کتاب و درس و هزاران تست چهارگزینه ای که حداقل برای یکسال، روز و شب جوانان را به هم وصل می کند و دغدغه موفقیت و شروع زندگی جدیدشان توام می شود با هزاران تبلیغات رنگ و لعاب دار که موفقیت از آن ماست و اگر از کتب و آزمون های ما بهره ببرید فلان درس را تضمینی صد می زنید و دانش آموز بخت برگشته ای که از همه جا بی خبر رویای دانشجو شدن را در سر دارد به امید قبولی در دانشگاه بهتر تمام تلاش مادی و معنوی اش را برای قبول شدن و رهایی از این غول چهارگزینه ای انجام می دهد.

بیش از یک میلیون نفر دیروز و امروز در سراسر کشور کنکور دادند که ۳۵ هزار نفرشان مازندرانی بودند اما سوال مهم اینجاست آیا همه چیز کنکور است؟


پر استرس و بیخیال، دامنه ای به وسعت یک میلیون انسان
اوضاع کنکور امسال نسبت به سالهای گذشته متفاوت بود، به جای یک مرحله دو مرحله کنکور برگزار و معیار قبولی و تعیین رتبه، نیز بهترین تراز در این دو آزمون شد.

ساعت حوالی ۷ صبح خودم را به دانشکده فنی امام محمد باقر ساری می‌رسانم، پدر‌ها و مادر‌ها آرام آرام دارند جگر گوشه‌های شان را به داخل دانشکده بدرقه می‌کنند

سمت راست در وردوی دانشگاه مادری دست به دعا برداشته و قرآن می خواند، آنطرف تر مادر و پدری تمام وسایل پسرشان را جستجو می کنند تا ببینند چیزی از قلم نیفتاده باشد، داوطلبی دیگر تازه از پراید پدرش پیاده شده و تند تند خودش را به در ورودی رسانده است، استرس از صورتش پیداست و پدر گوشه ای بی خداحافظی نظاره گر فرزند است.

آن سوی دیگر اما پسری نسبتا چاق با عینکی گرد و لیوان قهوه در دست آرام آرام به سمت محل آزمون حرکت می کند. کنجکاوی ام از آرامش بی حدش فوران می کند همینطور که به سمت در ورودی دانشگاه قدم میزند میگویم: استرس نداری؟ با طمانینه خاصی که انگار از همه چیز مطمئن است می گوید: بی خیال، مگه کسایی که کنکور قبول شدن چی شدن؟

با همین یک جمله طعنه ای می زند به کل ساختار آموزشی و احیانا غیر آموزشی این مملکت که چه کرده ایم تا دانش آموزان ما به این درجه رسیده اند که انگار کنکور به درد این دنیایشان نمی خورد و کنکور آن دنیا را هم متاسفانه با انتگرال و تانژانت نمیتوان پاس کرد.


در مسیر رسیدن به اداره، دائم به جمله آن پسر چاق فکر می‌کنم ساعت حوالی ۱۲ دوباره به دانشکده برمی گرد، داوطلبان آهسته آهسته از محل آزمون خارج می‌شوند، نمیتوان از حالت صورتشان فهمید آزمون را چه کرده اند، شاید خصلت پسر بودن این است که همه چیز را در خودشان فرو می‌ریزند

خودم را به دو نفر می رسانم که کنار هم راه می روند و می خندند انگار همکلاسی بودند، با خنده می گویند سوالات فیزیک خیلی سخت بود فکر نکنم خود انیشتین هم بتونه این سوالات روی توی یه دقیقه حل کنه!ریاضی بد نبود، شیمی هم خیلی اذیت کرد.

می گویند این یکی که گذشت حالا غصه مرحله دوم را دارم، اگر اولش این بود خدا به داد ما برسد

چشمم به دنبال همان پسر چاق قهوه در دست است که صبح او را دیده بودم از کنکورش پرسیدم با همان حالت دوباره همان جواب را می دهد تموم شد، بی خیال، مگه کسایی که کنکور قبول شدن چی شدن؟

تغییر بنیادینی مشاهده نمی شود
اولین بار رضا خان میرپنچ سیستم نوین آموزشی را از آلمان به ایران آورد سیستم آلمان نازی آن دوران که بیشتر از آنکه به خلاقیت محتاج باشد به سرباز محتاج بود اما از آن زمان تا امروز آلمان ۵ بار نوع آموزش در کشورش را تغییر داده است تا بتواند پاسخگوی نیاز جامعه خود باشد، اما نظام آموزشی ایران همچون پیرمردی ۹۰ ساله است که آرام آرام قدم به جلو می‌گذارد و هر بار هم یک استراحت طولانی مدت می‌کند و به عقب نگاه می‌کند ببیند تا کجا آمده است

دکتر حمید رضا قربانی کارشناس و معاون فرهنگی دانشگاه فرهنگیان ساری است در خصوص تغییرات کنکور امسال می گوید: دو مرحله ای شدن کنکور مهمترین تغییر این ماراتن علمی نسبت به سال های گذشته بود که تغییری در شیوه پذیرش دانشجو ایجاد نمی کند و فقط بار روانی امتحان را کاهش می دهد.

او افزود: با دو مرحله ای شدن کنکور جای جبران اشتباه برای داوطلبان فراهم می شود و اینگونه نیست که مثل سال های گذشته داوطلبان استرس سابق را داشته باشند.

این کارشناس آموزشی می‌گوید: از نگاه دیدگاه تربیت محور، تغییری در روند این ماراتن اتفاق نیوفتاده است حتی شاید به نفع مافیای کنکور نیز بوده باشد، زیرا معمولا داوطلبان سوالات پایه دهم را جدی نمی‌گرفتند و در آزمون‌ها شرکت نمی‌کردند و کتب کمک آموزشی مربوط به این سال را خریداری نمی‌کردند حالا با دو مرحله‌ای شدن کنکور مجبورند مباحث پایه دهم که ۲۰ الی ۳۰ درصد کنکور را تشکیل می‌دهد را هم جدی بگیرند.

قربانی با بیان اینکه فضای روانی کنکور به این راحتی از بین نمی رود گفت: سیستم آموزشی از پایه نهم باید تغییر کند یعنی با توجه به انتخاب رشته دانش آموزان، انتخاب شغل آن ها نیز در نظر گرفته شود و آینده آنان بر اساس مهارت رقم بخورد نه بر اساس نمرات.
او می گوید: مهارت محوری حلقه مفقوده سیستم آموزشی ما است و همین مساله موجب شده بسیاری فکر کنند آینده از آن کسی است که رتبه اش بیشتر است نه مهارتش.

هرچند سازمان سنجش و دستگاه های فرهنگی تمام تلاششان را می کنند تا کنکور کمی متفاوت تر از هر سال برگزار شود اما حقیقت ماجرا تلخ است درست به تلخی قهوه همان دانش آموز عینکی پای کنکور