حسین امیرعبداللهیان روز سه‌شنبه در بیست و ششمین اجلاس وزرای خارجه اکو به میزبانی ازبکستان صدور قطعنامه مداخله جویانه و نامتعارف پارلمان اروپا را قویا محکوم کرد و گفت: بی تردید تبعات منفی چنین رفتار‌های احساسی برای اروپا هزینه زا می‌باشد و لذا مسیر درست، تمرکز بر دیپلماسی، تعامل سازنده و عقلانیت است.

وزیر امور خارجه همچنین رفتار اهانت آمیز نسبت به مقدسات ادیان الهی به ویژه اهانت به ساحت مقدس قرآن کریم و حمایت دولت‌های غربی از آن تحت عنوان آزادی بیان را به هیچ وجه قابل قبول ندانست و آن را شدیداً محکوم کرد.

امیر عبداللهیان با ابراز خرسندی از حضور در نشست شورای وزیران اکو و قدردانی از دولتِ دوست و ملت عزیز ازبکستان بواسطه مهمان نوازی گرم و میزبانیِ این نشست در شهر تاشکند سپاسگزاری می‌کنم، ریاستِ جمهوری آذربایجان بر سازمان اکو در سال ۲۰۲۳ را به جیحون بایرامف وزیر خارجه این کشور تبریک گفت و از دبیرکل اکو بخاطر تلاش‌های موثر در پیشبرد امور و نیز آماده سازی این نشست تشکر کرد.

وی افزود: سه دهه از تلاش ۱۰ کشور برای همگرایی منطقه‌ای در این پهنه تاریخی و تمدنی گذشته است و بستر‌های ارزشمندی برای همکاری منطقه‌ای شکل گرفته است هرچند کماکان فاصله قابل توجهی میان دستاورد‌ها و ظرفیت‌های واقعی منطقه اکو به چشم می‌خورد.

رئیس دستگاه دیپلماسی تاکید کرد: اینجانب در مراسمی که به مناسبت سی امین سالگرد پیوستن هفت عضو جدید به سازمان همکاری اقتصادی در تهران برگزار شد، تصریح کردم سازمان اکو می‌تواند الگو‌های موفقی در همکاری‌های جنوب - جنوب؛ همکاری مابین کشور‌های محصور در خشکی و کشور‌های ترانزیت؛ همکاری مابین کشور‌های تولید کننده و مصرف کننده انرژی، همکاری‌های مردم-محور بویژه در حوزه گردشگری؛ همکاری‌های علمی و دانشگاهی؛ و همکاری‌های فنآورانه و نوآورانه ارائه نماید. براین باوریم که ارزش‌ها و میراث مشترک غنی فرهنگی، مذهبی و آئینی کشور‌های عضو بن مایه‌ای قوی جهت چنین چشم انداز روشنی در منطقه است.

وزیر امور خارجه بیان کرد: تحولات سال‌های اخیر در جهان و تاثیرات آن بر منطقه ما ضرورت همگرایی و همسویی مابین کشور‌های منطقه را دوچندان کرده است. کوید ۱۹ و آثار مخرب آن و نیز بحران‌های اخیر امنیت غذایی و امنیت انرژی در جهان به روشنی آسیب پذیری کشور‌های مختلف، صرفنظر از حجم اقتصادی آنها، را نمایان ساخت؛ لذا برای همه کشور‌های جهان و منطقه، تقویت تاب آوری در مقابل شوک‌های احتمالی در آینده، نه یک انتخاب که یک ضرورت است. البته در تحقق این تاب آوری یکی انتخاب‌های موجود، همکاری‌های جمعی در قالب سازو کار‌های چندجانبه است. سازمان اکو و بنیان‌هایی که در این سی سال بوجود آورده است می‌تواند اولین انتخاب برای همکاری در این راستا باشد. مایلم به چند نکته در این زمینه اشاره کنم.

امیرعبداللهیان افزود: اکو باید ارتقا دهنده تجارت درون- منطقه‌ای مابین اعضا باشد. تاکنون کمتر چنین بوده است و تجارت فی مابین اعضا، حمایت کافی را از سازوکار‌های تجاریِ اکو دریافت نکرده است. پیشنهاد می‌کنم و درخواست می‌کنم همه اعضا، و نه فقط ۵ کشور عضو موافقتنامه تجاری اکوتا، از شروع مذاکرات برای آزاد سازی تجاری در سطح منطقه حمایت نمایند و در آن مشارکت کنند.

وی تصریح کرد: مواصلات و حمل نقل یکی از پیشرانه‌های همگرائی و توسعه جمعی و شکوفائی هر چه بیشتر ظرفیت‌های اقتصادی منطقه در سال‌های پیشِ رو می‌باشد. اکو به عنوان یک منطقه، خود یک مسیر ترانزیتی برای اتصال مناطق پیرامونی شامل شرق و جنوب آسیا، اروپای شمالی و شرقی، و جنوب خلیج فارس می‌باشد.

امیر عبداللهیان در ادامه به موضوع انرژی و اهمیت آن در جهان اشاره کرد و گفت: بحران امنیت انرژی جاری در جهان و منطقه به وضوح آسیب پذیری کشور‌های مصرف کننده انرژی نسبت به شوک‌های غیرمنتظره را عیان ساخت. تغییرات اقلیمی و سرمای زمستانی اخیر نیز آسیب پذیری برخی کشور‌های تولیدکننده انرژی را گوشزد نمود.

وی تاکید کرد: منطقه اکو می‌تواند به الگویی از مشارکت بین کشور‌های تولید کننده و کشور‌های مصرف کننده انرژی تبدیل شود. بی تردید، مشارکت در حوزه گاز و حوزه برق از اولویت‌های اکو در این راستاست.

وی به ابتکار رئیس جمهور کشورمان با عنوان "گاز در خدمت بازیابی اقتصاد جهانی پس از کووید" اشاره کرد که در مجمع کشور‌های صادر کننده گاز ارائه شد و افزود: این ابتکار می‌تواند مبنایی برای مشارکت در منطقه اکو نیز باشد.

وزیر امور خارجه گفت: اکو بیش از پیش نیازمند سرمایه گذاری درحوزه فنآوری‌های نو، صنایع دانش بنیان و دیجیتالی کردن فعالیت‌های اقتصادی است. جمهوری اسلامی ایران آماده است دستاورد‌های خود در حوزه‌های دانش بنیان را با کشور‌های عضو اکو به مشارکت گذارد.

امیرعبداللهیان بیان کرد: ما همواره از ابتکارات و پیشنهاداتی که به تقویت نقش و جایگاه اکو در توسعه اقتصادی کشور‌های عضو منجر شود استقبال کرده ایم. در این راستا، "تقویت احساس تعلق به اکو" در نزد بخش‌های خصوصی و دولتی و نیز نخبگان کشور‌های عضو و بالاتراز همه در نزد مردم منطقه بسیار کلیدی است. همچنین نیازمند حضور همه۱۰ کشور عضو در سازوکار‌ها و ترتیبات همکاریِ اکو هستیم.

وی افزود: این مهم می‌تواند و باید، یکی از دست آورد‌های دهه چهارم باشد. در همین نشست وزرا ایجاد دو سازوکار جدید همکاری شامل تاسیس "مرکز منطقه‌ای مدیریت ریسک بلایای طبیعی اکو" در جمهوری ایران و "مرکز انرژی‌های پاک اکو" در جمهوری آذربایجان در دستور کار است و انتظار داریم همه اعضا از ایجاد آن‌ها حمایت نموده و به آن‌ها بپیوندند.

وزیر امور خارجه در ادامه به موضوع افغانستان اشاره کرد و با تاکید بر اینکه این کشور یک عضو بسیار مهم و بخشی از خانواده بزرگ اکو است، گفت: جمهوری اسلامی ایران از جمله کشور‌های اصلی در طراحی و تصویب " سیاست حمایتی اکو برای افغانستان" بوده و همواره از ضرورت اجرای کامل و موثر آن حمایت نموده است. این حمایت علاوه بر کمک‌های دوجانبه برای رفع مشکلات مردم نجیب افغانستان و جلوگیری از بحران‌های انسانی می‌باشد.

امیرعبداللهیان افزود: بی تردید، ایجاد یک دولت فراگیر در افغانستان نه تنها می‌تواند به برنامه‌های کمک رسانی و نیز بازسازی کشور یاری رساند بلکه تهدید‌های ناشی از عملیات تروریستی، آوارگان و قاچاق مواد مخدر برای منطقه را کاهش خواهد داد.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان افزود: ما اقدام هیات حاکمه افغانستان در محروم کردن زنان و دختران از تحصیل را، اقدامی در تعارض با تعالیم دین رحمانی اسلام می‌دانیم و نگرانی عمیق خود را از آن اعلام می‌داریم.

وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران علاوه بر رویکرد‌های مسئولانه در چارچوب‌های منطقه ای، در عرصه‌های جهانی نیز به تعهدات خود پایبند است؛ از جمله، در چارچوب مبانی و اصول ملی و اسلامی، قانون اساسی و تعهدات بین المللی، توجه به موضوعات حقوق بشری در زمره اولویت‌های جمهوری اسلامی ایران است و همواره از گفتگو در چارچوب احترام متقابل و از تعامل معنادار با شرکای جدی استقبال کرده و می‌کند.

وزیر امور خارجه تاکید کرد: ایران در ابتکارات و برنامه‌های جهانی و منطقه‌ای برای مواجهه با چالش‌های زیست محیطی و تغییر آب هوا و آثار آن‌ها از جمله بر منابع آبی و وقوع بلایای طبیعی فعالانه و مسئولانه حضور دارد.

وی به موضوع مدیریت آب اشاره کرد و افزود: مدیریت آب در داخل و همکاری با کشور‌های منطقه در ارتباط با رودخانه‌های مشترک و نیز مقابله با ریشه‌ها و آثار طوفان‌های گرد و غبار از جمله حوزه‌هایی هستند که به آن‌ها اهتمام داریم. در سال ۲۰۲۲ اجلاس منطقه‌ای در سطح وزراء محیط زیست در تهران با هدف تدوین کنوانسیون منطقه‌ای برگزار شدو درصدد هستیم اجلاس بین المللی گرد و غبار را براساس قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد برگزار نماییم.

امیر عبداللهیان در ادامه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را بر پایه دکترین سیاست خارجی متوازن، تعامل و همکاری با جهان و عدم مداخله در امور داخلی دانست و تاکید کرد: صدور قطعنامه مداخله جویانه و نامتعارف پارلمان اروپا را قویا محکوم می‌کنیم؛ بی تردید تبعات منفی چنین رفتار‌های احساسی برای اروپا هزینه زا می‌باشد و لذا مسیر درست، تمرکز بر دیپلماسی، تعامل سازنده و عقلانیت است.

وزیر امور خارجه همچنین رفتار اهانت آمیز نسبت به مقدسات ادیان الهی به ویژه اهانت به ساحت مقدس قرآن کریم و حمایت دولت‌های غربی از آن تحت عنوان آزادی بیان را به هیچ وجه قابل قبول ندانست و آن را شدیداً محکوم کرد.

وی ضمن قدردانی از تلاش‌های دبیر کل اکو و کارکنان دبیرخانه برای پیگیری در اجرایی کردن برنامه‌های سازمان اکو، بار دیگر حمایت جمهوری اسلامی ایران از سازمان اکو را اعلام کرد.