با پیروزی انقلاب‌اسلامی فعالیت سرویس‌های جاسوسی بیگانه در ایران با رویکردها و اهداف نوینی پیگیری شد و پس‌از پایان جنگ‌تحمیلی و پیشرفت‌های جمهوری‌اسلامی در حوزه‌هایی ازجمله هسته‌ای، موشکی و فضایی، جاسوسی‌ها ابعاد تازه‌تری به‌خود گرفت. دراین میان به‌کارگیری و جذب چهره‌های ایرانی‌، یکی از مهم‌ترین رویکردهای سرویس‌های امنیتی بیگانه در جمع‌آوری اطلاعات حساس در ایران بوده‌است.

بیشتربخوانید

• شاه‌مهره نفوذی انگلیس چگونه بازداشت شد؟

جیسون رضاییان

جیسون رضاییان  در کنار حامد اسماعیلیون

جیسون رضاییان که در پوشش خبرنگار ایرانی-آمریکایی فعالیت می‌کرد، در مقطعی مدیر دفتر روزنامه «واشنگتن‌پست» در تهران بود که در مردادماه۱۳۹۳ به اتهام جاسوسی دستگیر شد. رضاییان که خرداد۱۳۹۴ به جاسوسی و فعالیت تبلیغی علیه نظام محکوم شده بود، پس‌از ۱۸ماه حبس، در دی‌ماه۱۳۹۴ به‌همراه ۳آمریکایی دیگر در چارچوب مبادله زندانیان، پس‌از توافق برجام آزاد شد. گفته می‌شود رضاییان توانسته بود با نفوذ در برخی نهادها اطلاعات مهمی از برنامه هسته‌ای ایران و روش‌های دور زدن تحریم‌ها به‌دست آورد.

علی اشتری

علی اشتری در سال۱۳۸۷ به جرم جاسوسی برای رژیم صهیونیستی محاکمه و در تاریخ ۱۰تیرماه همان سال، به اعدام محکوم و در ۲۷آبان‌ماه۱۳۸۷ اعدام شد. او که متخصص حوزه الکترونیک بوده، در یکی از سفرهای خارجی خود، برای همکاری با موساد جذب می‌شود و طی چندین دیدار با افسران اطلاعاتی موساد، آموزش‌های موردنیاز را از آنان دریافت می‌کند. او با توجه به گستردگی ارتباطاتش در ایران، در حوزه‌های نظامی، به جمع‌آوری و انتقال اطلاعات برای موساد اقدام می‌کرد.

عبدالرسول دری‌اصفهانی

عبدالرسول دری‌اصفهانی، از چهره‌هایی است که نام او با «برجام» گره خورده‌است. او که سابقه فعالیت در مجموعه‌های دولتی و خصوصی را داشت و تا بالاترین رده‌های تیم مذاکراتی ایران و به‌عنوان نماینده بانک مرکزی در گفت‌وگوهای برجامی پیش‌آمده بود، در تیرماه سال۱۳۹۵ به اتهام همکاری با سرویس جاسوسی انگلیس و دریافت ماهانه ۷۵۰۰ پوند به‌واسطه شرکتی به‌نام PWC دستگیر شد. او حتی پس‌از پایان مذاکرات هسته‌ای از دست رئیس‌جمهور وقت نشان درجه۳ خدمت دریافت کرده بود.

شهرام امیری

شهرام امیری که به‌عنوان پژوهشگر و متخصص رادیوایزوتوپ‌های پزشکی در دانشگاه صنعتی مالک‌اشتر، وابسته به وزارت دفاع، فعالیت می‌کرد، در سفر حج‌عمره در خردادماه۱۳۸۸ ناپدید شد و حدود ۱۳ماه بعد، پس‌از آنکه چند ویدئو با سخنان متناقض از او منتشر شد، در ۲۲تیرماه۱۳۸۹ به دفتر حافظ منافع ایران در آمریکا مراجعت کرد و ۲ روز بعد به ایران بازگشت. امیری پس‌از بازگشت به ایران دستگیر و مشخص شد با توجه به دسترسی‌اش به اطلاعات «سری» و «به‌کلی سری» نظام، با سرویس‌های جاسوسی آمریکا ارتباط برقرار کرده و اطلاعات حیاتی کشور را در اختیار آنان قرار داده است. او در ۱۳مردادماه۱۳۹۵ در تهران اعدام شد.

جلال حاجی‌زوار

سیدجمال (سیاوش) حاجی‌زواره (جلال حاجی‌زوار) که به‌عنوان کارمند قراردادی سازمان هوافضای وزارت دفاع فعال بوده‌است، در ۱۴شهریورماه۱۳۹۶ به‌همراه همسر سابقش، به اتهام جاسوسی برای دولت آمریکا بازداشت و پس‌از طی مراحل دادرسی و محکومیت به اعدام، در تیرماه۱۳۹۸ به دار مجازات آویخته شد. او که ازسوی سازمان حفاظت اطلاعات وزارت دفاع مورد شناسایی قرار گرفت، در جریان تحقیقات، اتهام خود را پذیرفت و اعتراف کرد در قبال دریافت پول، برای سازمان سیا جاسوسی کرده‌است؛ جرمی که اسناد، مدارک و تجهیزات جاسوسی یافت شده از منزلش، آن را به اثبات می‌رساند.

محمود موسوی‌مجد

محمود موسوی‌مجد که به جرم همکاری با سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و رژیم‌صهیونیستی دستگیر و به اعدام محکوم شده بود، در تیرماه۱۳۹۹ به دار مجازات آویخته شد. او متهم بود در قبال دریافت مبالغی، نسبت به جمع‌آوری و انتقال اطلاعات محرمانه نیروهای مسلح، ازجمله نیروی قدس سپاه‌پاسداران به سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و رژیم‌صهیونیستی اقدام کرده‌است. یکی از اتهام‌های موسوی‌مجد این بود که محل تردد و اسکان شهید سلیمانی و برخی دیگر از فرماندهان سپاه را به سیا و موساد اعلام کرده ‌است.

روح الله زم

  نیما زم که از سال ۹۶ تحت پیگیری و رصد بود، نهایتاً ۲۲ مهر ۹۸ بازداشت و پس از ۱۴ ماه و برگزاری چندین جلسه بازجویی و محاکمه  اعدام شد.

طبق کیفرخواستی که زمستان سال ۹۸ صادر شده بود، شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به عنوان شعبه رسیدگی کننده تعیین شد. از آنجایی که زم پیشتر هم در این شعبه پرونده داشت، به موجب قانون باید به اتهامات این فرد در همین شعبه رسیدگی می‌شد.

اما اتهامات اصلی روح الله زم چه بود؟ طبق کیفرخواستی که از سوی دادستانی تهران و پس از ماه‌ها تحقیق صادر شد عناوین کیفرخواست شامل ۱۷ بند اتهامی به این شرح بود؛

۱- افساد فی الارض
۲- تشکیل و اداره کانال معاند آمدنیوز و صدای مردم با هدف بر هم زدن امنیت کشور
۳- جاسوسی به نفع سرویس اطلاعاتی اسرائیل به واسطه سرویس اطلاعاتی یکی از کشورهای منطقه
۴- جاسوسی به نفع سرویس اطلاعاتی کشور فرانسه
۵- همکاری با دولت متخاصم آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران
۶- اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور
۷- مشارکت در فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران و به نفع گروه‌ها و سازمان‌های مخالف نظام به طور گسترده
۸- عضویت و مدیریت پایگاه خبری معاند سحام نیوز با هدف برهم زدن امنیت کشور
۹- مشارکت در اغوا و تحریک مردم به جنگ و کشتار به قصد برهم زدن امنیت کشور
۱۰- مشارکت در جمع آوری اطلاعات طبقه بندی شده به قصد ارائه به دیگران با هدف برهم زدن امنیت کشور
۱۱- مشارکت در نشر اکاذیب به طور گسترده
۱۲ - تحریک مؤثر نیروهای رزمنده و اشخاصی که به نحوی در خدمت نیروهای مسلح هستند به عصیان، فرار، تسلیم یا عدم اجرای وظایف نظامی
۱۳- توهین به مقدسات اسلام
۱۴- توهین به امام خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران (رضوان الله علیه) و مقام معظم رهبری (حفظه الله)
۱۵- توهین به مقامات و مأمورین در حال انجام وظیفه یا به سبب آن
۱۶- تحصیل مال از طریق نامشروع جمعاً به میزان ۹۷ هزار و ۵۵۰ یورو
۱۷- و شکایت برخی اشخاص حقوقی و حقیقی.

منبع: روزنامه همشهری