بهرامعلی ظاهری مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان اظهار داشت: توران تنها زیستگاه و محل زادآوری یوز آسیایی در کشور است و در شرایط کنونی یوز آسیایی تنها در منطقه توران زیست می‌کند.

وی با بیان اینکه سازمان حفاظت محیط زیست دو رویکرد را در قبال یوز‌ها دنبال می‌کند افزود: رویکرد نخست در این زمینه رویکرد حفاظت از یوز‌ها در طبیعت است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان تصریح کرد: در این زمینه امسال جمعیت خوبی از یوز‌ها در پارک ملی توران شناسایی شده است؛ به‌طوری‌که امسال ۶ قلاده یوز مادر به همراه توله‌هایشان در پارک ملی توران مشاهده‌شده و به ثبت رسیده است.

ظاهری با بیان اینکه رویکرد دوم سازمان حفاظت محیط زیست در قبال یوزها، ایجاد سایت‌های تکثیر در اسارت به‌عنوان سایت‌های پشتیبان یوزپلنگ‌های آسیایی در طبیعت توران است تصریح کرد: این سایت‌ها از سنوات قبل (سال ۱۳۹۸) در منطقه توران راه‌اندازی شده است.

وی با بیان اینکه یکی از یوز‌هایی که در پروژه نگهداری و تکثیر در اسارت مشارکت داشته است یوزپلنگ نر با نام "کوشکی" بود؛ چگونگی مرگ این یوز پیر را این‌گونه تشریح کرد که "صبح روز گذشته حدود ۱۵ دقیقه بعد از اینکه "یوزبان" گوشت صبحانه را در اختیار کوشکی قرار می‌دهد؛ متوجه می‌شود که این یوزپلنگ مُسِن (بی‌حرکت) بر زمین افتاده و زمانی که برای بررسی موضوع بالای سر این یوزپلنگ پیر می‌رسند متوجه می‌شوند که کوشکی تلف‌شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان با اشاره به روند زندگی کوشکی و چگونگی به اسارت درآمدن این یوزپلنگ ایرانی تصریح کرد: کوشکی یوزپلنگ نری است که از سال ۱۳۸۶ توسط یکی از دوستداران محیط زیست و حیات‌وحش به نام "آقای کوشکی" از یکی از متخلفان خریداری و تحویل سازمان حفاظت محیط زیست شد.

ظاهری افزود: این یوزپلنگ در سال ۱۳۸۶ و زمانی که تحویل محیط زیست شده بود هفت ماه سن داشت و بر این اساس امسال سن کوشکی تا ۱۶ سال به ثبت رسید که این سن به‌عنوان رکورد جدیدی از بالاترین طول عمر یوزپلنگ در دنیا محسوب می‌شود؛ چراکه بالاترین طول عمری که تاکنون برای یک یوزپلنگ در دنیا ثبت شد؛ مربوط به یک یوزپلنگ آفریقایی در یک باغ‌وحش بود که سن ۱۵ سال و هفت ماه برای این یوزپلنگ آفریقایی به ثبت رسیده بود و این حدنصاب به‌اندازه چند ماه توسط کوشکی - یوزپلنگ ایرانی- افزایش یافت.

وی با اشاره به میانگین سن یوزپلنگ‌ها در شرایط زندگی در طبیعت و اسارت خاطرنشان کرد: یوزپلنگ‌هایی که در طبیعت زندگی می‌کنند؛ به‌طور میانگین حدود ۱۲ سال طول عمر دارند و این زمان برای یوز‌های در اسارت به دلیل اینکه برخی نیاز‌های آن‌ها ازجمله تغذیه و شکار به‌صورت سهل‌الوصو‌ل‌تر برایشان تأمین می‌شود؛ افزایش‌یافته و به‌طور میانگین به حدود ۱۴ سال می‌رسد و کوشکی امسال با ثبت ۱۶ سال سن یک رکورد جدید جهانی را در طول عمر یوزپلنگ ثبت کرده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست با تأکید دوباره مبنی بر اینکه علت مرگ کوشکی صرفاً کهولت سن بوده است خاطرنشان کرد: رفتار‌های بالینی کوشکی تا شب گذشته کاملاً عادی بوده و حتی گوشت‌خواری خود را به‌صورت کامل انجام داده است.

ظاهری بیان کرد: بر اساس معاینه دکتر دامپزشک سازمان محیط زیست در بازدیدی که روز گذشته از سایت تکثیر در اسارت یوز‌ها داشته‌ایم؛ فعالیت کوشکی ازنظر بالینی کاملاً طبیعی بوده است.

وی تصریح کرد: کوشکی روز گذشته نیز حتی صبحانه خود را به‌طور کامل خورده و پس از خوردن صبحانه تلف‌شده است.

چگونه کوشکی حتی بعد از مرگ هم به بقای یوز‌ها کمک می‌کند؟

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان اضافه کرد: بنابراین کوشکی با طول عمر ۱۶ سال پس از سپری کردن تمامی فعالیت‌های مربوط به یوزپلنگ‌ها در طبیعت و در اسارت، به دلیل کهن‌سالی تلف شد و اکنون نیز نمونه بافت‌های بدن و اندام‌های کوشکی در حال بازیابی و جداسازی برای برداشت ژنتیکی است.

ظاهری افزود: در این زمینه با موسسه رویان در تهران هماهنگی شده و هم‌اکنون در حال اقدام برای ارسال این نمونه‌ها به موسسه رویان هستیم؛ چراکه به دنبال ایجاد یک بانک ژنتیکی برای این گونه‌های نادر حیات‌وحش بوده و در پی آن هستیم که اگر بتوانیم نمونه اسپرم ژنتیکی را برای بانک ژنتیکی اسپرم یوزپلنگ ایجاد کنیم.

وی با بیان اینکه این علم نوینی است که در کشور در حال شکل‌گیری است عنوان کرد: بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که بین معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست و موسسه رویان منعقد شد؛ نگهداری ژنوم و همچنین اسپرم‌ها و تخمک‌های یوز‌ها با همکاری موسسه رویان در حال انجام است.