احترام، تکریم و احسان به والدین یکی از آموزه‌های قرآنی و بلکه از اسرار معارف کتاب خداست؛ چرا که خداوند همواره از این عمل در کنار توحید و ولایت خود یاد کرده و در مواردی هم شکرگزاری از خود را به تشکر از زحمات و محنت‌های والدین گره زده است.۱

سؤالی که در این بین مطرح است، به این صورت است که آیا گره زدن توحید به احترام والدین به معنای همسان بودن شئون هر دو گزاره است؟ از آنجایی که هیچ موجودی در شأن خداوند متعال نیست، باید گفت لازم و ملزوم یکدیگرند، به این معنا که انسان به آن میزان که حق والدین را ادا کند، حق خداوند را ادا می‌کند و فردی که به ساحت والدین بی‌احترامی کند، هیچ‌گاه نخواهد توانست حق شکر خداوند را ادا کند. به همین میزان، فرد مؤمنی که به والدین بی‌احترامی کند، راهی به حریم ولایت اهل بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام نخواهد داشت.

با این منظر وقتی وارد آیات مربوطه می‌شویم، نتایج جالب توجهی برداشت می‌شود؛ به عنوان نمونه در بخشی از آیه ۱۵ سوره‌ی لقمان می‌خوانیم «.. وَ صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْرُوفاً وَ اتَّبِعْ سَبیلَ مَنْ أَنابَ إِلَی‏» خداوند در این آیه می‌فرماید در دنیا با والدین به‌گونه معروف و نیک رفتار کن و در این حالت از راه کسی که به‌سوی من انابه می‌کند پیروی کن. اتصال رفتار خوب با والدین با سلوک به‌سوی «اهل انابه‌ی خدا» که مصداق بارز آن پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم‌السلام است، از حکمت‌های نهفته در این آیه محسوب می‌شود که عملاً مسئله تکریم والدین را به ولایت عترت گره می‌زند، همچنان که امام صادق علیه‌السلام ذیل «وَ اتَّبِعْ سَبِیلَ مَنْ أَنابَ إِلَیَّ» فرمود «اتَّبِعْ سَبِیل‏ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ»؛ یعنی از راه محمد و علی علیهما السلام پیروی کن.» (مناقب آل أبی طالب علیهم السلام (لابن شهرآشوب)، ج‏۴، ص ۲۸۳ ــ ۲۸۴)

بنابراین مقدمه‌ی معرفت به توحید و ولایت، تحقق حق والدین و شکرگزاری از آنهاست؛ لذا به همین نسبت نیز رعایت حق والدین دشوار است، چرا که ثمره عظیمی در پی دارد. از این روست که در احادیث، بزرگ‌ترین صله و حق را ادای حق والدین معرفی کردند.

منبع: تسنیم