چندسالی است که بحث کشت فراسرزمینی در کشور ما مطرح شده و حال با توجه به وقوع خشکسالی در بسیاری از استان‌ها، محدودیت شدید منابع آبی و تأثیر آن بر وضعیت معیشتی مردم بیش از هر زمانی نمایان شده است. براین اساس یکی از سیاست های جدی وزارت جهاد در یک سال اخیر، انتقال کشت محصولات آب بر به خارج از مرزها و تولید محصولات استراتژیک در داخل است.

با توجه به شرایط مناسب آب و مرغوبیت خاک کشاورزی در  قزاقستان، این کشور گزینه مناسبی برای اجرای کشت فراسرزمینی است که در اجلاس کمیسیون مشترک ایران و قزاقستان، ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی گفت: طبق تفاهمنامه مشترک دو کشور قرار است ۳۰ درصد از مبادلات تجاری دو کشور در زمینه محصولات کشاورزی باشد.

آقای یوسفی نایب رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران گفت: با توجه به شرایط اقلیمی قزاقستان، گزینه خوبی برای اجرای کشت فراسرزمینی است و ضروری است که سرمایه گذاران ایرانی در این بخش حمایت شوند.

بسیاری از دست اندرکاران بخش کشاورزی بر این باورند که با همکاری قزاقستان بیش از ۱۰ درصد نیاز کشور به کشت محصولات آب بر در حوزه غلات، پنبه و محصولات دامی را می توان تامین کرد. همچنین در بسیاری از کشورهای همسایه نیز بدلیل ظرفیت مناسب آب و خاک، امکان کشت فراسرزمینی وجود دارد و تنها نیاز است که زیرساخت و حمایت های لازم در این خصوص انجام شود.

سیاست های کشت فراسرزمینی باید اصلاح شود

آقای سید جعفر حسینی مشاور اتاق اصناف کشاورزی گفت:کشت فراسرزمینی یکی از راهکارهای تامین امنیت غذایی است تا از ظرفیت آب و خاک کشورهای همسایه استفاده کرد، اما باید سازوکار مشخص تعریف شود.

به گفته او، سیاست های کنونی کشت فراسرزمینی باید اصلاح شود چرا که تولیدکننده پس از تولید در کشورهای دیگر برای واردکردن محصول دچار چالش است، به همین خاطر زیرساخت ها باید فراهم شود تا تولیدکننده ای که خارج  از مرزها تولید می کند، به سهولت بتواند محصول  را وارد کند.

حسینی ادامه داد:در سنوات گذشته کشت فراسرزمینی در کشورهای قزاقستان، تاجیکستان و گرجستان انجام می شد، اما در هنگام واردات محصول دچار چالش می شدند که با این وجود تولیدکننده قادر به ادامه مسیر نیست.

مشاور اتاق اصناف کشاورزی گفت: کشت فراسرزمینی سیاست بسیار مناسب برای کنترل برداشت بی رویه از منابع آب های داخلی است چرا که با تولید کشت‌ محصولات آب بر در آن سوی مرزها و وارد کردن به کشور، تولید داخل به کشت محصولات استراتژیک‌ اختصاص می یابد.

او با تاکید بر این موضوع که سیاست جداگانه برای واردات کشت محصولات فراسرزمینی باید وارد شود، گفت: کشت فراسرزمینی در کاهش خروج ارز و افزایش بهره وری آب اثرگذار است و بدلیل محدودیت منابع آبی در کشورما، تولید به محصولات کم آب باید اختصاص یابد.

برای توسعه کشت فراسرزمینی راهی جز فراهم شدن زیرساخت ها و ارتباط  و همکاری وزارتخانه های مربوط همچون وزارت امور خارجه، وزارت صمت و وزارت جهاد نیست تا تولیدکنندگان در فروش محصول دچار چالش نشوند.

 اجرای کشت فراسرزمینی راهی برای کاهش وابستگی به واردات

آقای صدرالدین نیاورانی نایب رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی گفت: اگر با کشت فراسرزمینی، محصولات استراتژیک تولیدی به کشورهای همسایه نرود، این موضوع در افزایش بهره وری آب تاثیر بسزایی دارد، اما اگر قرار باشد زعفران در کشور دیگر کشت شود، این موضوع خیانت ملی است.

به گفته او، مسئولان وزارت جهاد در زمینه کشت فراسرزمینی باید سنجیده عمل کنند به طوریکه محصولاتی که امکان تولیدشان در داخل وجود دارد را به آن سوی مرزها نبرند.

نیاورانی ادامه داد: با کشت فراسرزمینی، سیاست کاهش واردات و افزایش بهره وری آب دنبال می شود که در صورت موفقیت دیگر نیازی به واردات محصولات استراتژیک نداریم چرا که با انتقال کشت محصولات آب بر به آن سوی مرزها، کشت محصولات اساسی در داخل انجام می شود.

با توجه به محدودیت منابع آبی و شرایط اقلیمی نامناسب، تولید محصولات آب بر از طریق کشت فراسرزمینی باید انجام شود تا وابستگی به واردات کاهش یابد. 

تولید محصولات آب بر از طریق کشت فراسرزمینی باید انجام شود

آقای علیرضا نظری عضو  کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: با توجه به آنکه سیاست کشور آن است که از ظرفیت و منابع محدود بدرستی استفاده شود، لذا کشت محصولات آب بر باید به آن سوی مرزها انتقال داده شود.

به گفته او، در کشورهایی که آب و زمین مکفی در اختیار دارند و از این فضا بدرستی استفاده نمی کنند، یکی از سیاست های جدی دولت و مجلس آن است که بحث کشت فراسرزمینی به محصولات آب بر یا محصولاتی که به شکل خوب و با کیفیت در داخل تولید نمی شود، اختصاص یابد.

نظری ادامه داد: برای کشت فراسرزمینی،  در کشورهایی که آب و زمین مکفی در اختیار دارند و از این فضا بدرستی استفاده نمی کنند، تولیدکنندگان می توانند با اجاره زمین، محصولات مورد نیاز را تولید کنند.

عضو کمیسیون کشاورزی گفت: با فراهم شدن زیرساخت ها، امکان ورود محصولات به داخل کشور باید فراهم شود چراکه برای تولید داخل و تامین نیاز کشور این امر صورت می گیرد.  درحالیکه سنوات گذشته در بازارهای جهانی این محصولات فروخته می شد.

او با تاکید بر این موضوع که خروجی محصول نهایی کشت فراسرزمینی باید وارد کشور شود، گفت: اجرای کشت فراسرزمینی در افزایش بهره وری آب تاثیر بسزایی دارد چرا که در بخشی از محصولات اساسی که ناچار به تامین از طریق واردات هستیم، با اجرای کشت فراسرزمینی می توان کالای آب بر را از این طریق تولید کرد.

با توجه به آنکه جلوگیری از هدررفت منابع آبی، مهم ترین مزیت کشت فراسرزمینی است؛ بنابراین اجرای کشت فراسرزمینی و انتقال کشت محصولات آب بر به آن سوی مرزها بدلیل محدودیت منابع آبی کشور می تواند در پایداری امنیت غذایی و حفط منابع پایه تاثیر بسزایی داشته باشد.