نام اصلی حضرت ام البنین (س) فاطمه کلابیه بوده است. پدرش حزام و مادرش ثمامه یا لیلا نام داشت. از تاریخ دقیق ولادت ام البنین چیزی در تاریخ ثبت نشده است، اما بعضی از مورخین حدود ولادت ایشان را سال پنجم هجری می‌دانند.

ازدواج حضرت ام البنین با امام علی (ع)

امام علی (ع) بعد از شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) از برادرش عقیل درخواست می‌کند تا زنی از خاندانی شجاع را پیدا کند تا با او ازدواج نماید. عقیل هم فاطمه کلابیه را به ایشان معرفی کرد و گفت: در بین اعراب خاندانى شجاع‌تر از خانواده او سراغ ندارم.  ازدواج امام علی (ع) با ام البنین در بین سال‌های ۲۴ تا ۲۶ هجری بوده است که البته نقل‌های دیگری هم در کتاب‌های تاریخ در این باره وجود دارد.

ام البنین علاقه بسیار زیادی به فرزندان حضرت زهرا (س) داشت و آن‌ها را بر فرزندان خودش مقدم می‌دانست.

فرزندان حضرت ام البنین

ام البنین چهار پسر داشت که بزرگترین آن‌ها عباس بن علی (ع) بود. عبدالله، جعفر و عثمان دیگر پسران او بودند. این چهار فرزند در واقعه عاشورا و در رکاب امام حسین (ع) جنگیدند و به شهادت رسیدند. ام البنین از پسران خود فقط یک نوه به نام عبیدالله داشت که فرزند حضرت عباس بوده است.

حضرت ام البنین در واقعه عاشورا

حضرت ام البنین (س) در مدینه بود و در واقعه کربلا حضور نداشت. زمانی که بشیر خبر شهادت فرزندانش را به او رساند ام البنین گفت: رگ قلبم را پاره کردى بچه هایم و آنچه زیر آسمان است فداى ابا عبدالله (ع)؛ از حسین برایم بگو.

ام البنین بعد از واقعه عاشورا هر روز به قبرستان بقیع می‌رفت و مرثیه زیر را با سوز و گداز می‌خواند:

لا تدعونى و یک ام البنین

اى زنان مدینه، دیگر مرا ام البنین نخوانید

تذکرنى بلیوث العرین

و مرا مادر شیران شکارى ندانید

کانت بنون لى ادعى بهم

مرا فرزندانى بود که به سبب آن‌ها ام البنینم مى گفتند

و الیوم اصبحت و لا من بنین

ولى اکنون دیگر براى من فرزندى نمانده و همه را از دست داده ام

اربعه مثل نسور الربى

آرى، من چهار باز شکارى داشتم

قد واصلوا الموت بقطع الوتین

که آن‌ها را هدف تیر قرار دادند و رگ گردن آن‌ها را قطع نمودند

تنازع الخرصان اشلائهم

و دشمنان با نیزه هاى خود ابدان طیبه آن‌ها را از هم متلاشى کردند

فکلهم امسوا صریعا طعین

و در حالى که روز را به پایان بردند که همه آن‌ها با جسد چاک چاک بر روى زمین افتاده بودند

یا لیت شعرى اکما اخبروا

اى کاش مى دانستم آیا این خبر درست است

بان عباسا مقطوع الیدین

که دستهاى فرزندم عباس (ع) را از تن جدا کردند؟!

نسبت فامیلی حضرت ام البنین با شمر

اخیراً برخی از جاهلان مغرض، شمر بن ذی الجوشن قاتل حضرت اباعبد الله الحسین (علیه‌السلام) را برادر حضرت امّ‌البنین، همسر دوم حضرت امیرالمؤمنین و مادر حضرت اباالفضل العباس (سلام الله علیه) دانسته‌اند. قصد ایشان از این دروغ پراکنی‌ها، خانوادگی جلوه دادن قیام بزرگ آن حضرت بوده است.

امّا منشأ این افتراء کلماتی است که تاریخ نگاران از قول شمر بن ذی الجوشن در شب عاشوراء نقل می‌کنند. در آن شب، شمر همراه امان نامه‌ای به نزدیک خیمه حضرت اباالفضل العباس آمد و ایشان را با این عبارت صدا زد: «ای فرزند خواهر من! شما را امان دادم؛ خود را به کشتن ندهید و چنگ بر طاعت امیرمومنان یزید بزنید».

اگر شمر بن ذی الجوشن، دایی عباس بن علی بوده باشد، باید شمر را برادر أم البنین بدانیم و حال آنکه اینگونه نیست.

پدر أم البنین، حزام بن خالدربیعة و پدر شمر، جوشن بن شرحبیل بن الأعور بوده است.

درست است که شمر بن ذی الجوشن و أم البنین هر دو از قبیلهٔ بنی کﻠﺎب هستند، امّا هرگز برادر و خواهر نبودهﺍند. زمانی که شمر امان نامه را عنوان کردند به خاطر هم قبیله بودن گفتند خواهر زاده‌های من کجایند!

شمر بن ذی الجوشن و مادر حضرت عباس، هر دو از نسل «کلاب» می‌باشند. هر کدام با چند واسطه به «کلاب» می‌رسند. «کلاب» یازده پسر دارد. نام یکی از آنان «کعب» و نام دیگری «ضباب» است. حضرت ام البنین از نسل «کعب» و شمر، از نسل «ضِباب» است.

نسب ام البنین: ام البنین بنت حزام بن خالد بن ربیعه بن وحید بن کعب بن کلاب.

نسب شمر: شمر بن ذی‌الجوشن (جمیل) بن اعور (عمرو) بن ضِباب (معاویه) بن کلاب. حضرت عباس نوة دختری کلاب و شمر نوه پسری کلاب است.

شمر، چون دید که ابن سعد مهیای قتال است به نزدیک لشکر امام علیه السلام آمد و بانگ زد که کجایند فرزندان خواهر من عبدالله و جعفر و عثمان و عباس چه آنکه مادر این چهار برادر ام البنین از قبیله بنی کلاب بود که شمر ملعون نیز از این قبیله بوده.

امام حسین علیه السلام بانگ او را شنید برادران خود را امر فرمود که جواب او را دهید اگرچه فاسق است لکن با شما قرابت و خویشی دارد، پس آن سعادتمندان با آن شقی گفتند چه بود کارت؟

گفت‌ای فرزندان خواهر من شما‌ها در امانید با برادر خود حسین رزم ندهید از دور برادر خود کناره گیرید و سر در طاعت امیرالمؤمنین یزید (ملعون) درآورید.

جناب عباس بن علی علیه السلام بانگ بر او زد که بریده باد دست‌های تو و لعنت باد بر امانی که تو از برای ما آوردی،‌ای دشمن خدا امر می‌کنی ما را که دست از برادر و مولای خود حسین بن فاطمه علیه السلام برداریم و سر در طاعت ملعونان و فرزندان ملاعینان درآوریم آیا ما را امان می‌دهی و از برای پسر رسول خدا صلی الله علیه و آله امان نیست؟

شمر از شنیدن این کلمات خشمناک شد و به لشکرگاه خویش بازگشت.

وفات حضرت ام البنین

در اسناد تاریخی مطلب چندانی درباره تاریخ وفات ام البنین وجود ندارد، اما معتبرترین تاریخی که مربوط به وفات ایشان است تاریخ ۱۳ جمادی الثانی سال ۶۴ هجری قمری را بیان کرده‌اند. حضرت ام البنین را در قبرستان بقیع به خاک سپردند.

منبع : برنا