ازدواج و طلاق به عنوان یک مسئله اجتماعی به لحاظ تأثیرات گسترده در روند رشد جمعیت و تغییرات ساختار خانواده اهمیت بسزایی دارند. در گذشته زندگی مشترک افراد طولانی‌تر بود و طلاق به ندرت اتفاق می‌افتاد، اما امروزه با گذشت زمان و بروز مشکلات متعدد میزان طلاق در جوامع افزایش یافته است.

بیشتربخوانید

• مشکل مهریه با تعیین «حق ثبت» حل می‌شود؟

بر اساس برخی آمارها، میزان طلاق در کشور افزایش یافته است و این موضوع باعث نگرانی خانواده‌های زیادی شده مخصوصاً دختر‌ها و پسر‌های جوانی که در آستانه ازدواج هستند و با مشاهده این آمار ترجیح می‌دهند همچنان مجرد باقی بمانند و خودشان را درگیر مسیر پرپیچ و خم طلاق و دادگاه‌های خانواده نکنند.

اما در واقعیت طلاق برای همه افراد اتفاق نمی‌افتد و هیچ‌کدام از زوج‌های جوان با هدف اینکه از هم جدا شوند وارد زندگی مشترک نمی‌شوند. بلکه شرایطی که در طول زندگی به دلایل مختلف برای زن و مرد بروز می‌یابد این جدایی را شکل می‌دهد. اعتیاد، توقعات غیرمنطقی زوج‌ها از یکدیگر، رفتار و شخصیت ضعیف داشتن، مشکلات اقتصادی، عدم شناخت عاطفی زن و مرد از هم و عدم برآورده شدن نیاز‌ها و انتظارات زوج‌ها هم می‌تواند از دلایل طلاق در ایران باشد. همچنین بر اساس آمار‌های موجود بیشتر زوج‌های ایرانی بین سال اول تا پنجم ازواجشان از هم جدا می‌شوند.

در کنار مسائل مبتلا به نهاد خانواده در شرایط فعلی از جمله افزایش سن ازدواج و عدم تمایل به ازدواج که نوعی تهدید علیه کیان خانواده است، طلاق نیز از جمله آسیب‌های اجتماعی است که در اغلب جوامع رو به رشد قابل مشاهده است. از هم پاشیدگی خانواده‌ها، بجا ماندن فرزندان این خانواده‌ها یا همان «فرزندان طلاق» که آنان نیز دچار مشکلات و کاستی‌هایی مختص بخود می‌شوند و نیز کمرنگ شدن محبت و عاطفه در میان اعضای خانواده و افزایش بزه در نوجوانان و جوانان از جمله مسائلی است که در قرن اخیر گریبانگیر بسیاری از جوامع از جمله ایران شده است.

آمار طلاق روز به روز رو به افزایش است

انسیه خزعلی معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهور در جشنواره ملی آرای قضائی با محوریت زن و خانواده که اواسط هفته گذشته برگزار شد، اعلام کرد: متأسفانه آمار طلاق روز به روز رو به افزایش است و نگرانیم خدایی نکرده نسل ما دچار مشکل جدی می‌شود.

وی افزود: باید رویه‌های مربوطه در این زمینه اصلاح شود تا طلاق کاهش پیدا کند. پیشنهاد شده از روز اول ازدواج مثل مشاور خانواده، مشاورین در اختیار زوجین قرار گیرند. کار بدین صورت است که اول مشاوره تلفنی و بعد حضوری است. در ۵ استان این موضوع عملیاتی شده و بعداً گسترش پیدا می‌کند.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس درباره وضعیت و روند طلاق در جامعه

همچنین مرکز پژوهش‌های مجلس اخیراً گزارشی در مورد آمار طلاق منتشر کرده، در این گزارش آمده است: با توجه به اینکه «میزان طلاق متأهلان» از یک سو میزان شیوع و رواج رویداد طلاق را در جامعه نشان می‌دهد و از سوی دیگر از تغییرات ساختار جمعیت جامعه تأثیر نمی‌پذیرد، به نظر می‌رسد نسبت شاخص‌هایی، چون فراوانی طلاق‌های ثبت شده، نسبت ازدواج به طلاق و میزان عمومی طلاق شاخص دقیق‌تری برای ترسیم وضعیت و روند طلاق در جامعه باشد.

خطر عادی انگاری و شکست بیشتر قبح طلاق در جامعه

برحسب میزان طلاق متأهلان در طول دهه گذشته نرخ وقوع طلاق در جامعه تقریباً ثابت و بدون تغییر بوده است در حالی که بر اساس فراوانی طلاق‌های ثبت شده و نسبت ازدواج به طلاق ما با افزایش رویداد طلاق در جامعه مواجه بوده ایم.

با توجه به بررسی و ارزیابی به عمل آمده شاخص‌های اخیر برای بیان وضعیت طلاق در جامعه دقیق نیستند؛ لکن، استفاده از این شاخص‌ها برای مراجع مختلف به ویژه مسئولان موجب شکل گیری این ذهنیت در جامعه شده است که در سال‌های گذشته جامعه با افزایش رویداد طلاق مواجه بوده است. بدون تردید، وجود چنین ذهنیتی که خود به دلیل استفاده از داده‌های غلط در جامعه شکل گرفته می‌تواند موجبات عادی انگاری و شکست بیشتر قبح طلاق را در جامعه فراهم سازد؛ بنابراین باید مسئولان، پژوهشگران، رسانه‌ها و سایر افراد تأثیرگذاری که با مقوله طلاق در جامعه سروکار دارند از شاخص‌های آماری دقیق در این زمینه استفاده کنند. در این باره، همان طور که بیان شد به نظر می‌رسد «شاخص طلاق متأهلان» به نسبت سایر شاخص‌ها از اعتبار بیشتری برخوردار است. بر حسب این شاخص نیز در دهه گذشته وضعیت و روند طلاق در کشور ثابت بوده است.

کلید پیشگیری از طلاق کجاست؟

افزایش یا ثبات نرخ طلاق در جامعه؛ هر کدام که دقیق‌تر باشد باز هم از آسیب‌های طلاق در جامعه نمی‌کاهد. به هر حال آنچه که اکنون مشخص است اینکه همیشه پیشگیری بهتر از درمان بوده و علاج واقعه را باید پیش از وقوع کرد. پیشگیری از طلاق بخشی از آن به عهده خانواده‌ها و جوانان در انتخاب درست و بخش بزرگی از آن هم برعهده سیاستمداران و دولتمردان است که با رفع مشکلات اقتصادی و اشتغال زایی فکری جهت پیشگیری از طلاق در جامعه داشته باشند.

منبع: مهر