در دولت گذشته طرح‌های مطالعاتی برای احیای تالاب جازموریان در دستور کار قرار گرفت و هزینه‌های زیادی نیز در این خصوص انجام شد، اما این طرح‌های مطالعاتی در عمل هیچ تأثیری بر وضعیت این تالاب نداشت و روند خشک شدن این تالاب به عنوان بزرگترین حوزه آبریز استان کرمان ادامه دارد.

هم اکنون که ۴ ماه از سال آبی می‌گذرد این تالاب به صورت کامل خشک شده است، طبق پیش بینی هواشناسی استان کرمان از فردا به مدت دو روز هشدار سطح زرد هواشناسی در خصوص بروز طوفان در استان اعلام شده است و بستر تالاب جازموریان به یکی از مهمترین کانون‌های بحرانی ریزگرد در کشور تبدیل شده است.

در حالی که منبع آبی اصلی این تالاب هلیل رود و بم پور به شمار می‌رود، اما حق آبه تالاب نیز اختصاص نیافته است و سد‌های روی این رودخانه‌ها نیز به صورت کامل آبگیری نشده‌اند.

کاهش شدید بارندگی در جنوب کرمان

در سال جاری علیرغم اینکه در شمال و غرب و مرکز استان میزان بارندگی‌ها رشد قابل توجهی داشته است، اما خبری از بارندگی در جنوب استان نیست.

آمار‌های هواشناسی نشان می‌دهد میزان بارندگی در حوزه آبریز جازموریان به شدت افت کرده است. این در حالی است که سال گذشته بارندگی‌های سیل آسای جنوب کرمان این تالاب را پر آب کرد و پس از مدت‌ها این حوزه آبریز آبگیری شد. اما به دلیل عدم تخصیص حق آبه و عدم بارندگی در ماه‌های اخیر در جنوب کرمان رطوبت منطقه به شدت کاهش یافته و آبی نیز در بستر جازموریان وجود ندارد.

در حالی که سال گذشته در همین زمان سیل بسیاری از روستا‌ها و مناطق عشایری رودبار جنوب، قلعه گنج و منوجان را فرا گرفته بود و هیچ سازه‌ای برای استحصال این آب‌ها وجود نداشت امسال مردم دچار بی آبی جدی شده‌اند.

حق آبه به صورت کامل اختصاص نیافت

مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان محیط زیست نیز تالاب جازموریان را جزو سه تالاب که وضعیت مناسبی ندارند عنوان کرده است.

آرزو اشرفی زاده گفته است که میزان حق آبه این تالاب بسیار کمتر از میزانی بوده که از قبل تعیین شده است.

وی تصریح کرد: این تالاب به عنوان یکی از مناطق غبار خیز کشور مطرح است و به دلیل اینکه در حال حاضر به صورت کامل خشک شده است می‌تواند به کانون جدی ریزگرد‌ها تبدیل شود.

ابراهیم قلی زاده یکی از فعالان محیط زیست جنوب کرمان اظهارداشت: احیای این تالاب یکی از مطالبات جدی مردم در جنوب استان کرمان است.

سد سازی عامل اصلی خشک شدن جازموریان

وی عنوان کرد: تالاب قبل از احداث سد‌های جیرفت و بمپور و صد‌ها سد آبخیزداری در جنوب کرمان بر روی رودخانه‌های فصلی هیچ گاه چنین وضعیتی نداشت.

وی بیان کرد: هر زمان سیل در جنوب کرمان راه بیفتد این تالاب آبگیری می‌شود و آبگیری سال گذشته این حوزه آبریز هیچ ارتباطی به حق آبه نداشته است در حال حاضر هم سد‌های بالا دست آبگیری نشده‌اند و وضعیت تالاب بحرانی است و به کلی خشک شده است.

قلی زاده افزود: عشایری که در حاشیه این تالاب بودند حالا به امید پیدا کردن آب برای احشام در بستر این تالاب مستقر شده‌اند، اما وضعیت آب منطقه اصلاً مناسب نیست و پوشش گیاهی نیز در حال از بین رفتن است.

عشایری که در حاشیه این تالاب بودند حالا به امید پیدا کردن آب برای احشام در بستر این تالاب مستقر شده‌اند، اما وضعیت آب منطقه اصلاً مناسب نیست

وی با اشاره به وعده‌های مسئولان برای رفع مشکل تالاب گفت: روزگاری نچندان دور به دلیل وجود مراتع گسترده در اطراف این تالاب جنوب کرمان قطب دامداری بود و علوفه به مناطق دیگر صادر می‌شد، اما حالا عشایر به دلیل عدم وجود علوفه برای تغذیه دام‌ها نیز با مشکل مواجه شده‌اند.

آمار عجیب از کاهش بارندگی در جنوب

مریم سلاجقه، کارشناس هواشناسی استان کرمان  اظهارداشت: در جیرفت در سال آبی جاری ۵۵ میلیمتر بارندگی ثبت شده است، اما در سال گذشته در همین زمان ۱۶۴ میلیمتر بارندگی ثبت شده بود.

وی عنوان کرد: در کهنوج نیز در سال گذشته در همین زمان ۲۶۳ میلیمتر بارندگی داشتیم و در حال حاضر ۸۹ میلیمتر بارندگی ثبت شده است.

سلاجقه گفت: در قلعه گنج نیز از ۳۲۵ میلیمتر به ۷۹ میلیمتر بارش رسیده‌ایم.

وی بیشترین میزان افت بارندگی را مربوط به منوجان دانست و گفت: در این شهرستان از ۴۵۴ میلیمتر بارندگی به ۹۲ میلیمتر کاهش یافته است.

افت شدید بارندگی در جنوب کرمان این روز‌ها در قطب کشاورزی کشور به مشکلی جدی تبدیل شده است و علاوه بر خساراتی که به محیط زیست زده، کشاورزان را نیز برای تأمین آب با مشکل مواجه کرده است.

منبع: مهر