدیران فرهنگستان، از کتابخانة مرکزی و مرکز اسناد و سایر بخش‌های فرهنگستان بازدید کردند.